Deltavariant even besmettelijk als waterpokken, volgens Amerikaans onderzoek: "Het is een andere oorlog nu"

Eerder deze week was een slide van een presentatie uitgelekt in de VS. Die presentatie werd voorbereid door het Amerikaanse Center for Disease Control and Prevention (CDC). Wetenschappers daar hadden een uitbraak onderzocht van het coronavirus in Provincetown, op Cape Cod in de staat Massachusetts. 

In Amerikaanse media zijn al meer details uitgelekt: de veel besmettelijker deltavariant zou even besmettelijk zijn als de waterpokken. En er is meer: volgens het onderzoek zouden gevaccineerde mensen de deltavariant in grotere mate verspreiden dan eerst aangenomen, in sommige gevallen zelfs even snel als niet-gevaccineerden. 

CDC-directeur Rochelle Walensky bevestigde in Amerikaanse media dat de slide klopt: "Dit is ernstig. Het is een van de meest overdraagbare virussen die we kennen", vertelde ze aan CNN. Experts omschrijven het als volgt: "De oorlog is veranderd." We vechten nu tegen een andere vijand. 

Niet enkel de Amerikanen trouwens, ook wij: "De deltavariant was vorige week al goed voor 89 procent in België", vertelt viroloog Johan Neyts (KU Leuven) aan VRT NWS. "Die neemt snel de bovenhand en zal binnenkort aan zowat 100 procent zitten." 

Even besmettelijk als de waterpokken, dat betekent dat één persoon die besmet is met de deltavariant er acht tot negen anderen zou kunnen besmetten. Bij de oorspronkelijke Wuhanvariant was dat iets meer dan twee mensen. Het cijfer ligt nog altijd wel in lijn met wat eerder gezegd was, maar de deltavariant is daarmee wel besmettelijker dan bijvoorbeeld het griepvirus, verkoudheidsvirus of ebola. 

Het is nog niet duidelijk hoe het cijfer zich verhoudt voor volledig gevaccineerden, maar het kan in ieder geval ook bij hen voor een grote virusproductie in het lichaam zorgen, ondanks het vaccin. Bij een doorbraakinfectie bij een gevaccineerde (weliswaar een kleine minderheid van de gevallen) zou de zogenoemde viruslading zelfs even groot zijn. 

Je zou dus kunnen stellen dat gevaccineerden even besmettelijk kunnen zijn voor niet-gevaccineerden als andere niet-gevaccineerden, al is daar nog verder onderzoek voor nodig. Critici zeggen dat het onderzoek in Provincetown te kleinschalig was (het omvatte 900 mensen) en nog niet per se bewijst dat ook gevaccineerden een belangrijke rol kunnen spelen in de verdere verspreiding van de deltavariant. 

Het is wel zo dat gevaccineerden zelf veel beter beschermd blijven. "Vaccins houden ruim 90 procent ernstige infecties tegen, maar ze zijn minder effectief in het stoppen van de verspreiding", klinkt het.  Een vaccin zou het risico op ernstige Covid met een factor 10 verkleinen, en het risico op een infectie met factor 3. 

Je laten vaccineren heeft dus nog altijd zin, meer dan ooit zelfs. "In de Amerikaanse ziekenhuizen blijkt 98 procent van de Covidpatiënten niet gevaccineerd te zijn", schetst Neyts. "Het vaccin biedt dus een goede bescherming tegen ernstige ziekte." 

Het document vermeldt ook dat de deltavariant tot ernstigere infecties kan leiden, maar dat is op basis van eerder onderzoek in o.a. Canada en Schotland. 

Het CDC wil zijn mondmaskeradvies in de VS aanpassen op basis van de nieuwe bevindingen: ook volledig gevaccineerden dragen best nog een mondmasker in overdekte publieke ruimtes, tenminste op plekken waar het virus nog circuleert. In scholen zou het mondmasker verplicht blijven. Verder zou het CDC ook vaccinatie willen verplichten voor artsen en alle gezondheidswerkers. "Dit is onrustwekkend genoeg voor ons om nieuwe adviezen te geven", zei Walensly daarover. In Provincetown is alvast opnieuw een mondmaskerplicht ingesteld voor overdekte ruimtes. 

Johan Neyts vindt het hoe dan ook een goed idee om de mondmaskerplicht niet te snel af te bouwen, zeker nu de deltavariant regeert, ook in België: "Zoals je  nu ziet met de deltavariant kan je ook als gevaccineerde het virus nog doorgeven, vandaar dat een mondmasker absoluut nuttig is. En er is ook het psychologisch effect. Als je mensen ziet met een mondmasker, dan ga je beseffen dat het virus nog circuleert. Stel je voor dat iedereen zou rondlopen zonder mondmasker, dan verdwijnt dat psychologisch effect. Dus mondmaskers hebben zeker nog hun nut."