uitwisselingsweek in Batak, een wissel op de toekomst ? Al 8 jaar werkt het begeleidingscentrum intens samen met de gemeente Batak opdat de mensen met een handicap het daar beter zouden krijgen... Na het bouwen van een grouphome, en het opzetten van een trainingsproject voor het personeel was een uitwisselingproject een volgende logische stap en realiseerbaar met de steun van vzw Help the Children. Er was een Belgische week voor de Bulgaren in maart... en nu is het onze beurt voor een Bulgaarse week. We maken er samen het beste van !
Rik, Griet, Eveline, Clem, Sarah, Jef en Anjes
22-06-2010
vrijdag: de laatste dag
Bulgarije is een land met een rijke geschiedenis , en Batak is een gemeente met een belangrijk verleden. Vrijdagmorgen voor we nog even terug gingen naar de instelling, en Rik naar de grouphome, heeft Theodora ons even laten proeven van een stukje geschiedenis. Wie dit wenst, kan via volgende link hier ook meer over vernemen. Dat hun verleden belangrijk is voor hen, bleek ook toen we Theodora met trillende stem hoorden vertellen. In Bulgarije kan je niet zomaar aan de slag 'vandaag'. In Bulgarije is het : gisteren, vandaag en morgen.
Een week geleden was het vol spanning en nieuwsgierigheid uitkijken naar wat de week ons zal brengen. Voor mij was het moeilijk om me een concreet beeld te vormen van wat ons te doen stond (ondanks de uitgebreide uitleg en voorbereiding van Anjes en Jef). Elke dag werd het me wat duidelijker. Het loslaten van het 'Belgische kader' was niet steeds evident. Belangrijk is om vanuit hun te denken en hen vooral te laten meedenken. Louter het voeren van een gesprek is zeker niet voldoende, veel relevanter is om samen met hen aan de slag te gaan. Dan heb ik het over de mensen die zelf in het werkveld staan. Niet over Dora (directie instituut), de burgemeester, de mensen van de universiteit, ... Hen vooral laten zien hoe belangrijk kleine stappen zijn en hoe je met eenvoudige, goedkope, dagelijks gebruikte, ... materialen iets kan doen. In de groep van Pepa kon niet ontkend worden dat er te weinig personeel en te weinig materiaal voorhanden is. Soms staat ze alleen voor een groep van 21 mannen. Hen stimuleren om zelfstandig te eten werd door de tijdsdruk vaak naast zich neer gelegd. Enerzijds te verstaan, anderzijds natuurlijk ten koste van de ontwikkeling en zelfwaarde van deze mannen.
Een week vol ervaringen, het doet wat met een mens. Graag wil ik ook nog even terugblikken op woensdag. Samen met Jef, Magdalena (een gedreven studente) en Vasco (onze chauffeur) legden we 350 km enkel af over de bergen. In totaal was het een tocht van 10 uur. Om 13u kwamen we in de voorziening aan om dan tegen 17u terug naar Batak te rijden. Een lange vermoeiende weg maar zo de moeite waard. Het huis in Sgalevo was een huis voor 44 kinderen en jongeren met een handicap. De groep van kinderen en jongeren was vrij heterogeen. Zowel kinderen met een lichte verstandelijke beperking en emotionele en gedragsmoeilijkheden, als kinderen met een ernstig meervoudige beperkingn. Het verschil met de huizen in Batak was wel groot. Veel meer middelen, zowel naar personeel als naar materiaal toe. Veel jonge mensen op dienst, die enorm gedreven waren. Hun vraag is vooral naar het krijgen van een training. Veel vragen naar omgaan met agressie, aanbod voor kinderen en jongeren met een meervoudige beperking, ... Binnen een periode van 14 dagen zetten ze hun vragen op een rijtje... We waren aangenaam verrast van wat we daar zagen, maar toch nog steeds gevaarlijk voor het gebruiken van een Belgische bril... Dit wordt zeker nog vervolgd...
Als fan van Batak was ik heel blij dat ik meekon deze keer. Ik was voorbereid op het ergste, want ik had ook de reportages gezien over Bulgarije. Het eerste bezoek aan het grouphome in Batak gaf me vleugels voor de verdere week We werden enthousiast ontvangen door de bewoners die ons alles wilden laten zien in "hun" huis. %%%FOTO1%%%
De volgende dag naar het 'grote' instituut.Ik had mijn vleugles nog aan en werd direct veroverd door de locatie en de ontvangst door de bewoners en hun begeleiders. Maria, die ik mocht begeleiden, stelde me voor aan enkele van hen. Ze besprak met mij haar vragen en problemen. We bezochten de leefgroepen die nu in aparte gerestaureerde gebouwen zijn ondergebracht. %%%FOTO2%%%
De eerste leefgroepen die we bezochten vielen relatief mee. Ze moeten wel met velen op weinig plaats leven, maar het leek leefbaar. In de namiddag bezochten we de leefgroepen van 'the institute'. Dat was confronterender. Maria zat duidelijk met de handen in het haar: zij wou wel iets doen met deze mensen maar ze wist niet wat en hoe. Samen hebben we enkel dingen uitgeprobeerd, met de mannen 'gepraat', al dan niet met woorden, manieren gezocht hoe kleine ingrepen soms al een wereld van verschil konden maken. De begeleiders daar staan voor een bijna onmoglijke taak. Met weinig middelen en weinig opleiding moeten zij zoveel volwassen mannen een zinvolle levensomgeving proberen te geven. Maria , die het helmaal niet zag zitten bij haar bezoek aan onze voorziening zag nu toch een begin, een beetje licht. Misschien hebben we toch een sprankeltje hoop en moed kunnen brengen op deze korte tijd.
Er is nog een lange weg te gaan, maar ze zijn daar heel goed bezig. Wat daar al verwezenlijkt is in die acht jaar is zeer voelbaar en zichtbaar. Jef en Anjes en al wie dit project draagt zijn daar veel te bescheiden over. Batak is onder mijn huid gekropen. Deze week zal nog lang nazinderen.
Een week op uitwisseling met 12 mensen (7 MPC'ers en 5 Bulgaarse studenten), bijna aan het einde van de wereld,... het had iets speciaals...
Heel veel appreciatie voor de 5 'experten' van ons MPC, want zij hebben 2.5 dagen in de instelling en de grouphome gewerkt, enerzijds met veel nieuwsgierigheid en kritische blik, gevormd vanuit ons Vlaamse systeem en anderzijds met heel veel respect en vriendschap voor de Bulgaren en grote bewondering voor wat ze er in die omstandigheden toch van maken. Clem, Rik, Griet, Eveline en Sarah hebben ontzettend goed werk geleverd : samen met de opvoeders gezien welke concrete problemen er zijn (bv. hoe kan je iemand focussen die niet kàn focussen, hoe ga je om met stevige mannen die agressief worden, hoe kom je de dag door met mannen met een ernstig verstandelijke handicap die niets kùnnen, hoe zet je iemand in een rolstoel als hij steeds onderuit glijdt,...). Er zijn hier en daar kleine concrete oplossingen gegeven, maar er werd vooral gesproken over de bril die je kan opzetten om te kijken naar wat mannen met een handicap ons met hun gedrag willen vertellen. En hoe je hierop kan reageren. Een kiem werd gelegd.
Met verwondering heb ik de 5 studenten bezig gezien. Totnogtoe was ik vooral Bulgaarse dertigers, veertigers, vijftigers,... tegengekomen die op hun qui-vive zijn, afwachten, sceptisch zijn,... moedige mensen die volhouden, maar met zo'n zware geschiedenis ! De geëngageerde studenten hebben op mij een andere indruk nagelaten : ze wéten min of meer van het moeilijke verleden, maar kijken met een open blik vooruit. Ze gaan voor hùn toekomst en nemen uitdagingen aan. Het was verfrissend en belooft voor de toekomst. Waauw !
Heeft deze week nu iets opgebracht ? Ik ben er zeker van, alhoewel je de effecten meestal pas achteraf kan meten. Er groeide vertrouwen en openheid, zeker naar het einde. Er zijn banden gesmeed, wie weet voor langere tijd... Bovendien hebben we met het management en de universiteit enkele afspraken gemaakt : - we bouwen aan een netwerk tussen universiteit, MPC en Batak via supervisies en internet - we werken mee aan het concept voor het dagcentrum dat in het dorp van Batak zou gestart worden begin 2011 - er zijn concrete afspraken om de zwaksten en moeilijkst begeleidbare cliënten van de instelling een betere begeleiding en huisvesting te geven dan totnogtoe. Er is weer nieuwe zuurstof, van verschillende kanten. En dat blijft hard nodig !
We hebben van deze week ook gebruik gemaakt om verder te verkennen of we een instelling voor kinderen in Sgalevo (Noord Bulgarije) kunnen ondersteunen in hun vraag naar training. Jef en Sarah zijn er een dag naartoe getrokken en zijn enthousiast teruggekomen. Aan hen om hun verhaal te doen.
We zijn al aan het einde van een intensieve week. Zelf ben ik vooral in het grouphome bezig geweest, samen met Rosita, een van de studentes. We zagen dat er in het grouphome toch wel veel goeie dingen gebeuren, vooral een team met een groot 'moederhart' vor de bewoners. De grootste nood lijkt ons de nood aan dagactiviteiten buitenshuis, want met huishoudelijke taken vul je niet een hele dag. We duimen dus voor een snelle realisatie van het dagactiviteitencentrum in Batak waar nu al zo lang over gesproken wordt. Een gebouw zou er nu al wel gevonden zijn, en dat konden we ook bezichtigen, maar wat er inhoudelijk moet gebeuren lijkt nog niet zo duidelijk. Een bijkomend probleem vormt het transport van de rolstoelgebruikers in het grouphome, die nu zelden of nooit in het dorp geraken, wat tot schrijnende boze huilbuien leidt telkens wanneer anderen de deur uit gaan. Daar zou toch een oplossing moeten voor kunnen gevonden worden. Dinsdagvoormiddag belgden we een teamvergadering om rond een probleem dat ze gesignaleerd hadden samen te praten en na te denken. Je moet je daarbij niet een teamvergaedering voorstellen zoals wij dat gewoon zijn, want het werk gaat intussen gewoon door; bewoners lopen in en uit, 2 begeleidsters zorgen intussen voor het middagmaal, het bezoek van de univ van Plovdiv komt onverwacht binnenvallen,... koers met hindernissen. Bulgqrije is altijd een avontuur. Het was niet makkelijk, maar we hopen dat we hen wat op gang konden zetten. In de namiddag kzam Griet nog wat mobiliteitstips geven in het omgaan met rolstoelgebruikers. Zelf gingen we op uitdrukkelijke uitnodiging van Dora de grote instelling bezoeken, o; te kijken wat er allemaal veranderd was. En dat is toch niet niks, dat moesten we erkennen. Maar er ist egelijk nog veel werk aan de winkel. Of het met of zonder ons zal moeten, zal nog moeten blijken, maar misschien moeten we als trouwe voetbalsupporters blijven supporteren in goede en kwade dagen, en blijven zingen "You'll never walk alone..."
Bij het typen van dit berichtje is het in feite al vrijdag. We komen zonet toe in het hotel na een lange en een goed gevulde dag. En ook voor morgen (vandaag dus) staat er heel wat op het programma. Donderdagmorgen gaven zowel Sarah als Clem een prachtige presentatie , in het Engels, aan de univ van Plovdiv. De aanwezigen, waaronder ook wij, vonden het allen zeer boeiend. Later werden de nota s overlopen van de SMOG tekens, en meteen ook aangevuld, waar nodig. Vervolg volgt later (op een meer gekend toetsenbord)..... Griet
22.50: Na een vermoeiende dag gaan we hier onze kamer opzoeken. Na het overleven van een eerste doopvlucht voor sommigen hebben we een veilige vliegreis achter de rug. Temperatuur: 35 graden. In de bergen is het wel wat frisser, maar veel dragelijker. We brachten een eerste bezoek aan de grouphome. We waren aangenaam verrast. De bewoners waren apetrots om ons hun huisje te laten zien. Ook al spreken we dezelfde taal niet, konden we elkaar wel verstaan. Hun enthousiasme stroomde eraf. Morgen trekken we naar de grote instelling. We zijn allen benieuwd wat we daar zullen zien. Het worden goed gevulde dagen!
Wordt morgen vervolgd na een meer uitgeslapen nacht...
Ons programma, maar neem het met een korreltje zout, want het motto in Bulgarije is 'We'll see...', maar dan in het Bulgaars
maandag 14/6: 12.30 u - aankomst in Sofia 15 u - aankomst in Batak bezoek aan grouphome en de instelling 19 u - aankomst van de studenten dinsdag 15/6: meelopen en meewerken in grouphome en instelling 11 u - ontmoeting met burgemeester en directie van de instelling 19 u - slotceremonie van het trainingsproject (universiteit Plovdiv) woensdag 16/6: meewerken in grouphome en instelling donderdag 17/6: bezoek aan univ Plovdiv presentatie 'Basale stimulatie' en 'communicatie'(Sarah en Clem) stadsbezoek vrijdag 18/6: afronding in grouphome en instelling even naar Sofia 17 u- vliegtuig op !
(maar) 2300 km hiervandaan....
