Spieren verkorten bij werking. De meeste bewegingen gebeuren door de afwisslende werking van tegenwerkende of antagonistische spieren. Wanneer de ene spier samentrekt, ontspant de andere. Het samentrekken van de spieren gebreurt door het over elkaar schuiven van de actine- en myosinefilamenten.
Een dwarsgestreepte spier bestaat uit een spierschede met daarin spierbundels. Elke spierbundel is omgeven door een spierbundelschede. Spierbundels bestaan uit spiervezels die omgeven zijn door een spiervezelschede. In een spiervezel komen spierfibrillen voor. Aan de uiteinden van spier bevinden zich pezen die de spier vasthechten. Dwarsgestreepte spieren zijn willekeurige spieren. Gladde spieren zijn onwillekeurige spieren. De hartspier bestaat uit speciale dwarsgestreepte spiervezels. De hartspier werkt krachtig en langdurig. Het is een onwillekeurige spier.
Zweetklieren staan via poriën in verbinding met het huidoppervlak. Traanklieren staan via traankanaaltjes in verbinding met de buitenwereld. Zweetklieren en traanklieren behoren tot de secretieklieren - exocriene klieren. Klieren zonder afvoerkanaal zijn endocriene klieren. De secrieproducten van de endocriene klieren zijn hormonen, die door het bloed vervoerd worden. Bij planten hebben we ook secretie
°Hypofyse : centrale controle van verschillende endocriene klieren °Schildklier : essentieel voor normale ontwikkeling, groei en metabolisme °Zwezerik : speelt een belangrijke rol in het afweersysteem °bijnieren : kan aan deel glucose in het bloed doen stijgen, laat de bloeddruk stijgen, produceert adrenaline. °Alvleesklier : porduceert stoffen noodzakelijk voor een goede spijsvertering °Eierstokken : produceren verschillende hormonen die een rol spelen in de menstruatiecyclus, secundaire geslachtskenmerken en de seksualiteit. °Teelballen : produceren het hormoon testosteron: ontwikkeling primaire en secundaire geslachtskenmerken.
Enkele belangrijke willekeurige spieren: -voorhoofdspier: trekt de hoofdhuid en de wenkbrauwen omhoog en omlaag -mondkringspieren: sluit en tuit de lippen -deltaspier: trekt de arm naar achteren, naar voor en opzij -borstspier: tilt de arm op, draait hem en trekt hem naar het lichaam -biceps: buigt de arm bij de elleboog -triceps: strekt de arm -buikspieren: draaien en buigen het lichaam, beschermen de inwendige organen -spaakbeenspieren: helpt de arm buigen bij de elleboog -dijbeenspier: krachtige spier die wordt gebruikt tijdens klimmen, rennen en springen -kuitspier: buigt de knie en strekt de enkel -oorspier: bewegen van kaak en lippen -grote borstspier: zijwaarts bewegen van de arm -buitenste schuine buikspieren: beheersen van ribbeweging -grote rechte buikspier: beheersen van beweging bij ademen, hoesten, niezen, lachen en zuchten -buigspieren: van pols- en onderarm -sluitspier van de oogleden: openen en sluiten van het oog -biceps: buigen van de arm de onderarm en strekt de onderarm -kleermakersspier: beheersen van staan, rennen, lopen en de balans -buitense grote dijspier: strekken van de knie en bewegen onderbeen -voorste scheenbeenspier: beheersen van voet- en enkelbeweging
We onderscheiden willekeurige en onwillekeurige spieren. Willekeurige spierenstaan onder de controle van de eigen wil. Onwillekeurige spieren reageren buiten de wil automatisch op prikkels. Onwillekeurige spieren bevinden zich rond de bloedvaten, spijsverteringskanaal en andere inwendige organen. Ze hebben belangrijke taken en werken lang maar trager dan willekeurige spieren. Tot de willekeurige spieren behoren de skeletspieren.
