Aan de ketting: De man van het warmterecord

De collega die maandag een etappe voor Aan de ketting reed, Ilona de Lange, leek het een mooi idee de Achterhoek in te rijden. Zevenaar, waar zij eindigde, is een goed beginpunt. De hele Achterhoek ligt aan je voeten, je kunt er alle kanten op.

Ik wil naar Warnsveld, bij Zutphen, dat onder weerkundigen een bekende klank heeft. Op 23 augustus 1944 mat huisarts Jan Thate in Warnsveld de hoogste temperatuur die ooit in Nederland gemeten is: 38,6 C. Omdat het door de Duitsers streng verboden was om weergegevens bekend te maken – de oprukkende geallieerden konden er gebruik van maken –, werd er in 1944 weinig aandacht aan gegeven. Maar omdat het warmterecord morgen misschien verbroken wordt, zal het deze week vast veel over Thate gaan. Ik wil weten waar Jan Thate zijn metingen deed en wat men in Warnsveld van hem weet.

De rit gaat via Babberich door het gehucht Oud-Dijk naar Loil, een ­minidorpje met een paar straten en een katholieke kerk. Mijn oog valt op een bijzondere winkel: ‘Kringloop and more’, aan de Wehlseweg 14a. Kringloopwinkels hebben mijn hartelijke belangstelling, maar dat ‘and more’ is onweerstaanbaar. Ik ga naar binnen en tref er de eigenaar, die zich liever niet met zijn voornaam ziet vermeld: A. van Voorthuijzen.

hard aanpoten

Hij is bijna vijf maanden geleden met ‘Kringloop and more’ begonnen. ‘Ik doe het voor de buurt, en voor het dorp. En ik houd ervan met ­mensen om te gaan, en een beetje te rommelen’, zegt hij. ‘And more’ betekent wasmachines, ijskasten, zwaar gereedschap. Van Voort­huijzen koopt ze op, mensen komen ook spullen brengen. ‘Ik ben vier­enhalve maand bezig. In het begin is het hard aanpoten, je moet bekendheid krijgen. Maar het begint al aardig uit de hand te lopen, er moest ruimte bij.’

Uit de radio klinkt muziek van de Bee Gees, ‘Night Fever’, een hit uit de zomer waarin ik zestien was. Voor de foto neemt Van Voort­huijzen plaats in een van de tuinstoelen uit het aanbod van ‘Kringloop and more’.

Ik fiets door naar Doesburg, een stadje aan de IJssel, dat een stadslied van een ontroerende eenvoud heeft: ‘Doesburg, oud stadje, daar aan de IJsselzoom, / Dat is het plekje, waar ik het liefste woon’. De tekst is gesmeed in een kunstwerk langs de haven. Na Doesburg fiets ik over de dijk langs de IJssel richting Zutphen en Warnsveld, waar ik iets na het middaguur arriveer. Het is even zoeken naar het Jan Thateplantsoen, ook omdat niemand me de weg kan wijzen. Een oudere man verontschuldigt zich: ‘Ik woon hier nog maar twee jaar, maar ik weet al wel wie Thate is: de man van het weerrecord!’ Het Thateplantsoen blijkt een minuscuul, maar zeer groen laantje, aan de westkant van Warnsveld, vlak bij molen Nooitgedacht.

grindpad

De vroegere woning van dr. Thate staat aan de Rijksstraatweg 71, een groot, wit herenhuis. Voor de ramen hangen luiken, op de oprijlaan ligt grind. Ik loop het grindpad op. Tussen het huis en de garage zie ik de tuin waar Thate, in een weerhuisje van drie meter hoog, driemaal daags de luchtdruk, de windsnelheid en de temperatuur opnam, en doorgaf aan de voorloper van het KNMI. Ik bel aan, maar er wordt niet opengedaan.

Wie zal me dan te woord willen staan over dr. Thate en het weerrecord? Ik fiets naar ’t Warnshuus, het dorpshuis waar eens een tentoonstelling over de beroemde huisarts was te zien. Ik word er vriendelijk ontvangen, en nog vriendelijker te woord gestaan, maar helaas, de Thate-kenner van de dorpsvereniging is er even niet.

Ik word doorverwezen naar de plaatselijke boekhandel, schuin tegenover ’t Warnshuus, waar wellicht hét boek over Thate nog voorhanden is: Jan Thate, huisarts te Warnsveld. Scènes uit een rijk leven van Krijn van der Heijden, oud-gemeentesecretaris van Warnsveld. Ik heb geluk, op de planken staat er nog een. Ik koop het, zodat ik me tot Thate-kenner kan opwerken. De actualiteit is een dwingende meesteres. Weer buiten snel ik de krantenkoppen in de bladenstander. ‘Schrap tegen de HITTE’, schreeuwt De Telegraaf. Ik ben er klaar voor. Over Thate maakt men mij deze week niets meer wijs.

Willem Bouwman, redacteur

traject

Zevenaar – Warnsveld

58 km

totaal afgelegd 666 km

diepste gedachte

Wie was ds. De Groot naar wie de Ds. de Grootstraat in Angerlo is genoemd?

niet om aan te zien

De kurkdroge bodem van het stroomkanaal voor de sluis aan de Den Elterweg bij Vierakker.

uitspraak van de dag

‘Zelf koop ik nooit in de kringloopwinkel’ (kringloopwinkelier A. van Voorthuijzen).

glimlach van de dag

De wielewaal (?) die bij Babberich vlak voor me langs vliegt.

? vandaag fietst: Sanne van Grafhorst