4 februari 2008

Het is gebeurd. Het oordeel is geveld. Het verdict gevallen. De kaarten verdeeld. De kansen gekeerd. Vanaf nu kan het nog maar één kant op.xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

Verdict 1: de Franse les

Het was spannend, zowel tijdens de uurtjes gezamenlijk studeren (J. die de geslachten niet kan onthouden, vir die het verschil tussen combustible en carburant niet verstaat) als tijdens het examen zelf (J. die verwoed aantekeningen zit te maken in de kantlijn van zijn blad, vir die er een verschroeiend tempo op nahoudt en erin slaagt als laatste aan het examen te beginnen en als tweede in te dienen), maar daar zaten we dan: achterin het kale lokaal, terwijl onze docent tergend langzaam op ons toe stapte met onze twee verbeterde kopieën in de hand. Het eerste wat ik deed was op J.’s blad kijken.

Het eerste wat J. deed was op mijn blad kijken.

En toen was het duidelijk. Wat zeg ik? Glashelder was het. J. barste in een onbedaarlijk snikken uit en in plaats van hem te troosten begon ik een wilde rondedans waarin ik ongecontroleerd met mijn armen in de lucht zwaaide (een beetje zoals hier: http://www.youtube.com/watch?v=bytf3gZMFkY) . Een half punt verschil! Wat konden mij al die spelletjes Carcassonne, Medina, Tigris en Eufraat, Weerwolven, Genius, Risk, Zeus en Hera, Jungle Speed, Machiavelli, Poker en Chinees Poepen schelen nu ik kan zeggen: op het enige examen dat J. en ik ooit samen aflegden, liet ik hem achter mij! Achter mij!

Verdict 2: naar de wantaal toe

De uitdrukking ‘iets hebben van…’ die recent naar de hoogste regionen van de wantaal is gespurt, heeft de duimen moeten leggen. Voor een nog véél wansmakelijker uitdrukking. Lees en geniet.

-         naar de toekomst toe

-         naar de consument toe

-         naar de werkgelegenheid toe

-         naar de mensen toe

-         naar de werknemers toe

-         naar onze leden toe

-         naar het onzinnige toe

-         naar de marathon toe

Maar ook, houd je vast:

-         naar de discipline mens toe

-         naar de geluidsverstoring toe

En geloof me; ik kan eeuwig doorgaan. Overal hoor je die uitdrukking: op de trein (twee dertigjarige vrouwen met angstaanjagend ruime, leren handtassen waarin GSM’s zitten die rinkelen alsof het oude telefoontoestellen zijn: wie houden ze in godsnaam voor de gek?), op vergaderingen (waar je wel meer van dat soort nonsenstaal hoort, en toch springt het eruit als een gifgroene kikker uit een modderbruine poel), tijdens het nieuws waar Jan de Lul ook eens mag uitleggen hoe het allemaal toch zo gekomen is en ook gewoon in de supermarkt, aan het loket, op straat.

Laten we een front vormen tegen de uitdrukking ‘naar de … toe’. Laten we deze uitdrukking enkel en alleen in de eigenlijke betekenis gebruiken, namelijk die waarin ze een richting aangeeft. Laten we ze in alle andere gevallen netjes vervangen door de voorzetsels die voorhanden zijn: in, voor, aan, etc.

Mijn imago, daar lig ik niet meer wakker van, daar heb ik vroeger veel tijd en energie in gestoken (vraag maar aan L. en L., die hilarische verhalen zullen opdiepen over virs eigenzinnige puberjaren): tevergeefs allemaal.

Ik weet niet goed wat er aan de hand is met mijn taalgevoel. Waarom ik precies bij die taaluitingen begin te steigeren, en niet bij andere. Misschien is de verklaring heel eenvoudig. Toen ik mijn taal leerde, was er nog geen sprake van 'naar de toekomst toe' of  'naar de burgers toe' (of het 'naar later toe' van de KBC-verzekeraar die ons vandaag het principe van de brandverzekering uitlegde - waarna ik J. driftig iets zag noteren, mijn hoofd draaide en las wat hij had opgeschreven: naar later toe; ja, J. neemt mijn allergieën over en ik de zijne). Als je 'iets had van', dan had je het van iemand gekregen, en 'op zich' was nog geen synoniem voor 'eigenlijk'. Dat mijn moedertaal evolueert, jaagt me misschien schrik aan. Maar er is meer aan de hand.
Zonder al te veel te willen veralgemenen (hoewel ik over het algemeen vind dat je niet genoeg kan veralgemenen ;-) heb ik toch moeten vaststellen ('ik stel alleen vast') dat er een slag mensen bestaat dat dit soort uitdrukkingen abnormaal vaak gebruikt. Met andere woorden: er is een statistisch significante relatie tussen het gebruik van al die taaluitingen waar mijn haren overeind van gaan staan. En wat meer is: heel vaak zijn dit ook de mensen die in geschreven taal geen zinnen op poten kunnen zetten, hun leestekens als losse versiersels beschouwen, woorden in compleet foute contexten gebruiken en niet verlegen zitten om een DT-fout meer of minder. Neen, ik wil niet elitair klinken, en neen, ik wil niet iedereen die al eens een DT-maakte tegen me in het harnas jagen, mar stel dat het zo is, stel dat ik echt telkens een beetje misselijk word als ik merk dat er zo slordig met taal wordt omgesprongen. Ik heb er niet voor gekozen. En hier is nog een laatste poging tot verweer: dat ik ineenkrimp bij taalfouten, heeft er misschien nog het meest mee te maken dat ik de taal ook in een andere gedaante ken, die waarbij ik een zin tot vijf maal toe herlees en voel dat het klopt, waar is, echt is, goed is. (Ik heb het niet over mijn eigen zinnen, helaas.)

05-02-2008 om 22:05 geschreven door vir

05-02-2008 om 17:47 geschreven door Jerôme

04-02-2008 om 22:04 geschreven door Elise