Rwandese propaganda belandt bij Belgische Twittergebruikers: hoe kan dat en waarom net in ons land? 

Een netwerk van Rwandese expats in Groot-Brittannië maakt zogenaamde factchecks die het imago van het land ten goede moeten komen. Die factchecks worden tot in ons land gepromoot via betaalde tweets, die ervoor moeten zorgen dat ook Belgische twitteraars die te zien krijgen. Dat ontdekte Rien Emmery, factchecker voor VRT NWS en te gast in de nieuwe aflevering van de podcast Vranckx & Byloo.

Ook opmerkelijk: dat Twitterprofiel, RwandaFacts ("feiten over Rwanda"), verspreidde tot voor kort vooral toeristische informatie over gorilla's en andere bezienswaardigheden in Rwanda. Maar sinds enkele maanden lijkt het profiel zijn actieterrein te hebben verlegd.

BEKIJK hier de integrale aflevering van Vranckx & Byloo, met het gesprek over RwandaFacts (vanaf 45:17). Lees eronder voort.

Op zijn website stelt RwandaFacts dat het "desinformatie over Rwanda, haar geschiedenis en haar volk" wil corrigeren. “RwandaFacts ondersteunt onderzoek naar Rwanda (...) en helpt om het verhaal te vertellen van ons prachtige land”, staat op de homepage. Dat verhaal wordt verteld met “factchecks” over o.a. de duurzame Rwandese koffie en de bloeiende Rwandese economie, en met informatiefiches over bijvoorbeeld de grote gendergelijkheid in het land en de stijgende levensverwachting. Het is informatie die het land duidelijk in een goed daglicht moet stellen, maar die daarom niet fout is. De statistieken die worden aangehaald zijn correct en worden ondersteund met de nodige bronnen.

Maar opvallend vaak verschijnt bij RwandaFacts ook informatie over de lopende rechtszaak tegen Paul Rusesabagina, een criticus van president Kagame die lange tijd in ons land woonde en onder andere beschuldigd wordt van terrorisme. Tijdens de genocide in de jaren negentig redde hij het leven van meer dan duizend landgenoten. Dat verhaal werd verfilmd in "Hotel Rwanda".

Diezelfde Rusesabagina landde in augustus met een privévliegtuig in Rwanda, terwijl hij zelf dacht op weg te zijn naar Burundi. Een plan van de Rwandese geheime diensten, zo bleek. Rusesabagina werd op de landingsbaan in de boeien geslagen. Terwijl de wereld zich afvroeg of de man ontvoerd was door de Rwandese overheid, publiceerde RwandaFacts een factcheck over de zaak. Nee, Rusesabagina is niet ontvoerd, besluit die, want “hij stapte uit vrije wil uit het vliegtuig”. Of nog: Rusesabagina “reisde uit vrije wil naar Kigali, hoewel het misschien zijn bedoeling niet was”.  

Tijdens procesdagen post RwandaFacts op Twitter ook live updates over de “held” (sic.) van Hotel Rwanda, intussen al goed voor meer dan vijftig tweets. Het proces doet dan ook internationaal stof opwaaien. Enerzijds omwille van Rusesabagina's reputatie sinds “Hotel Rwanda”, anderzijds omdat hij de Belgische nationaliteit heeft en in Texas woonde. Enkele van de bewijsstukken in het proces werden bovendien in 2019 in beslag genomen door de Belgische federale politie, tijdens een huiszoeking in een woning van Rusesabagina in Kraainem. 

Wie zit achter RwandaFacts? Volgens de website zelf gaat het om een team van drie Rwandees-Britse academici. Eén van hen heeft een verleden als hoge overheidsfunctionaris in Rwanda, een andere was een voortrekker van de pro-Kagame Rwandese gemeenschap in Engeland. Maar waarom ze dit doen, wie het initiatief betaalt en of dit in opdracht van de Rwandese overheid gebeurt, blijft onduidelijk. Herhaalde vragen van onze redactie aan de betrokkenen bleven onbeantwoord.