Bureaucratie in België: muziekmuseum moet het zonder muziek doen
Het zit in een prachtig art-nouveaugebouw, heeft een collectie van achtduizend muziekinstrumenten, en ontvangt ieder jaar 150 duizend bezoekers. Toch is het Belgische Muziekinstrumentenmuseum (MIM) de risee van de cultuurwereld, want er is geen noot muziek te horen. Het interactieve audiosysteem, onmisbaar in een muziekmuseum, is om bureaucratische redenen buiten werking gesteld.
Het MIM, op de Kunstberg in Brussel, belooft zijn bezoekers normaal een 'muzikale wereldreis'. Iedere bezoeker krijgt een tablet, waarop de uitgestalde instrumenten aangeklikt en beluisterd kunnen worden, van eeuwenoude klavecimbels over zeldzame doedelzakken tot exotische snaarinstrumenten. Het audiosysteem telt tweehonderd muziekfragmenten, goed voor vier uur muziek.
Regeldrift
Maar eind augustus verstreek het contract voor dit audiosysteem, dat in 2012 door een extern bedrijf werd ontwikkeld. Voor een nieuw systeem is een openbare aanbesteding nodig, maar die liep door allerlei personeelswissels en bureaucratische hindernissen vertraging op. Gevolg: de tablets mogen niet meer gebruikt worden, en voor minstens het komende half jaar is het Muziekinstrumentenmuseum een museum zonder muziek.
Het voorval is volgens de Belgische media illustratief voor de hoge regeldruk binnen het MIM. Om de verwarming hoger te zetten, moet de museumdirectie een externe overheidsdienst inschakelen. Bellen met externe telefoonnummers is niet toegestaan. En een tijdelijke verlaging van de ticketprijzen, als compensatie voor het ontbreken van muziek, is alleen mogelijk via een ministeriële beslissing. 'Voor alle duidelijkheid: dit museum ligt niet in Moskou, maar in Brussel', schreef de Vlaamse krant De Standaard sarcastisch.
Kafka
Sowieso staan de nationale musea van België bekend om hun belabberde beleid en kafkaëske toestanden. Zo lekt het dak van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten al sinds de jaren negentig, en moet het personeel bij hevige regenbuien emmers plaatsen in de Rubenszaal. In de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis - met een internationaal vermaarde collectie van 700 duizend stukken - zijn verschillende zalen en vitrines niet verlicht, omdat er geen geld is om de verouderde spots te vervangen.
De Belgische staatsmusea bevinden zich in een vreemde positie, als nationale instellingen in een land waar cultuur sinds 1980 een bevoegdheid van de deelstaten is. De musea vallen onder een federale staatssecretaris, die nog tal van andere bevoegdheden heeft. Kwade tongen beweren bovendien dat de Vlaams-nationalistische partij N-VA, die sinds 2014 de verantwoordelijke staatssecretaris levert, de nationale instellingen opzettelijk verwaarloost, maar dat wordt door de partij ontkend.
In de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis zijn verschillende vitrines niet verlicht door geldgebrek voor spotjes
Het MIM hoopt de openbare aanbesteding nog deze week te kunnen uitschrijven. Als alles goed gaat, klinkt er weer muziek vanaf april 2018.