Ook Open Vld deelt in de klappen

“Het ziet ernaar uit dat we standhouden of licht verliezen”, sprak voorzitter Gwendolyn Rutten de troepen toe in de Mesenstraat. Niet dat ze ermee tevreden kan zijn, maar van alle klassieke partijen is Open Vld wel de partij die het minste kletsen krijgt van Vlaams Belang. Het zijn vooral coalitiepartners N-VA en CD&V die zwaar verlies te verduren krijgen na het regeringswerk. “Er waren ook peilingen die veel erger voorspelden. Dus we gaan niet juichen en we blijven bescheiden”, zei Rutten.

Voor zowel de Kamer als het Vlaams Parlement lijkt de partij af te stevenen op een verlies tussen 1,5 en 3 procent. In Limburg, Antwerpen en West-Vlaanderen lijkt Open Vld min of meer stand te houden. Dat is vooral voor Antwerpen en West-Vlaanderen toch opvallend te noemen. Daar had men op voorhand rekening gehouden met verlies.

Kopzorgen

Maar daarmee is het gedaan met het goede nieuws voor de liberalen, die er een pak kopzorgen bij hebben. Eerst en vooral tekent de partij verlies op in Oost-Vlaanderen, de provincie van vicepremier Alexander De Croo. Dat de liberalen ook in hun eigen heimat een verlies laten optekenen, zal aankomen.

Al zal voorzitter Gwendolyn Rutten zich vooral zorgen maken om de resultaten in haar eigen Vlaams-Brabant. Het verlies lijkt tot bijna 10 procent op te lopen, een zwaar verdict voor de provincie van aftredend minister Maggie De Block en partijvoorzitter Gwendolyn Rutten. Die laatste had fel ingezet op haar eigen provincie, denk maar aan Goedele Liekens, die werd aangetrokken.

Op voorhand werd wel rekening gehouden met het feit dat De Block het uitzonderlijk sterke resultaat van 2014 – liefst 131.000 voorkeurstemmen – niet zou kunnen evenaren. Daarvoor is het departement van Gezondheidszorg gewoon niet sexy genoeg. Bovendien kreeg ze af te rekenen met zware concurrentie in de vorm van Theo Francken (N-VA) en Dries Van Langenhove (Vlaams Belang). Maar dat het verlies zo sterk zou zijn, dat had niemand verwacht. De conclusie is duidelijk: het Maggie-effect is weg.

Postjes

Vooraf konden heel wat liberalen zich troosten met de gedachte dat er nauwelijks coalities zonder hen denkbaar waren. Dat scenario lijkt nog steeds het geval te zijn. Met die kanttekening dat een heruitgave van de federale Zweedse coalitie, zelfs al wordt die aangevuld met de Franstalige christendemocraten van cdH, geen optie is.

Over één zaak was Rutten heel duidelijk: haar partij zal niet samenwerken met het Vlaams Belang. In de loop van de dag was daar onduidelijkheid over ontstaan binnen de partij, doordat enkele leden zoals Luc Van Besien en zelfs coryfee Herman De Croo de deur licht openden. “We moeten respect hebben voor de uitslag van Vlaams Belang. Maar samenwerken zal niet gaan, daarvoor lopen onze waarden te zeer uit elkaar”, riposteerde Rutten.

Al keek nestor De Croo ook om een andere reden in de richting van Rutten. Volgens hem voerden de liberalen te veel in verspreide slagorde campagne. De afspraak om niet over persoonlijke ambities te spreken werd met de eindmeet in zicht plots verlaten door verschillende kopstukken. Rutten claimde de Zestien, Somers een onbestaande ministerspost en Tommelein maakte de opening naar het voorzitterschap. Het was een breuk met de nieuwe partijlijn onder Gwendolyn Rutten: van een partij vol interne ruzies leek ze een hechte ploeg gemaakt te hebben. Maar na vandaag is het mogelijk dat de liberalen zich weer warmlopen voor hun favoriete sport: zagen aan de poten van de voorzittersstoel.