Taalvaardigheid en drama
Inhoud blog
  • Is het Joods of joods?
  • Chique typefouten (Taalvaardigheid)
  • Iets vreemds (Taalvaardigheid)
  • Plankenkoorts
    Zoeken in blog

    Beoordeel dit blog
      Zeer goed
      Goed
      Voldoende
      Nog wat bijwerken
      Nog veel werk aan
     
    06-01-2008
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.Is het Joods of joods?

    Van: X@student.kdg.be

    Aan: Vander Beken Dirk

    Onderwerp: Probleem omtrent formulering 'joden', 'joodse'

     

    Beste lector

     

    Bij het verwerken van ons eindwerk botsen we in verschillende werken op tegenstrijdigheden: Joodse achtergrond, joodse kinderen ... Wanneer schrijven we joden met een kleine letter en wanneer met een hoofdletter? We hebben het aan enkele kennissen gevraagd, maar zijn daardoor niet veel wijzer geworden. Kan u toelichten hoe we dit op een correcte manier kunnen formuleren?

     

    Alvast bedankt

     

    X en Y

     

    ---
    Van: Vander Beken Dirk

    Aan: X@student.kdg.be

    Onderwerp: RE: Probleem omtrent formulering 'joden', 'joodse'

     

    Beste studenten

     

    Godsdiensten en aanhangers van godsdiensten krijgen in de huidige spelling een kleine letter: het christendom, de christen, de islamiet, dus ook het jodendom, de jood.

    Volkeren krijgen een hoofdletter: Britten, Brits, Schotten, Vlamingen, Vlaams, dus ook Joden en Joods.

    Samengevat: "Het Joodse volk (de Joden) bestaat uit gelovige joden - chassidische joden, orthodoxe joden, liberale joden - maar ook uit ongelovige ... Joden."

     

    De Woordenlijst (zie http://woordenlijst.org) geeft:

    Jood, (lid v.h. Joodse volk), de [m.], Joden , Jo·den

    jood 2, (aanhanger v.h. joodse geloof), de [m.], joden , jo·den

    Joods, (m.b.t. het Joodse volk), bnw., Joodse , Jood·se

    joods, (m.b.t. de joodse godsdienst), bnw., joodse , jood·se

     

    Verder bevat de Woordenlijst de volgende woorden. Ik wijs er wel op dat we de cursieve woorden beter niet gebruiken omdat deze taaluitingen van vooroordelen vertrekken:

    Jo·den·be·graaf·plaats, de, Jodenbegraafplaatsen, Jo·den·be·graaf·plaat·sen (DVB: ook voor niet-gelovige Joden namelijk)

    Jo·den·buurt, de, Jodenbuurten , Jo·den·buur·ten

    Jo·den·dom, (het Joodse volk), het

    jo·den·dom, (de joodse godsdienst), het

    jo·den·fooi, de

    Jo·den·haat, de [m.]

    Jo·den·ha·ter, de [m.], Jodenhaters , Jo·den·ha·ters

    Jo·den·mop, de, Jodenmoppen , Jo·den·mop·pen

    Jo·den·ster, de, Jo·den·ster·ren

    jo·den·streek, de

    Jo·den·ver·vol·ging, de[v.], Jo·den·ver·vol·gin·gen

    Jo·den·vraag·stuk, het

    Jo·den·wet, de, Jo·den·wet·ten

     

    Ook goed om weten: Asjkenazisch slaat op een groep Joodse mensen van Oost-Europese origine, een volksgroep, dus met hoofdletter.

    Bij chas·sieden daarentegen gaat het om leden van een orthodoxe geloofsgroep, dus gebruiken we een kleine letter. De Woordenlijst geeft:

    Asj·ke·na·zisch, bnw., Asjkenazische , Asj·ke·na·zi·sche

    chas·si·disch, bnw., chassidische , chas·si·di·sche

    chas·si·dis·me, het

    chas·sied, de [m.], chassidim, chassieden , chas·si·dim, chas·sie·den

    06-01-2008, 16:20 Geschreven door Dirk Vander Beken  

    0 1 2 3 4 5 - Gemiddelde waardering: 0/5 - (0 Stemmen)
    13-09-2007
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.Chique typefouten (Taalvaardigheid)

    Is het 'typfout' of 'typefout'? Of 'tikfout'? En zeg je /tiepfout/ of /teipfout/?

    Om zeker te zijn van de spelling kan je altijd zoeken op http://woordenlijst.org, het digitale 'Groene boekje'. Dat is een handig online instrument om de juiste spelling en uitleg over twijfelgevallen op te zoeken. Of heb je snel een papieren Groen boekje bij de hand om spelfouten te voorkomen? Tussen haakjes: het is spelfouten, niet spellingfouten. Nochtans is het wel: spellingbeeld, spellingregel, spellingsregel ... Maar ik zou het hebben over tikfouten en typefouten. Volgens de officiële spelling zijn ze allebei mogelijk:
    - tikfouten
    - typefouten
    We schrijven officieel dus niet 'typfouten'. Wel schrijven we: 'ik typ', 'ik typte', 'ik heb getypt'.

    Het alternatieve 'Witte boekje' van 'Onze taal' en Nederlandse krantenuitgevers vindt dat de officiële spellingcommissie verkeerd koos en verdedigt 'typfout', onder meer omwille van de uitspraakverwarring. 'Type' kan je als /taip/ uitspreken, bv. in 'typecasting'.  Ze schrijven: "Typfout ligt volgens ons meer voor de hand dan typefout, hoewel die laatste vorm de officiële spelling is."  (http://www.onzetaal.nl/advies/typfout.php)

    Ik zal als lector dan ook de officiële spellingswijze 'typefout' aanbevelen, maar 'typfout' nooit als spelfout aanrekenen.

    De standaardtaaluitspraak is /tiepfout/, met een ie en zonder een doffe tussenklank dus, niet /tiepefout/ of /teipfout/. Je spreekt 'typologie' ook als /tiepologie/ uit, niet /teipologie/. Het is ook: ik /tiep/, /tiepte/, heb /getiept/. Hoe onthouden? Een tip: onthou de titel van dit stukje blog: /sjieke tiepfouten/.

    Over de schrijfwijze van 'chic', 'sjiek' en 'chique' valt overigens ook wat te vertellen. Lees maar http://www.onzetaal.nl/advies/chique.php.

    13-09-2007, 11:21 Geschreven door Dirk Vander Beken  

    0 1 2 3 4 5 - Gemiddelde waardering: 0/5 - (0 Stemmen)
    22-08-2007
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.Iets vreemds (Taalvaardigheid)
    Er is iets vreemds aan de gang. Zowel in teksten van studenten en lectoren als in krantenartikels zie ik vaker dan vroeger zinnen als *Dat is iets apart. (Het sterretje voor de zin betekent dat hij in de standaardtaal fout is.) De schrijver bedoelt: Dat is iets aparts. Die -s moet er staan. Er is immers een belangrijk verschil tussen iets hard willen en iets hards willen. In het eerste geval wil de student bijvoorbeeld hard dat hij slaagt. In het tweede geval wil hij tegen de zenuwen een wortel om in te bijten.
    Het is dus: iets concreets, iets aparts, iets vreemds... En ook: allerlei fraais, veel liefs, niets moois, weinig opbeurends, genoeg zoets, voldoende hartigs... We hebben te maken met een bezits-s, met 'partitieve genitieven'. Het bijvoeglijke naamwoord (bn: vreemd, apart, fraai...) is als nabepaling gebruikt bij een niet-collectiverend onbepaald voornaamwoord: iets, niets, wat, allerlei, veel, weinig, genoeg, voldoende. Van *Dat is een vreemd iets maken we Dat is iets vreemds. (Vergelijk het met andere genitieven als grootmoeders groentesoep of 's Winters als het regent. Daar kan je de -s toch ook niet weglaten.)

    Dat is een apart geval. (bn, attributief gebruikt)
    Dat geval is apart. (bn, predicatief gebruikt)
    Dat is iets aparts.
     (partititieve genitief: onbepaald vn + bn met bezits-s) 

    Ik wil graag een harde wortel. (bn, attributief gebruikt)
    Die wortel is hard. (bn, predicatief gebruikt)
    Ik wil graag wat hards. (partititieve genitief: onbepaald vn + bn met bezits-s) 

    Alleen na sisklanken voegen we natuurlijk geen -s toe:
    Ik drink graag iets fris.
    Genoeg complex voor vandaag.
    Is dat iets Nederlands of iets Vlaams? 

    En soms moeten we een apostrof toevoegen: iets cru's. (Zie de Taalunielink.)

    Of het iets wezenlijks is zal de evolutie in het taalgebruik wel uitmaken. Ik heb de indruk dat de -s meer en meer verdwijnt. Toch iets spijtigs, vind ik.

    Bronnen:
    E-ANS 14.5.3.9 ii Adjectivische constituenten in de partitieve genitief
    Taalunie
     

    22-08-2007, 18:04 Geschreven door Dirk Vander Beken  

    0 1 2 3 4 5 - Gemiddelde waardering: 0/5 - (0 Stemmen)
    21-08-2007
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.Plankenkoorts
    Als lector in de Lerarenopleiding Lager Onderwijs van de Karel de Grote-Hogeschool in Antwerpen begin ik vandaag met een blog. Hoofdthema's zijn taalvaardigheid en dramatische werkvormen. Ik doceer immers die twee vakken: Taalvaardigheid in het eerste jaar en workshops Drama in het derde jaar, maar ongetwijfeld zullen hier ook andere min of meer aanverwante zaken ter sprake komen.
    Een beetje plankenkoorts heb ik wel. Bloggen is nieuw voor me. Wel heb ik eerder al aan websites meegewerkt (www.kdg.be, www.klasse.be), gebruik ik het elektronische leerplatform http://bb.kdg.be en publiceer ik af en toe iets op Wikipedia. Nu, uit ervaring op niet-digitale planken weet ik gelukkig dat die koorts vlug verdwijnt.
    Deze blog heeft als url www.bloggen.be/bekend. Waarom 'bekend'? Ik ben helemaal niet bekend. Dat is gewoon een afkorting van Beken, D(irk Vander), een leuke gebruikersnaam die ik sinds een jaar of tien kreeg en die ik gemakkelijk onthoud.  
    Tot binnenkort

    21-08-2007, 18:08 Geschreven door Dirk Vander Beken  

    0 1 2 3 4 5 - Gemiddelde waardering: 0/5 - (0 Stemmen)
    Archief per week
  • 31/12-06/01 2008
  • 10/09-16/09 2007
  • 20/08-26/08 2007

    E-mail mij

    Druk op onderstaande knop om mij te e-mailen.


    Gastenboek

    Druk op onderstaande knop om een berichtje achter te laten in mijn gastenboek


    Blog als favoriet !


    Blog tegen de wet? Klik hier.
    Gratis blog op https://www.bloggen.be - Meer blogs