De pijnstiller oxycodon heeft zijn onschuld verloren
De genereuze verstrekking van de verslavende pijnstiller oxycodon vloeit voort uit het streven naar kostenbesparing in de gezondheidszorg.
En weer is een perverse prikkel zichtbaar geworden. Ditmaal in de gezondheidszorg, door toedoen van een arts die zich afvroeg waarom een van zijn patiënten zulke grote hoeveelheden van de radicale pijnstiller oxycodon kreeg voorgeschreven. Zij moest ernstig ziek zijn, veronderstelde de arts. Maar dat bleek erg mee te vallen: bij haar waren slechts de amandelen verwijderd. Vanwaar dan die 64 pillen oxycodon – zwaarder geschut dan morfine? Omdat het protocol dat nu eenmaal voorschrijft, luidde het antwoord van de kno-arts.
Dat protocol is het uitvloeisel van twee factoren. In de eerste plaats worden patiënten geacht zo weinig mogelijk pijn te lijden. ‘De klassieke, calvinistische houding om het nog even aan te kijken met de pijn, verdwijnt’, zei een deskundige hierover in de Volkskrant van zaterdag. Een ander adagium in de gezondheidszorg is dat patiënten zo snel mogelijk naar huis worden gestuurd. Vaak met grote hoeveelheden pijnstillers en een herhaalrecept, om te voorkomen dat zij zich kort na ontslag uit het ziekenhuis met pijnklachten bij de huisarts melden.
Onder narcose
Het zijn de gevolgen van veranderde opvattingen over pijn – zelfs eenvoudige verrichtingen bij de tandarts worden vaak onder narcose gedaan – en van de maatschappelijke opdracht aan ziekenhuizen om tegen zo gering mogelijke kosten te werken. De ziekenhuizen treft dus slechts tot op zekere hoogte blaam voor de genereuze verstrekking van pijnstillers. Temeer omdat van hun verslavende werking nog betrekkelijk weinig bekend is.
Oxycodon werd, niet alleen door producent Purdue Pharma, nadrukkelijk als een niet-verslavend middel aangeprezen. En staatssecretaris Paul Blokhuis (Volksgezondheid) probeerde zorgen over het toegenomen oxycodongebruik weg te nemen met het argument dat het zich ‘binnen het medisch circuit’ afspeelt.
Recreatief gebruik
Nog afgezien van het feit dat daar mogelijk veel op valt af te dingen – oxycodon is inmiddels door ‘recreatieve gebruikers’ ontdekt – miskent Blokhuis ook de ervaringen van patiënten die pas na een helletocht langs afkickklinieken van de pijnstiller afkwamen. Nu oxycodon zijn veronderstelde onschuld heeft verloren, is het zaak de protocollen waar het toegenomen gebruik uit voortvloeit nog eens tegen het licht te houden. Al was het maar om ook andere onbedoelde neveneffecten van kostenbesparingen in de gezondheidszorg op het spoor te komen.