Direct naar artikelinhoud
in memoriam

De atlete die te vroeg liep voor de recordboeken

Diane Leather aan de leiding tijdens een wedstrijd in het inmiddels verdwenen White City-­stadion in ­Londen, in 1957.Beeld Popperfoto/Getty Images

Ze heette Leather en had iets van de taaiheid die doorgaans aan leder wordt toegeschreven. Ze liep de mijl onder de 5 minuten, als eerste vrouw ter wereld. Helaas kwam ze te vroeg om voor haar record erkenning te krijgen. Ze leefde in een tijd waarin mannen vonden dat vrouwen van lopen vroegtijdig verouderen.

Ze was de knappe dochter van een huisarts en een huisvrouw. Ze had een job als laborante en vijf broers om tegen op te boksen. In het lopen rolde zij veeleer ­toevallig, toen ze op televisie de vrouwensprint zag op 100 en 200 meter tijdens de Olympische Spelen in Helsinki (1952). “Dat wou ik graag eens proberen”, zei ze later aan een journalist. “Ik dacht dat ik dat ook wel leuk zou vinden.”

Ze ging bij een plaatselijke loopclub, waar de coach onder de indruk kwam van haar snelheid en uithoudingsvermogen. Hij moedigde haar aan. Het werd zoiets als haar heilige graal om de mijl onder de 5 minuten te lopen. Ze was niet de enige: diverse vrouwen probeerden elkaar in die tijd – we schrijven 1953 – op de mijl de loef af te steken. De Roemeense Edith Treybal haalde het bijna met een tijd die slechts drie tienden van een seconde tekortkwam. Leather bleek echter nog net iets sneller en taaier. “Eindelijk!”, riep ze uit, toen ze haar tijd te horen kreeg van 4’59.6”.

Het werd voor Diane zoiets als haar heilige graal om de mijl onder 5 minuten te lopen

The New York Times roemde de prestatie van wat ze omschreven als ‘die knappe laborante van 1 meter 78’. Voor haar record officiële erkenning krijgen, bleek helaas een ander paar mouwen. De wereld­atletiekbond homologeerde in die tijd geen prestaties van vrouwen over afstanden langer dan 800 meter. Dat had te maken met een incident op de Spelen van Amsterdam in 1928. Zes vrouwen waren toen ineengezakt bij het overschrijden van de eindmeet. Dat had een storm van protest veroorzaakt. Volgens de eerbiedwaardige The Times vergden zulke afstanden te veel van de krachten van vrouwen. Een andere krant liet zelfs dokters aan het woord die verklaarden dat vrouwen er voortijdig door verouderden. Pas in 1960, in Rome, zou het zwakke geslacht weer verder dan 200 meter mogen lopen.

Intussen had snelle Diane haar tijd verscherpt tot 4’50.8”. Dat officieuze record zou zij zeven jaar houden.

Pas in 1967 erkende de atletiekbond de mijl als discipline voor vrouwen. Intussen was Diane getrouwd. Ze was moeder geworden en had haar lab verruild voor een baan in de sociale sector. Op de vraag of ze het niet frustrerend vond dat haar record nooit erkend was, antwoordde ze gelaten: “Ik heb dat leren aanvaarden.”

Diane Leather laat drie zonen na, een dochter en dertien kleinkinderen. Volgens haar nabestaanden nam ze er in 1996 gefascineerd kennis van hoe de Russische Svetlana Masterkova de mijl rondde in net iets minder dan 4 minuten en 13 seconden – een record dat tot heden standhoudt.