"Wij zijn nooit kind geweest. Opgroeien tijdens de Tweede Wereldoorlog."

10 mei 1940. Het begin van de Tweede Wereldoorlog in België. Voor alle betrokkenen een ingrijpende verandering van hun leven. Ook voor de kinderen. Het einde van een onbezorgde jeugd? Of waren ze te jong om het te beseffen?
Journalist en schrijver Walter Gansemans tekende de diepste herinneringen van de laatste getuigen op. Geen politieke of militaire feiten, maar het verhaal van de 'kleine' grote oorlog.
Ontroerende verhalen die elke lezer naar de keel grijpen.
Met sterke foto's die de onzekere tijd waarin de kinderen opgroeiden in beeld brengen.

'Jongens, het is oorlog!'. Ik sprong uit bed, trok het venster open. Daar zag ik voor het eerst een massa vliegtuigen, glinsterend in het ochtendlicht. Wat machtig, dacht ik, wat mooi! Julien Van Remoortere, 10 in '40

'Ik zeg altijd dat ik op 10 mei 1940 bevrijd ben. Niet door de Amerikanen, maar door de Duitsers; Ik was intern in het college van Maasmechelen. Dat internaat was voor mij een gevangenis.' Jos Ghysen,14 in '40

Technische gegevens: SBN: 9058263908 Uitgeverij: Davidsfonds Type: Paperback Aantal bladzijden: 157

Wij spraken met Walter Gansemans. Vanwaar het idee om een boek over kinderen tijdens de oorlog te schrijven? " Door mijn jeugdboeken die ik geschreven heb, contacteerde uitgeverij Davidsfonds me met een vraag om een boek te schrijven over kinderen tijdens de oorlog. Ik vroeg hen of ze een jeugdboek wouden of dat ik het verhaal zou brengen over 'hoe beleefden de kinderen zelf de oorlog?'; iets wat tot nu toe bijna nog nooit is neergeschreven. Er werd gekozen voor deze laatste optie. Het is een portret geworden van getuigen van de oorlog die nu nog leven en ons zo een idee kunnen geven van een generatie die eigenlijk 'nooit kind is geweest'. Ik heb dan een selectie gemaakt van bekende -en gewone mensen en hen een brief gestuurd met de vraag of ze wouden meewerken aan het boek. Mark Eyskens en Jos Ghysen contacteerden me de dag zelf dat ze de brief kregen. Ze waren geïnteresseerd om te vertellen over hun jeugdjaren tijdens de oorlog. Van alle personen die ik gecontacteerd heb, heeft maar één iemand geantwoord dat hij zijn oorlogsjaren privé wou houden. Verliepen de interviews vlot? " Eigenlijk wel ja, sommigen hadden zelf op voorhand notities genomen om zich zeker niet van datum te missen. Af en toe vroeg iemand om een naam niet te vermelden, wat ik begrijp en respecteer. Regelmatig kwamen dezelfde thema's aan bod: de winterkou, ééntonig eten, angst, verdriet, maar toch verschilden de veertien getuigenissen qua beleving van die gebeurtenissen. Bijna al uw getuigen vertellen in het boek:"wij hadden het zo slecht nog niet", een statement van een generatie? " Degene die het slecht hadden zijn er spijtig genoeg niet meer, maar je hebt gelijk: de mensen relativeerden beter in die tijd. Men had angst, weinig eten, maar iedereen behielp zich met wat er te krijgen was." Velen van je getuigen praatten ook over hun moeder. Was dat een vraag die je hen stelde? "Nee dat kwam spontaan steeds terug, de verhalen over hun moeder. Dat ze magerder werd, veel schrik had, bezorgd was,.. Ook dat de mensen toen minder snel ziek waren. Door de voedselschaarste waren er weinig mensen met overgewicht dus minder hart -en vaatziekten en door de lange tochten achter voedsel waren ze ook fitter." Er staan ook getuigenissen in uit Halle. "Buiten Jos Ghysen, Fred Erdman, Luc Verstylen, wou ik ook minder bekende mensen aan het woord laten zoals een vrouw uit Malmedy, hoe zij de Duitse bezetting daar in de Oostkantons beleefden en enkele mensen uit Halle: * Ivan Desmet (oud-gemeenteraadslid Halle) en Marie-Louise Vandersmissen * Julot Busselot (Slagerszoon uit Halle en nu ervaren wijnbouwer).

, maar de piloten van de Wehrmacht hadden niet goed gemikt, zodat de bommen op de Halleweg waren terechtgekomen. Kort bij ons huis. Als jongens van zowat elf, twaalf jaar liepen wij naar de plaats van inslag om te zien wat daar was gebeurd. De bomkraters waren nog aan het roken. Een melkboer die in de straat woonde, zat geklemd tussen de brokstukken van zijn huis. De man was niet meer te redden. Dat was niet de enige dode, maar hém kende ik, dat heeft mij toen diep getroffen. Ivan Desmet,12 in '40 Er was voor de kinderen niet veel te doen, we speelden waar we konden. In het bos was dat niet altijd aangewezen, er waren versperringen en soms joegen de soldaten ons weg. Voor Sinterklaas en andere feesten maakten we eenvoudig speelgoed, pluchen beestjes. We breiden mutsen voor de mannen die in Duitsland waren opgeëist of sokken voor de winter. Marie-Louise Vandersmissen,11 in '40 Na negen maanden reden we terug naar huis. Dat was geen prettig weerzien. Omdat de brug over het kanaal, dicht bij onze winkel, was opgeblazen, was er ontzettend veel schade thuis. Onder meer de muur in onze woonkamer was volledig gebarsten. Het plafond was weg en lag gewoon op de grond. In de winkel was het uitstalraam natuurlijk in stukjes gesprongen. Om toch te kunnen wonen hebben we dat raam bespannen met kippengaas, want mijn ouders waren bang voor dieven. Julot Busselot,9 in '40