Poetin heeft al gewonnen, volgens de Finnen
De top tussen Poetin en Trump is niet toevallig in Finland: daar bestaat een rijke geschiedenis aan Amerikaan-Russische ontmoetingen. Beide leiders zijn erg impopulair bij de Finnen. "Meneer de president, welkom in het land van de vrije pers."
Dit is geen neutraal terrein tussen Oost en West, dat is helder als je het treinstation van Helsinki uitloopt. Op gebouwen wapperen de blauwe vlaggen van de Europese Unie. Een krant kopen, doe je met euro’s.
"Wij horen bij het Westen nu", zegt Jan Vapaavuori, burgemeester van de Finse hoofdstad. Hij staat in een congrescentrum dat stamt uit de neutrale tijd, de Finlandia Hall. De Finnen brachten hier eerder presidenten uit Moskou en Washington bij elkaar. Brezjnev en Ford in 1975, Gorbatsjov en Bush in 1990, Jeltsin en Clinton in 1997. Ja, Vapaavuori is trots dat zijn stad opnieuw het decor is van een topontmoeting tussen twee wereldleiders.
Zorgen
Maar hij en de Finnen maken zich zorgen dat de besprekingen van Poetin en Trump – die dit keer niet in Finlandia Hall worden gehouden, maar in het presidentieel paleis – een gevaar vormen voor het Westen waar ze nu zo trots bij horen. Vapaavauori: "Wij bekommeren ons om de rechtsstaat en de democratie. En we zijn bang dat beide presidenten die principes bedreigen."
De afkeer van de twee gasten spat van de metershoge beeldschermen rondom de Finlandia Hall. Op de schermen verschijnt een boodschap in het Engels en in het Russisch. "Meneer de president, welkom in het land van de vrije pers."
83 procent van de Finnen is negatief over Trump, 76 procent is negatief over Poetin
Volgens een onderzoek van het Finse peilbureau Seura is zowel Poetin als Trump zeer impopulair onder de Finnen: 83 procent is negatief over Trump, 76 procent is negatief over Poetin.
In het park rondom het congrescentrum wordt duidelijk wat er maandag kan misgaan volgens de Finnen. Bij de surfplankenverhuur staan twee vertegenwoordigers van de generatie die opgroeide in Finland als westers land. Eveliina (16): "Ik ben bang dat Poetin erin slaagt afspraken te maken met Trump die vooral goed zijn voor Rusland, maar niet voor het Westen." Haar vriendin Kaisa (ook 16): "Poetin is goed in zijn zin krijgen."
Poetin wint al
Dat is ook waar Helsingin Sanomat rekening mee houdt, het grootste dagblad van Finland en verspreider van de welkomstboodschappen op de schermen. Op de voorpagina van de zondagkrant: "Poetin heeft al gewonnen."
De overwinning voor Poetin bestaat uit de top zelf. De president van het vrije Westen blijkt immers bereid om zaken te doen met de president van Rusland ondanks diens annexatie, steun aan een Syrische dictator, mogelijke inmenging in Amerikaanse verkiezingen, mogelijke vergiftiging van een oud-spion in Engeland, verantwoordelijkheid voor een neergeschoten passagiersvliegtuig boven Oekraïne. Sterker: gezien Trumps eerdere loftuitingen voor Poetin, krijgt de Russische president in Helsinki mogelijk zelfs een betere behandeling van de Amerikaanse president dan diens eigen westerse partners. Poetin naast Trump krijgt daarmee de uitstraling die de Russische president zo graag wil, die van gelijkwaardige wereldleider.
Poetin naast Trump krijgt de uitstraling die de Russische president zo graag wil, die van gelijkwaardige wereldleider
En het kan alleen maar mooier worden voor Poetin. Een ultieme uitkomst voor hem is Trumps erkenning van de Krim als Russisch grondgebied. Dat lijkt onwaarschijnlijk. Maar een kleinere stap, zoals herstel van volwaardige contacten tussen het Witte Huis en het Kremlin, is al een zege voor Poetin. De schorsing van die contacten was immers een strafmaatregel van president Obama voor de annexatie van de Krim.
Akkoord van 1975
Laat de erkenning van Europese grenzen nu net een van de hoekstenen zijn uit de akkoorden die in 1975 werden getekend in de Finlandia Hall. Panu Mäikinen (44) ziet niet direct gevaar. Hij wijst op het Finse tabloid dat hij aan het lezen was op een bankje in het park. "Media doen het gevaar groter lijken dan het is. Soms lijkt het net alsof Rusland van plan is om Finland binnen te vallen. Onzin." Wel ziet hij de bijeenkomst van Poetin en Trump als een symbool voor de afbrokkelende solidariteit tussen landen en een agressievere wereld.
De vraag bij deze top is wat het Westen nog voorstelt, zegt geschiedkundige Jenni Räikönnen (26) na haar zondagse rekoefeningen in het park. "Want waar staat het Westen voor waar Finland bij wil horen? In elk geval niet voor de waarden van Trump." Een meer oosters Finland wil ze ook niet, want "Rusland is fysiek dichtbij, maar mentaal ver weg". Zo hebben Finnen een visum nodig om de meer dan duizend kilometer lange grens met Rusland over te steken.
Räikönnen denkt even na en zegt dan: "Misschien zijn we toch weer neutraal terrein geworden."