Ik zou nog zoveel kunnen schrijven over ons bezoek aan Congo. Het was zoveel meer dan een reis: een ontdekking van Pointe Noire, de kennismaking en weerzien met familie, en voor mij een duiding van de achtergrond van Lezin. Een belangrijk stukje van de puzzel die ons bindt.
Het was leuk om sommige ervaringen met jullie te delen. Ik had wel elke avond iets willen schrijven, maar dat was praktisch gezien niet haalbaar. Een tripje naar het enige cybercafé met normale surfsnelheid kostte me al gauw 45 minuten.
Rest me nog om iedereen met belangstelling te bedanken: voor de mails, de berichten in ons gastenboek, de sms-jes en telefoontjes die we mochten ontvangen. Het deed ons allen ontzettend veel deugd!
MATONDO MINGI (heel erg bedankt)
Groetjes van ons allemaal, Kim, Lezin, Amaris & Silas
Een maand is omgevlogen... tiktak tiktak tiktak... De laatste dagen van ons verblijf waren er dan ook met een dubbel gevoel door het nakende afscheid. We hebben de tijd genomen met Maman Julie om rustig te praten bij ons vakantieverblijfje in Tchimbamba, ver weg van alle kennissen, vrienden en buren die -met goede bedoelingen- kwamen storen. En toch hebben we het gevoel dat er nog zo veel te zeggen viel.
Als Afrikanen gaan reizen, gaan ze ook bidden. En zo gebeurde dus ook bij ons. Maman Julie regelde een privé bezoek aan de kerk in het bijzijn van een select groepje familieleden en de pastoor. We kregen er de tijd om vragen te stellen en zorgen te uiten. Daarna werd er gezongen en gebeden voor een veilige terugreis. Daarbij horen bepaalde rituele handelingen, zoals het wassen van de voeten. Eén voor één werden onze voeten ritueel in zout, water en olie gedrenkt. Amaris was in slaap gedommeld, maar Silas volgde alles op de voet. Hij gaf geen krimpt toen zijn teentjes het koude water in gleden. De sfeer ter plekke was heel bijzonder: in het donker werd de kerk verlicht door één enkel olielampje. Bovendien kletterde de regen op het aluminium dak, een zalig geluid. Het was een magisch moment dat ik niet snel zal vergeten.
Het afscheid van Mechak was moeilijk, zeker voor Lezin. Op korte tijd hebben we veel mooie momenten samen met Mechak beleefd. Dat schept een band, ook bij de kindjes. Bij het afscheid nam hij me stevig beet en fluisterde me toe: "Ik ga je zo erg missen." En daar stonden we toen, allebei met een klein hartje.
Met een delegatie van de familie Mpoutou zijn we vervolgens afgezakt naar de luchthaven. Na een kort gebedje van Maman Julie en een dikke knuffel, ben ik in huilen uitgebarsten. Ik wil Maman Julie niet missen... Ze houdt oprecht van mij, een fijn gevoel. Gelukkig had Gaïus, onze taxichauffeur, een pakje zakdoekjes voorzien om de traantjes weg te vegen. Ook Maman Rachelle, onze gastvrouw, was nog naar de luchthaven gekomen om ons uit te zwaaien. Het was een warm en liefdevol afscheid, om te koesteren.
Onze vlucht is goed verlopen: de kindjes hebben goed geslapen en ik ben trots op de manier waarop ze met deze reis en alle veranderingen in hun leefwereld zijn omgegaan. Binnen de kortste tijd zijn het Afrikaantjes geworden, die nog maar weinig opvallen tussen hun donkere neefjes en nichtjes.
Hoewel we al sinds maandag weer met onze voeten op Belgische grond staan, wil ik jullie nog even berichten over onze laatste dagen in Congo.
De aanloop naar ons feest op Nieuwjaarsdag is geweldig verlopen. De overgang van oud naar nieuw heeft hier een andere invulling dan bij ons in België. Op 31 december worden alle voorbereidingen getroffen voor het eigenlijke feest op Nieuwjaarsdag. Er wordt gekookt, de hele dag en nacht lang. De vrouwen maken verschillende gerechten in enorme kookpotten klaar. Natuurlijk heb ik een handje toegestoken waar het kon. Zo heb ik ook geprobeerd om bladeren fijn te stampen op de traditionele manier. Dat moet wel zo gebeuren, want er is geen elektriciteit, noch een keukenrobot. Alles, maar dan ook alles wordt hier met de hand bereid: behoorlijk bio dus. Tegen de ochtend aan waren alle vrouwen uitgeput door de inspanningen en het slaapgebrek, maar tegelijk was er veel vreugde door de start van het nieuwe jaar.
De mannen ontfermen zich dan weer over het binnen brengen van de elektriciteit, de muziekinstallatie, de huur van stoelen enz... Vooral mijn schoonbroers Amedee en Eusebe hebben de boel in goede lijnen geleid, waarvoor natuurlijk onze dank. Tegen oudejaarsavond was er licht en muziek, en er werd gedanst en gezongen tussen het koken door. De kinderen zijn opgebleven tot in de vroege uurtjes, en iedereen riep om de haverklap in koor "bonne année!" - gevolgd door luid gejuich en applaus.
Voor de gelegenheid hebben we met z'n allen bij Maman Julie geslapen. Ik met de kindjes in het bed van Maman, die zelf de nacht al biddend en zingend in de kerk doorbracht. Lezin en Mechak sliepen op een matje in de living. Zelf ben ik ook even in de kerk geweest. De pastoor nam me bij de arm en trok me naar voor in de kerk, waar ik vriendelijk verzocht werd om een vreugdedansje te placeren voor de intrede van het nieuwe jaar. Helaas was er voor mij geen vluchtroute voorzien, dus heb ik mijn beste danspasjes bovengehaald daar voor het altaar van de kerk.
Na een korte nacht was het dan zover: het grote feest kon beginnen! We namen allen een douche a l' africaine (emmer water over je kop kappen) en maakten ons op voor Nieuwjaarsdag. Iedereen in zondagse tenue en ik in mijn afrikaanse jurk. Papa Fido was aangenaam verrast toen hij mij in zijn afrikaanse ensemble aantrof. Een beetje geëmotioneerd zelfs... Al gauw stroomden de mensen toe en iedereen werd voorzien van eten en drank. De muziek zorgde voor ambiance en er werd weer volop gedanst en gezongen tot laat die avond. Uiteraard heb ik met mijn schoonvader gedanst. Het moest wel een salsa worden, want die heeft papa Fido heel goed onder de knie ;-) We werden uitgebreid geobserveerd door de aanwezige genodigden, want mijn danskunsten werden door hen besproken en beoordeeld. Een mundele (blanke) die op het ritme kan dansen, dat was toch wel wat!
Inmiddels hebben we ook onze kisten met kleding geopend. Het huis van Maman Julie lag vol met stapels kleren en schoenen en de kleren gingen van hand tot hand en werden bewonderd en verdeeld. Het voelt goed om mijn schoonzusjes met mijn kleren te zien flaneren. Ze zijn supertrots en dat maakt mij blij. Het maakt het vele zwoegen in de haven voor de vrijgave van de goederen weer goed.
De trouwschoenen van Lezin worden nu gedragen door zijn vader, zijn trouwhemd door zijn broer. En het rokje dat ik droeg op de dag dat ik Lezin leerde kennen, is nu in het bezit van zijn zus Aude
We hebben met alle broers en zussen de rommel van het feest weer terug opgeruimd. Er was een berg afwas, die we met een groepje nichtjes hebben afgewerkt. Het feit ik mijn pagne (afrikaanse rok) aantrok om te helpen, werd enorm geapprecieerd door de familie. En dat terwijl dat niet meer dan normaal is... Het lijkt wel alsof er niets is dat ik verkeerd kan doen.
Late nieuwjaarswensen vanuit Pointe Noire! Het is me in het feestgedruis niet gelukt om tot in het cybercafé te geraken. Ook nu heb ik niet veel tijd om nieuwtjes te posten want onze terugreis kondigt zich aan. En dat knaagt... de eerste traantjes hebben al gevloeid
Ik zal spoedig wat neerpennen over onze aanloop naar Nieuwjaar, het grote feest op nieuwjaarsdag en onze bezigheden in de dagen die daarop volgden. Het feest was in ieder geval een succes!
Deze week is de week van de autopech. Onze vaste taxi valt zowat uit elkaar! Vorige zondag, toen we op weg waren naar de grens met Cabinda (Angola), liet de schakelaar het plotseling afweten. We hebben toen geprobeerd om de auto met een touw te trekken. Dat lukte vrij goed tot aan de payage post. Daarna brak het touw telkens, dus hebben we de taxi achtergelaten. Het volgende probleem zijn de schokdempers. Ze zijn allebei kapot en dat betekent erg hard rijden op zanderige wegen met putten en zandophopingen. De eigenaar van de taxi beweert geen geld te hebben voor reparatie, dus blijft alles zoals het is en we rijden lustig verder... Op tweede Kerstdag -onderweg naar het cybercafe- knapte de band links achter. Alweer hebben we onze vaste taxichauffeur achter gelaten om onze weg verder te zetten. Ik was vol medelijden! En dan gisteren, ineens, geen toeter meer. Maar daar hebben we snel wat op gevonden! Hier in Afrika wordt getoeterd dat het een lieve lust is: elke keer als je een dode hoek om draait, als iemand op de weg loopt, als een andere taxi in je weg rijdt tout etc. Elke keer als onze taxichauffeur zijn claxon wilde gebruiken, hebben we met z'n allen kei hard TOET TOET!!! geroepen door het raam. Iedereen in een deuk natuurlijk, want niemand van de toeschouwers die er ook maar iets van begreep
Verder zijn we met de kinderen naar het strand geweest. Wat een heerlijke uitstap... Mechak en Amaris hebben volop gespeeld in de zee. Silas zag dat niet zo zitten, hij begon al te brullen bij het minste golfje dat zijn tenen raakte. Hij is dan maar wijselijk bij papa op schoot gekropen. Het zand op het strand is anders dan bij ons, een beetje groffer. Je vindt er mooie schelpjes. Natuurlijk hebben de kinderen een hele collectie verzameld die vervolgens met zand en al in mijn rugzak is beland. Ugh...
Met Kerst waren we in Mbota, bij Maman Julie. Het was een rustige Kerst zonder kerstballen en kalkoen. Maar daarom niet minder leuk. Kerst heeft hier een compleet andere dimensie: het is een kinderfeest. De kinderen worden mooi aangekleed en de meisjes mogen naar de kapper voor nieuwe vlechtjes (met glitters!). Verder is het ook de dag dat de kinderen speelgoed krijgen. De hele stad staat op stelten, want er is geen ene ouder die zijn kind wil teleurstellen. Speelgoed koop je hier op de "grand marché". Dat is een gevaarlijke plek om met veel geld rond te hangen, want overal liggen er zakkenrollers op de loer. Mijn schoonzusje, Eléonore, is deze week beroofd voor 65.000 CFA. Een immense som geld voor de gemiddelde inwoner van Pointe Noire.
We proberen ook nog wat souvenirs te verzamelen voor ons nieuwe huisje. Zo bezochten we het openluchtatelier van Mr. Gondissa. Dat is de nonkel van Lezin. Hij maakt prachtige schilderijen, die hij daar tentoonstelt voor verkoop. Deze meneer was zo onder de indruk van ons bezoek, dat hij ons alles gratis mee wilde geven. We hebben uiteraard een geschenk aanvaard, maar de rest hebben we netjes betaald. Iedereen moet leven, zeker hier in Afrika!
Vanochten ben ik met Maman Julie en Rochelvie naar de Grote Markt geweest. We hebben er Afrikaans stof gekocht om jurkjes en shirtjes van te maken. Op de Grote Markt krioelt het van de mensen. Het ene winkeltje naast het andere, volgepropt met kleren, slippers en plastic juweeltjes. Een natuurlijk afrikaanse wax stof. Ik heb 3 stukken gekocht die de naaister vervolgens gaat omtoveren tot een prachtig ensemble.
Vanmiddag gaan we terug naar het strand, morgen gaan we op uitstap met Mr. Mpassi. Ik ben benieuwd. De tijd tik stilaan weg, en ik besef dat het afscheid dichterbij komt. Dat geeft een beetje een wee gevoel, want ik voel me hier goed. En vooral: ik voel me ontzettend geliefd en welkom. Alleen daarvoor al, is mijn bezoek aan Pointe Noire de moeite waard.
Onderweg naar het cybercafé kreeg de chauffeur van de 100/100 (busjes voor gemeenschappelijk transport) een aanvaring met een politieagent. Hij zou niet netjes geparkeerd hebben toen hij een paar kanten liet uitstappen. De politieagent begon woedend naar ons busje te wijzen en stapte recht op ons af. Het feit dat ik voorin naast de chauffeur zat, maakt dat ik het van hééél dichtbij kon volgen. Eens bij ons busje aangekomen, trok de agent de deur open. Zonder commentaar haalde hij in het midden van een groot kruispunt de sleutel uit het contact. En daar stonden we dan! Na een paar minuten kwam hij terug naar ons busje gelopen. De chauffeur moest zijn rijbewijs inleveren. Daarna mochten we verder rijden. De enige manier waarop de buschauffeur terug aan zijn rijbewijs kan geraken, is terugrijden naar het betreffende kruispunt, met een beetje afkoopgeld en een zeer onderdanige en verontschuldigende houding. Een PV wordt er uiteraard niet opgesteld, het geld verdwijnt gewoon in de zak van de politieagent. Puur corruptie dus. Maar die blik van de politieagent vergeet ik nooit... if looks could kill!
Afgelopen zondag was een drukke dag voor ons. 's Morgens zijn we naar de protestantse kerk van Mbota geweest. Maman Julie is heel betrokken bij deze kerk en ze bidt er elke dag. Bovendien regelt ze ook de diensten en activiteiten die de kerk organiseert. De mis was een beleving op zich: er is niet 1 pastoor, er zijn meerdere mensen die de mis leiden en lezen. Maar er wordt vooral veel gepredikt. Lees: er wordt vooral veel geroepen door een microfoon. Een beetje zoals ze dat in Amerika ook doen. Op een bepaald moment werd het Amaris wat veel, waardoor ze haar handen om haar oorjtje sloot. Er komen ook kerkgangers getuigen over wat hen in de afgelopen dagen overkomen is en hoe Jesus hen daarbij geholpen heeft. Heel apart allemaal. Verder wordt hier ook luidkeels gezongen en gedanst, ja zelfs gesprongen!
In de namiddag hadden Mr. Mpassi en Maman Rachelle een programma voor ons bedacht. We zijn naar de grens met Cabinda afgezakt. Cabinda is een onderdeel van Angola. Na een kort bezoekje aan de grens en de neutrale zone tussen Cabinda en Congo, zijn we naar een restaurantje afgezakt waar ze als specialiteit vis serveren. De vis wordt in speciale bladeren op houtskool klaargemaakt. Een soort papillote eigenlijk. Best lekker. Daarna zijn we met z'n allen afgezakt naar een Karaoke bar in Pointe Noire. Alleen al door het idee dat ik zou moeten zingen in mijn beste lingala, lari of munukutuba brak het angstzweet me uit. Ik heb bij het binnenkomen dan ook maar direct een fles Ngok besteld. Dat is het plaatstelijke bier dat enkel wordt geschonken in flessen van een halve liter. Amaris vond het een geweldige ervaring: ze stond meteen op de dansvloer te shaken! En alle aanwezigen konden haar dansjes wel smaken, want ze kwamen briefjes van 1000 CFA aan haar geven voor de mooie prestaties. Het is hier heel normaal om iemand met geld te belonen of aan te moedigen. Omdat dansen alleen niet genoeg was, heeft Amaris dan ook in de microfoon gezongen. Natuurlijk verstond ze niks van wat er in de liedjes werd gezongen, maar het klonk best ok ;-) Als afsluiter hebben we in een restaurant nog een andere specialiteit geproefd: Ngulu mu mako. Dat is varkensvlees met banane plantin. Het was een leuke dag die voor de kindjes net iets te lang duurde. Ze zijn dan ook uitgeput in slaap gevallen eens we thuis kwamen.
Sinds gisteren is Mechak bij ons. Het was een emotioneel weerzien tussen vader en zoon, ik heb een traantje weggepinkt. Aanvankelijk was Mechak erg stil, maar gaandeweg komt hij los en begint hij meer en meer te praten. Amaris en Mechak hebben al fijn met elkaar gespeeld en gelachen. En vanochtend zaten ze hand in hand in de taxi onderweg naar Maman Julie. Lezin en ik hebben gisterenavond nog lang met Laeticia, de moeder van Mechak gepraat. Het was voor mij een verrijkende ervaring om dat stukje van Lezin te ontdekken.
Verder zijn we nog bezig met het plannen van het feest. Momenteel zitten we op 86 personen! Dat gaat wat geven op het perceel van Maman Julie We gaan zingen en dansen en lekker eten en drinken. Ik kijk er al naar uit. Maar eerst is er nog Kerst. Ik wens iedereen een fijne Kerstperiode toe. Lekker kalkoen eten met rode wijn, met de kerstboom en de verlichting in het vizier. Voor ons dit jaar geen kerstboom en geen kalkoen, maar wel omringd door een grote familie die ik nu al in mijn hartje draag.
Onze tweede week zit er ook al bijna op... het gaat razendsnel. Ik heb gevoel dat we een beetje geleefd worden. Elke dag bezoek van kennissen en vrienden. Maar het is ook leuk om te zien hoe blij de mensen zijn om Lezin terug te zien. Ik word altijd met open armen ontvangen. Gisteren zijn we met z'n allen naar het cultureel centrum naar een optreden gaan kijken. Een broer van Lezin, Severin, speelde er samen met een Jamaicaan. Lezin heeft ook enkele nummers meegespeeld als gast. Er was veel ambiance en de inbreng van Lezin werd erg geapprecieerd. Voor het eerst heb ik ook kennis gemaakt met Franse expats, die vroeger bij Lezin lessen djembee volgden. Uiteraard zullen we hen op een later moment nog wel eens ontmoeten om samen te genieten van het plaatselijke bier: Primus, Ngok of het nieuwe Nzongo.
Verder is er ook goed nieuws te melden. We hebben eindelijk onze centen en de kisten met kleding zijn dus ook uit de haven gehaald. Ze staan nu bij Mama Julie in de slaapkamer. Het arme vrouwtje kan nauwelijks nog bewegen in haar eigen huisje We plannen een feest voor Nieuwjaar. We zullen de nacht van 31 december op 1 januari bij Mama Julie doorbrengen. Al vraag ik me af waar we in dat kleine plekje nog met z'n vijven moeten slapen. We zullen dan ook de kisten openen en de kleding onder de familie verdelen.
Omdat onze Afrikaanse familie ons trouwfeest niet heeft kunnen meemaken, willen we nu de hele familie trakteren op een diner. De plannen zijn groots: we willen voor de gelegenheid elektriciteit in het perceel krijgen, zodat we feestelijke verlichten op kunnen hangen. De huisjes gaan we versieren en het eten en drinken moeten rijkelijk aanwezig zijn. Er zal immers veel volk op af komen!
Vanmiddag gaan we onze kamers reorganiseren. Morgen komt Mechak naar Pointe Noire, dus er moet nog iemand bij! Maar in Afrika is er altijd plaats voor nog ééntje extra. Zo hebben we afgelopen week met z'n tienen in een taxi gezeten. Niet zo'n busje, maar een Toyota Corolla. Vooraan de chauffeur en 2 passagiers, achterin de rest van het gezelschap. Heel krap en vooral ook lekker warm ;-)
Verder ga ik zo goed en kwaad als kan door met het proeven van de Afrikaanse keuken. Soms erg lekker, maar soms ook net iets té anders dan bij ons. Ik heb inmiddels visgerechten leren appreciëren. Gisteren stond er echter rundstong op het menu. Ik opende de pan en zag daarin stukken tong, met papillen en al er nog aan. Daar heb ik toch voor bedankt. Lezin heeft mijn deel dan ook maar opgesmuld. Bah!
De Kerst kondigt zich aan. Dat wordt hier steeds meer voelbaar. Kerstliedjes in de grote supermarkt, decoratie op alle ramen en muren van de winkeltjes. En alles met de hand geschilderd. Reclame is hier een apart begrip: geen affiches, maar echte kunstwerkjes zijn het. Op de muur van een pressing staat bijvoorbeeld een strijkplan met een strijkijzer, bij de kapper worden de verschillende coupes op de muur geschilderd. Fantastisch toch?
Hoewel er ook veel mankementen zijn op allerlei gebied, Afrika maakt indruk. "The african way of living" sluipt in je bloed. De grootste les die ik tot nu toe geleerd heb, is dat imperfectie ook werkt. Niets hoeft echt 100% te zijn om je gelukkig te voelen. Leren om de controle en het overzicht los te laten, is één van de meest waardevolle lessen die ik hier leer. En ik voel me er best goed bij
Rest me voorlopig nog om iedereen een fijne Kerst toe te wensen, en dat natuurlijk namens ons alle vier!
Foto 1: Amedee zorgt voor elektriciteit
Hoewel we al sinds maandag weer met onze voeten op Belgische grond staan, wil ik jullie nog even berichten over onze laatste dagen in Congo.
Deze week is de week van de autopech. Onze vaste taxi valt zowat uit elkaar! Vorige zondag, toen we op weg waren naar de grens met Cabinda (Angola), liet de schakelaar het plotseling afweten. We hebben toen geprobeerd om de auto met een touw te trekken. Dat lukte vrij goed tot aan de payage post. Daarna brak het touw telkens, dus hebben we de taxi achtergelaten. Het volgende probleem zijn de schokdempers. Ze zijn allebei kapot en dat betekent erg hard rijden op zanderige wegen met putten en zandophopingen. De eigenaar van de taxi beweert geen geld te hebben voor reparatie, dus blijft alles zoals het is en we rijden lustig verder... Op tweede Kerstdag -onderweg naar het cybercafe- knapte de band links achter. Alweer hebben we onze vaste taxichauffeur achter gelaten om onze weg verder te zetten. Ik was vol medelijden! En dan gisteren, ineens, geen toeter meer. Maar daar hebben we snel wat op gevonden! Hier in Afrika wordt getoeterd dat het een lieve lust is: elke keer als je een dode hoek om draait, als iemand op de weg loopt, als een andere taxi in je weg rijdt tout etc. 
Onze tweede week zit er ook al bijna op... het gaat razendsnel. Ik heb gevoel dat we een beetje geleefd worden. Elke dag bezoek van kennissen en vrienden. Maar het is ook leuk om te zien hoe blij de mensen zijn om Lezin terug te zien. Ik word altijd met open armen ontvangen. 
