Schrijnende beelden, maar stierf deze uitgemergelde ijsbeer echt door de klimaatverandering? Wellicht niet
U zag hem de voorbije dagen wellicht passeren op de sociale media, de hartverscheurende video van een uitgemergelde ijsbeer. De schuld van de klimaatverandering, riepen de filmmakers. Maar die stelling wordt nu steeds meer in twijfel getrokken.
Een ijsbeer, niet meer dan vacht over been, wankelt in een ijsarm landschap op het Canadase Baffin Island. Wanhopig zoekt hij naar eten in de vuilnisbakken van een verlaten Inuit-nederzetting. Wat verderop staat een filmploeg die het tafereel vastlegt op video.
"Mijn volledige SeaLegacy-team verbeet de tranen en emoties om deze stervende ijsbeer te filmen", verklaarde fotograaf Paul Nicklen, die de video op Facebook postte.
(Lees verder onder de video.)
Nicklen, mede-oprichter van de milieu-ngo SeaLegacy, legde onmiddellijk een link met de klimaatverandering. "De simpele waarheid is dat - als de aarde blijft opwarmen - we ijsberen en volledige ecosystemen aan de polen zullen verliezen." De video ging helemaal viraal toen National Geographic het beeldmateriaal overnam.
Dat de video de wereld zo snel rondging, verbaast experts. Een uitgehongerde ijsbeer is eigenlijk helemaal geen uitzondering, en wel om verschillende redenen.
Niet onsterfelijk
Het verdwijnen van het poolijs is voor de jacht van ijsberen onggetwijfeld nefast. Maar Maarten Keulemans, wetenschapsjournalist bij de Nederlandse Volkskrant, haalt aan dat het ijsbeerbestand in die regio net stabiel is gebleven volgens de Canadese overheid. De beer is wellicht gewoon oud. Volgens kenners is dat te zien aan de donkere plekken op de snuit van de ijsbeer, aldus Keulemans.
"IJsberen hebben weinig natuurlijke vijanden", beaamt ijsbeeronderzoeker Steven Amstrup, hoofdwetenschapper van de ngo Polar Bears International, in een blogpost. "Hoewel ze normaal gezien lang leven, zijn ze niet onsterfelijk. Uiteindelijk sterven ze allemaal, en bij de meeste komt dat omdat ze niet meer in staat zijn voldoende voedsel te vangen." Een logisch gevolg: uithongering. "De uithongering die tot deze video heeft geleid, kan komen door hoge leeftijd, een letsel, ziekte of andere factoren die de kans op een succesvolle vangst hebben verkleind."
'De meeste ijsberen sterven omdat ze niet meer in staat zijn voldoende voedsel te vangen'
Tot slot stellen sommigen zich ook vragen bij de afzender van de video: de ngo SeaLegacy. Critici verwijten de filmmakers manipulatie: de pathetische boodschap moet volgens hen vooral zorgen voor meer fondsen in de kas.
Waarschuwing
Toch beaamt Amstrup dat de boodschap van de video niet helemaal van de pot gerukt is: "Het probleem met de klimaatopwarming is dat ijsberen steeds minder toegang zullen hebben tot hun prooien. De snelheid waaraan ijsberen omkomen van ondervoeding/uithongering zal dus toenemen." De virale video is dus wel degelijk een waarschuwing voor de toekomst, besluit Amstrup.