De Russische staatsman Joseph Wissarionowisch Stalin werd geboren in 1879 te Gori. Hij ontwikkelde zich tot een staatsman, die geen tegenspraak tolereerde. Hierdoor heeft zijn staatsvorm, die ook wel als Stalinisme wordt aangeduid, een negatieve klank gekregen, doordat veel mensen hun vrijheid of hun leven verloren tijdens de dertig jaren van Stalins leiderschap.

Stalin begon zijn politieke loopbaan tijdens zijn priesterschap bij de Orthodoxe kerk. Vanwege deze politieke activiteiten moest hij zijn priesterschap opgeven in 1899. In 1903 sloot hij zich bij de Bolsjewieken van Lenin aan. Hij maakte snel carrière binnen de partij, vooral dankzij zijn organisatorische gaven. Tijdens de Oktoberrevolutie van 1917 speelde Stalin een grote rol. De tsaar en zijn familie werden tijdens deze opstand vermoord en de communistische partij greep de macht.

In de jaren die volgden ontdeed Stalin zich van zijn voormalige bondgenoten Trotzki, Bucharin en anderen, waardoor hij alleenheerser werd binnen de partij. Stalin lanceerde zijn eerste vijfjarenplan in 1929. Hierin stond hem een modernisering van de industrie en landbouw voor ogen. Aanvankelijk waren deze plannen weinig succesvol: ongeveer twintig miljoen Russen stierven de hongersdood.

Tussen 1934 en 1938 vond de "Grote Zuivering" plaats. Door show-processen ontdeed Stalin zich van zijn laatste opponenten. Tijdens deze periode van terreur kwamen miljoenen mensen om het leven terwijl miljoenen anderen verplicht werden te verhuizen naar andere streken binnen Rusland.

In 1939 sloot Stalin een niet-aanvalsverdrag met Hitler en annexeerde hij een deel van Finland en de Baltische staten. Door de Duitse inval in Rusland in 1941 werd hij echter toch gedwongen tot actieve deelname aan de wereldoorlog.
Tijdens de drastische zuiveringen waren ook veel officieren omgebracht. Hierdoor kwam Rusland kundige legerleiders tekort en werden grote verliezen geleden.

De geallieerde leiders ontmoetten elkaar in Teheran (1943), Jalta (1945) en Potsdam (1945). Tijdens deze bijeenkomsten werden de invloedssferen voor na de oorlog vastgesteld en werd hierdoor de kiem gelegd voor de naoorlogse "Koude Oorlog".
Na de vorming van de Nato in 1949 markeerde het "ijzeren gordijn" de grens tussen het communistische oosten en het kapitalistische westen van Europa. De echte strijd tussen de grootmachten VS. en Rusland werd echter gestreden in Azië tijdens de Koreaoorlog (1950-1953).

De populariteit van Stalin nam na diens dood in 1953 snel af. Dit mede door het besef, dat miljoenen Russen het leven hadden verloren tijdens de machtstrijd van de despoot.