Politiek geduld met luchtverkeersleiders raakt op: minister overweegt monopolie te doorbreken

De luchtverkeersleiders klagen al langer over de hoge werkdruk en de organisatie van het werk, en leggen al sinds februari op geregelde tijdstippen ’s nachts het werk neer. Zo lijkt het althans, maar officieel gaat het om werknemers die zich ziek melden. De economische schade is niet min. Door een gebrek aan luchtverkeersleiders moest het Belgisch luchtruim al verscheidene keren ’s nachts gesloten worden, met gevolgen voor talloze cargovluchten. Vooral voor de luchthaven van Luik zijn de problemen groot, want in tegenstelling tot andere luchthavens blijft die de hele nacht open.

Het sociaal overleg loopt volop, maar uit verscheidene hoeken valt te horen dat de luchtverkeersleiders vroeg of laat water bij de wijn zullen moeten doen. “Er zijn er bij die meer verdienen dan de premier”, klinkt het bij een bron die anoniem wil blijven. “Het is wel goed gezien om het verkeer ’s nachts lam te leggen en niet overdag. Pakketjes kunnen niet klagen, hè. Maar passagiers die een hele paasvakantie lang gegijzeld worden, dat was een ander verhaal geweest.”

Bronnen dicht bij het dossier weten bovendien dat meerdere afwezige verkeersleiders intussen een controlearts over de vloer hebben gehad en door die arts werkbekwaam werden geacht. Ze waren dus onwettig afwezig. 

Minimale dienstverlening avant la lettre

Langs politieke zijde lijken de personeelsleden stilaan alle krediet kwijtgespeeld te zijn. Federaal minister van Mobiliteit François Bellot (MR) heeft het gehad, en overweegt om het monopolie van Skeyes te doorbreken. 

N-VA stelde eerder bij monde van Vlaams mobiliteitsminister Ben Weyts (N-VA) een andere oplossing voor: laat de afwezigen vervangen door militaire luchtverkeersleiders. Die uitweg mag niet gebruikt worden om stakingen te breken, maar wel als het gaat om problemen door zieke personeelsleden. Het voorstel kon weliswaar meteen de prullenbak in, want de militairen beschikken niet over de wettelijke licenties, maar het toonde wel dat het geduld stilaan op raakt.

Dan maar een minimale dienstverlening, zegt Open Vld. De liberalen voelen zich gesterkt door het regeerakkoord van de voormalige Zweedse coalitie. Daarin stond dat de luchtverkeersleiding de opdracht zou krijgen om zelf een akkoord rond gegarandeerde dienstverlening uit te werken. Maar, zo zeggen bronnen dicht bij het dossier, dat voorstel zou een oplossing niet dichterbij brengen: minimale dienstverlening geldt voor stakingen, niet voor ziekteverzuim. Eerder waren er wel al acties waarbij het werk werd neergelegd.

CD&V ziet nog een ander probleem: de eis zou olie op het vuur van het sociaal conflict gooien. “Als je dit wil invoeren, kan het er pas komen na overleg met de sociale organisaties. In tijden van spanning is het niet aangewezen om daarover te onderhandelen”, zegt Kamerfractieleider Servais Verherstraeten (CD&V). “De prioriteit is nu om het conflict af te laten koelen zodat mensen zeker kunnen zijn van hun vakantie.”

Die piste mag dan misschien voorlopig geen optie lijken, in praktijk is het wel zo dat veel zieke werknemers nu al vervangen worden – zij het dan door buitenlandse bijstand. Voor de luchthaven van Luik sprongen donderdag Duitse luchtverkeersleiders bij, en dat zal bij toekomstige problemen opnieuw gebeuren. In Charleroi is er hulp van Frankrijk, Oostende kijkt naar Engeland, en momenteel lopen er onderhandelingen met Nederlandse verkeersleiders om het vliegveld van Antwerpen te ondersteunen.

Minimale dienstverlening avant la lettre dus, al wil niemand dat expliciet zo gezegd hebben omwille van de politieke gevoeligheid. Skeyes-woordvoerder Dominique Dehaene is eveneens terughoudend met commentaar, om de bemiddelingspogingen alle kansen te geven.