De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft niet snel genoeg gereageerd. Dat blijkt het rapport dat door onafhankelijke internationale onderzoekers werd opgesteld. De lidstaten hadden dat rapport vorig jaar gevraagd aan de WHO.

Het rapport zegt dat de WHO te voorzichtig is geweest in het communiceren over de risico’s van Covid-19 begin vorig jaar. Hadden zij “brutaler” gereageerd en hadden landen geluisterd naar hun richtlijnen, dan had de pandemie voorkomen kunnen worden. Volgens het rapport had in februari 2020 de zware tol van de pandemie vermeden kunnen worden als de landen snel hadden ingegrepen om de verspreiding van het virus te voorkomen. De WHO had vorig jaar sneller het hoogste alarm moeten luiden. Ze deden dat op 30 januari. Dat had zeker een week eerder moeten zijn, zegt het rapport. “Het was duidelijk dat februari 2020 een verloren maand was”, klinkt het.

Enkele Aziatische landen gingen wel snel over tot actie in februari om de verspreiding van het virus in te perken. “Maar de rest van de wereld zat stil”, klinkt het. De experten wijzen erop dat de WHO bijvoorbeeld sneller had moeten aanbevelen om mondmaskers te dragen. Dat al toen het duidelijk werd dat in landen waar een mondmasker werd gedragen, het er beter aan toeging dan in diegene waar dat niet geval was. “Misschien hadden ze moeten zeggen dat ze de data nog niet hadden, maar dat het toch een voorzorgsmaatregel had kunnen zijn.”

Het rapport geeft ook aan dat de overheden de gevaren van SARS-CoV-2 misschien serieuzer hadden genomen als de WHO de epidemie sneller als een pandemie hadden bestempeld.

Nieuw orgaan

Er wordt al langer gevreesd dat de WHO weinig impact heeft. Dat komt doordat ze wettelijk geen maatregelen kunnen afdwingen en informatie kunnen opvragen. Ze zijn ook chronisch onder gefinancierd en afhankelijk van donaties. Er wordt dus voorgesteld om daar iets aan te doen.

Daarom wordt er ook voorgesteld om een afzonderlijk orgaan op te richten voor wereldwijde gezondheidsdreigingen (Global Health Threats Council). Dat zou voorgezeten worden door staatshoofden. Maar daarvoor zou nog stevig gelobbyd moeten worden bij de Verenigde Naties.

Om zo snel mogelijk een einde te maken aan de Covid-19-pandemie beveelt het onafhankelijke panel voor paraatheid en reactie op pandemieën ook aan dat rijke landen die over voldoende vaccins beschikken, zich ertoe verbinden “tegen september 2021 ten minste een miljard doses te verstrekken” aan 92 achtergestelde landen.

(sgg)