Deze blog zal ik als auteur gebruiken om dingen over bos en bosbeheer te 'ventileren'. Ik sta sinds 1994 professioneel 'tussen de bomen', als liefhebber al sinds mijn kinderjaren. Ik heb tot op heden getracht naar bomen en bos te kijken doorheen de bril van anderen, maar uiteraard ook doorheen mijn eigen bril. Wat mij is opgevallen, is dat nagenoeg iedereen een min of meer uitgesproken mening heeft als het gaat over bos(beheer). Dat emoties vaak niet ver weg zijn, blijkt uit vele reacties van mensen die professioneel met bosbeheer bezig zijn, maar ook van mensen die het bos als decor voor ontspanning ervaren: wandelaars, natuurliefhebbers,...
Ik heb steeds geprobeerd om bosbeheer zo objectief mogelijk te benaderen. Dat betekent uiteraard niet dat ook ik niet getroffen word door de schoonheid van bepaalde bomen en bossen, door de rust en de grootsheid die zij kunnen uitstralen, de geschiedenis die zij hebben opgeslagen in hun jaarringen.
Vandaar de titel van mijn blog en de titel van dit bericht: 'bomen over bomen'. In de berichten die ik achterlaat op mijn blog zullen deels persoonlijke meningen en stellingen zijn, die ik graag wil delen. Ik heb allerminst de pretentie om ze als 'waar' te poneren, misschien kunnen ze wel helpen om bosbeheer te nuanceren en uit te leggen waarom wij als mens aan bosbeheer doen. Dat betekent niet dat elke vorm van bosbeheer mijn goedkeuring wegdraagt. Daarom zou ik graag beginnen met een vraag, een vraag die vaak gesteld wordt, een vraag waarvan ik vind dat bosbeheerders zichzelf ook moeten stellen. U zal zien dat deze vraag meteen andere vragen zal oproepen. Op het gevaar af belerend over te komen, zal ik het trachten deze schrijfsels zo luchtig mogelijk te houden...Hier komt de eerste vraag:
Moet een bos beheerd worden?
Natuurlijk niet. Maar waarom doen we het dan toch? Misschien moet ik daarom bosbeheer even uitleggen: bos beheren betekent dat we het bos als beheerder in een bepaalde richting willen sturen. En daar kunnen een heleboel goede redenen voor zijn. Een kleine opsomming: het bestaande bos voldoet niet aan onze verwachtingen of doelstellingen. Bijvoorbeeld: de gewenste boomsoort staat er niet of is niet prominent aanwezig. Dit betekent dat er iets schort aan de boomsoortensamenstelling volgens de betrokken beheerder. Een ander voorbeeld kan zijn dat er iets mankeert aan de structuur van het bos zoals het ontbreken van een struiklaag en een kruidlaag. In beide gevallen gaat de beheerder hoogstwaarschijnlijk willen ingrijpen en meestal betekent dat dat de zaag in het bos verschijnt nadat de te kappen bomen zijn gemarkeerd. Vooral dat laatste wekt vaak weerstand op bij mensen die dat bos bezoeken: het kan gaan om het lawaai van die zaag, maar veeleer het aanzicht van gevelde bomen in of aan de rand van het bos roept veel vraagtekens op. Goede waarnemers reageren vaak al op de bomen die voor het vellen, in het bos zijn gemarkeerd (geblest, geschalmd, gehamerd zijn vaktermen voor deze gemarkeerde bomen).
Wat gebeurt er als een bos niet beheerd wordt?
Dan zal spontane evolutie van dat bos het bosbeeld bepalen. Dat die evolutie dynamisch is, is iets wat velen vaak ontgaat. Bos groeit, verandert en evolueert met de tijd. Die evolutie betekent dat verschillende successiestadia elkaar opvolgen. Daarbij mogen we niet vergeten dat wij in West-Europa nauwelijks nog oerbos hebben, bos waarin de mens nooit heeft ingegrepen. In de Lage Landen zijn alle bossen het gevolg en het resultaat van rechtstreeks of onrechtstreeks menselijk ingrijpen. Slechts sinds enkele decennia, in het beste geval enkele honderden jaren hebben mensen besloten bossen of delen van bossen ongemoeid te laten. In een aantal gevallen vanuit romantische overwegingen, maar ook en vooral omwille van wetenschappelijke en natuurbehoudsredenen. We willen leren uit deze onbeheerde bosreservaten, we willen organismen gebonden aan onverstoord bos (weer) meer kansen geven.
Hoe ziet zo'n onbeheerd bos er dan uit?
Daar hebben we vaak het raden naar, ook al hebben we nog mooie relicten zoals Bialowiecza in Polen, bossen in de Karpaten en enkele andere oude bosreservaten. Daaruit kunnen we leren dat uiteindelijk schaduwboomsoorten domineren in deze bossen, en dat zij dat heel lang kunnen. In één van de oudste bosreservaten in Vlaanderen, het bosreservaat Zwaenepoel in Zoniën, wordt gedomineerd door beuk. Deze boomsoort is een zeer schaduwverdragende soort: dit betekent dat de beuk heel efficiënt met zonlicht omgaat, hij kan groeien in de schaduw van andere boomsoorten (zoals de eik), en hij geeft zoveel schaduw dat andere soorten door hem uiteindelijk worden weggeconcurreerd. Een dominantie van beuk op de meeste standplaatsen die niet te nat, te arm of te droog zijn, is dus een te verwachten spontane evolutie op (heel) lange termijn. Soorten die de concurrentie met beuk aankunnen of verdragen zijn de fijnspar, de haagbeuk, de zilverlinde, de esdoorn en de linde. Eiken verdwijnen spontaan uit mengingen met beuk.
De hand van de beheerder
En daar komt bijvoorbeeld de hand van de beheerder om de 'boom' kijken. De dominantie van soorten die de eik verdringen is heel vaak ongewenst. Onze Westeuropese bossen zijn door de eeuwen heen heel sterk gevormd door de mensenhand omwille van de gewenste dominantie van de eik. En daar zijn goede redenen voor: de eik levert goed, sterk en duurzaam hout op, eikenschors leverde belangrijke looistoffen op (leerlooierij) en niet in het minst levert de eik goed varkensvoer onder de vorm van eikels. Dat deze twee laatste producten actueel niet meer belangrijk zijn, is duidelijk. Het hout blijft in ieder geval gegeerd. Bovendien heeft de eik nog een groot voordeel ten opzichte van de beuk: hij was makkelijk als hakhout te beheren (dit betekent: na het vellen kunnen eiken weer uitlopen vanuit slapende knoppen aan de stamvoet en zo een hakhoutstoof vormen: meerstammige bomen) en zijn kroon laat veel licht door waardoor andere plantensoorten kunnen gedijen en bijvoorbeeld bosbeweiding mogelijk is. Naast deze historische zijn er nog een aantal andere redenen om de eik 'in het bos' te houden: zijn waarde voor een bepaalde biodiversiteit, zijn stabiliteit (hij verankert zich beter in de bodem dan de beuk) en heel actueel: zijn resistentie tegen de verwachte effecten van klimaatverandering. Het gaat in dit laatste geval om de wintereik (en niet de zomereik!).
De hand van de beheerder in zijn broekzak: beukenbossen als unescowerelderfgoed
Precies die verwachte natuurlijke evolutie in de richting van door beuk gedomineerde bossen en de historische impact op dat bos door de mens maken beukenbossen (hetzij oerbeukenbossen, of bosreservaten met oude beukenbossen) zo zeldzaam en uniek in Europa. Daarom is het zo belangrijk dat beheerders met de handen in de broekzak naar dit bos kunnen kijken, dit onaangeroerd kunnen bewaren voor het nageslacht en kunnen bestuderen hoe dit beukenbos evolueert en reageert op bijvoorbeeld de effecten van klimaatverandering. Dit serieel werelderfgoed (beukenbossen in 12 Europese landen maken sinds kort deel uit van dit natuurlijk werelderfgoed) biedt een extra bescherming van wat we nog als oernatuur zouden kunnen bestempelen.
Nietsdoen is dus ook één van de taken van de moderne bosbeheerder. Of om het met een kromme definitie te schrijven: 'een boswachter is... iemand die op het bos wacht'.
We hebben om te starten ook al een reeks extra's toegevoegd aan uw blog, zodat u dit zelf niet meer hoeft te doen. Zo is er een archief, gastenboek, zoekfunctie, enz. toegevoegd geworden. U kan ze nu op uw blog zien langs de linker en rechter kant.
U kan dit zelf helemaal aanpassen. Surf naar http://www.bloggen.be/ en log vervolgens daar in met uw gebruikersnaam en wachtwoord. Klik vervolgens op 'personaliseer'. Daar kan u zien welke functies reeds toegevoegd zijn, ze van volgorde wijzigen, aanpassen, ze verwijderen en nog een hele reeks andere mogelijkheden toevoegen.
Om berichten toe te voegen, doet u dit als volgt. Surf naar http://www.bloggen.be/ en log vervolgens in met uw gebruikersnaam en wachtwoord. Druk vervolgens op 'Toevoegen'. U kan nu de titel en het bericht ingeven.
Om een bericht te verwijderen, zoals dit bericht (dit bericht hoeft hier niet op te blijven staan), klikt u in plaats van op 'Toevoegen' op 'Wijzigen'. Vervolgens klikt u op de knop 'Verwijderen' die achter dit bericht staat (achter de titel 'Proficiat!'). Nog even bevestigen dat u dit bericht wenst te verwijderen en het bericht is verwijderd. U kan dit op dezelfde manier in de toekomst berichten wijzigen of verwijderen.
Er zijn nog een hele reeks extra mogelijkheden en functionaliteiten die u kan gebruiken voor uw blog. Log in op http://www.bloggen.be/ en geef uw gebruikersnaam en wachtwoord op. Klik vervolgens op 'Instellingen'. Daar kan u een hele reeks zaken aanpassen, extra functies toevoegen, enz.
WAT IS CONCREET DE BEDOELING??
De bedoeling is dat u op regelmatige basis een bericht toevoegt op uw blog. U kan hierin zetten wat u zelf wenst.
- Bijvoorbeeld: u heeft een blog gemaakt voor gedichten. Dan kan u bvb. elke dag een gedicht toevoegen op uw blog. U geeft de titel in van het gedicht en daaronder in het bericht het gedicht zelf. Zo kunnen uw bezoekers dagelijks terugkomen om uw laatste nieuw gedicht te lezen. Indien u meerdere gedichten wenst toe te voegen op eenzelfde dag, voegt u deze toe als afzonderlijke berichten, dus niet in één bericht.
- Bijvoorbeeld:
u wil een blog maken over de actualiteit. Dan kan u bvb. dagelijks een bericht plaatsen met uw mening over iets uit de actualiteit. Bvb. over een bepaalde ramp, ongeval, uitspraak, voorval,... U geeft bvb. in de titel het onderwerp waarover u het gaat hebben en in het bericht plaatst u uw mening over dat onderwerp. Zo kan u bvb. meedelen dat de media voor de zoveelste keer het fout heeft, of waarom ze nu dat weer in de actualiteit brengen,... Of u kan ook meer diepgaande artikels plaatsen en meer informatie over een bepaald onderwerp opzoeken en dit op uw blog plaatsen. Indien u over meerdere zaken iets wil zeggen op die dag, plaatst u deze als afzonderlijke berichten, zo is dit het meest duidelijk voor uw bezoekers.
- Bijvoorbeeld: u wil een blog maken als dagboek. Dagelijks maakt u een bericht aan met wat u er wenst in te plaatsen, zoals u anders in een dagboek zou plaatsen. Dit kan zijn over wat u vandaag hebt gedaan, wat u vandaag heeft gehoord, wat u van plan bent, enz. Maak een titel en typ het bericht. Zo kunnen bezoekers dagelijks naar uw blog komen om uw laatste nieuwe bericht te lezen en mee uw dagboek te lezen.
- Bijvoorbeeld: u wil een blog maken met plaatselijk nieuws. Met uw eigen blog kan u zo zelfs journalist zijn. U kan op uw blog het plaatselijk nieuws vertellen. Telkens u iets nieuw hebt, plaats u een bericht: u geeft een titel op en typt wat u weet over het nieuws. Dit kan zijn over een feest in de buurt, een verkeersongeval in de streek, een nieuwe baan die men gaat aanleggen, een nieuwe regeling, verkiezingen, een staking, een nieuwe winkel, enz. Afhankelijk van het nieuws plaatst u iedere keer een nieuw bericht. Indien u veel nieuws heeft, kan u zo dagelijks vele berichten plaatsen met wat u te weten bent gekomen over uw regio. Zorg ervoor dat u telkens een nieuw bericht ingeeft per onderwerp, en niet zaken samen plaatst. Indien u wat minder nieuws kan bijeen sprokkelen is uiteraard 1 bericht per dag of 2 berichten per week ook goed. Probeer op een regelmatige basis een berichtje te plaatsen, zo komen uw bezoekers telkens terug.
- Bijvoorbeeld: u wil een blog maken met een reisverslag. U kan een bericht aanmaken per dag van uw reis. Zo kan u in de titel opgeven over welke dag u het gaat hebben, en in het bericht plaatst u dan het verslag van die dag. Zo komen alle berichten onder elkaar te staan, netjes gescheiden per dag. U kan dus op éénzelfde dag meerdere berichten ingeven van uw reisverslag.
- Bijvoorbeeld:
u wil een blog maken met tips op. Dan maakt u telkens u een tip heeft een nieuw bericht aan. In de titel zet u waarover uw tip zal gaan. In het bericht geeft u dan de hele tip in. Probeer zo op regelmatige basis nieuwe tips toe te voegen, zodat bezoekers telkens terug komen naar uw blog. Probeer bvb. 1 keer per dag, of 2 keer per week een nieuwe tip zo toe te voegen. Indien u heel enthousiast bent, kan u natuurlijk ook meerdere tips op een dag ingeven. Let er dan op dat het meest duidelijk is indien u pér tip een nieuw bericht aanmaakt. Zo kan u dus bvb. wel 20 berichten aanmaken op een dag indien u 20 tips heeft voor uw bezoekers.
- Bijvoorbeeld:
u wil een blog maken dat uw activiteiten weerspiegelt. U bent bvb. actief in een bedrijf, vereniging of organisatie en maakt elke dag wel eens iets mee. Dan kan je al deze belevenissen op uw blog plaatsen. Het komt dan neer op een soort van dagboek. Dan kan u dagelijks, of eventueel meerdere keren per dag, een bericht plaatsen op uw blog om uw belevenissen te vertellen. Geef een titel op dat zeer kort uw belevenis beschrijft en typ daarna alles in wat u maar wenst in het bericht. Zo kunnen bezoekers dagelijks of meermaals per dag terugkomen naar uw blog om uw laatste belevenissen te lezen.
- Bijvoorbeeld: u wil een blog maken uw hobby. U kan dan op regelmatige basis, bvb. dagelijks, een bericht toevoegen op uw blog over uw hobby. Dit kan gaan dat u vandaag een nieuwe postzegel bij uw verzameling heeft, een nieuwe bierkaart, een grote vis heeft gevangen, enz. Vertel erover en misschien kan je er zelfs een foto bij plaatsen. Zo kunnen anderen die ook dezelfde hobby hebben dagelijks mee lezen. Als u bvb. zeer actief bent in uw hobby, kan u dagelijks uiteraard meerdere berichtjes plaatsen, met bvb. de laatste nieuwtjes. Zo trek je veel bezoekers aan.
WAT ZIJN DIE "REACTIES"?
Een bezoeker kan op een bericht van u een reactie plaatsen. Een bezoeker kan dus zelf géén bericht plaatsen op uw blog zelf, wel een reactie. Het verschil is dat de reactie niet komt op de beginpagina, maar enkel bij een bericht hoort. Het is dus zo dat een reactie enkel gaat over een reactie bij een bericht. Indien u bvb. een gedicht heeft geschreven, kan een reactie van een bezoeker zijn dat deze het heel mooi vond. Of bvb. indien u plaatselijk nieuws brengt, kan een reactie van een bezoeker zijn dat deze nog iets meer over de feiten weet (bvb. exacte uur van het ongeval, het juiste locatie van het evenement,...). Of bvb. indien uw blog een dagboek is, kan men reageren op het bericht van die dag, zo kan men meeleven met u, u een vraag stellen, enz. Deze functie kan u uitschakelen via "Instellingen" indien u dit niet graag heeft.
WAT IS DE "WAARDERING"?
Een bezoeker kan een bepaald bericht een waardering geven. Dit is om aan te geven of men dit bericht goed vindt of niet. Het kan bvb. gaan over een bericht, hoe goed men dat vond. Het kan ook gaan over een ander bericht, bvb. een tip, die men wel of niet bruikbaar vond. Deze functie kan u uitschakelen via "Instellingen" indien u dit niet graag heeft.
Het Bloggen.be-team wenst u veel succes met uw gloednieuwe blog!
