Baarden in de Schilderswijk: hipsters of moslims?

Het fotoproject Hipster/Muslim gaat over jonge mannen die ogenschijnlijk veel van elkaar verschillen, maar minstens twee dingen gemeen hebben: hun baard en de plek waar ze wonen. Ze lopen tegen totaal verschillende vooroordelen aan.

Wat gebeurt er als je die clichés doorbreekt door een hipster en een moslim samen te fotograferen? Eén dubbelportret in hun eigen outfit, op de andere foto dragen ze elkaars kleren. De verwisseling zet aan tot beter kijken en langer nadenken.

‘Ze zijn niet dé moslim, dé hipster, dé Marokkaan, dé koffiedrinkende stadsbewoner of dé terrorist – ze nemen beiden een plek in de samenleving in en dragen bij aan onze collectieve identiteit’, aldus initiatiefnemer Shirin Mirachor. ‘De ene groep zien we als hip, progressief en modern, de andere als conservatief, agressief en radicaal. We praten vaker over dan met hen.’

Hipster/Muslim begon in 2015 in Amsterdam-West. Daarna volgden Borgerhout/Antwerpen (2016), Molenbeek/Brussel (2017) en Rotterdam-West (2018). De vijfde editie, in samenwerking met het Gemeente­museum Den Haag, draait om de Schilderswijk. Op het Stationsplein voor Den Haag Hollands Spoor staan sinds donderdag een maand lang billboards met drie Haagse dubbelportretten. Zoek de verschillen en overeenkomsten.

Jan en Ali

Jan (30): ‘Je kan me een typische hipster noemen met mijn baard, kleding en fixed gear-fiets. Een hipster omarmt uiterlijkheden. Toegegeven, ik doe het ook. Maar ik vind hipsters weinig oprecht. Ze draaien hun eigen worsten, maar nemen ook vier keer per jaar het vliegtuig. Het is een lifestyletje, terwijl moslim zijn een levenswijze is, veel oprechter.’

Ali (26): ‘Veel mensen duwen me meteen in een hokje, zeker toen ik nog een grotere baard had. Op sollicitatiegesprekken vroeg men of die baard een religieuze betekenis had, of dat wenselijk was. Het gaat niet meer over competenties, maar over hoe je eruitziet.’

Jan: ‘Ik ben katholiek van huis uit, maar niet gelovig. Ik heb mijn eigen koers gevonden. Dat vind ik een grote luxe. Ik word zelden op mijn afkomst aangesproken, ik ervaar geen vijandelijkheden. Dat is een groot privilege.’

Ali: ‘Een hipster verzet zich tegen de gevestigde orde, ik ook. Ik wilde al jong strijden voor maatschappelijke, sociale en raciale gelijkheid. Ik ben rechten gaan studeren met het idee snel een rijke advocaat te worden, maar heb een stichting opgericht voor rechtshulp. Ik ben Nederlander, Hagenees, Schilderswijker. Ik wil langzaam doorgroeien tot ik een echte wereldburger ben. En ja, ik ben óók Turks-Koerdisch, maar geboren en getogen in de Schilderswijk.’

Jan: ‘Ik voel me hier thuis, maar zou ook elders kunnen aarden. Zelf ben ik in Boskoop opgegroeid. Daar heb je drie grote bevolkingsgroepen: de autochtonen, de Marokkanen en de Polen. De aversie is groot. Maar doordat iedereen langs elkaar heen en in zijn eigen gemeenschap leeft, komt het maar weinig tot confrontaties in Boskoop. De buitenwereld vergroot intussen alles uit wat in de Schilderswijk gebeurt, terwijl de bevolkingsgroepen hier veel verder zijn.’

Ali: ‘Al het moois hier raakt ondergesneeuwd zodra er iets misgaat. Bij de rellen na de dood van Mitch Henriquez kwamen er mensen van buiten de stad hier hun frustraties uiten. Het was hun kans om van zich te laten horen, maar het ging wel ten koste van ons imago.’

Jan is conservator toegepaste kunst en vormgeving in het Gemeentemuseum. Ali is fractiemedewerker bij Nida in de Haagse gemeenteraad.

Ayoub en Bas

Bas (29): ‘Ik ben een jonge gozer met baard en knotje. Ja, dan ben je al snel een hipster. Bij hipsters denk ik ook aan vintagewinkels, aan je druk maken over wat er in de wereld gebeurt. Zelf heb ik dat minder, ook uit zelfbescherming.’

Ayoub (24): ‘Als ik je zo hoor, ben ik juist de hipster van ons twee. Ik bekommer me over bomenkap, klimaat, oorlog, armoede. Wel is een hipster meer een vrije geest die zijn eigen grenzen bepaalt. Ik houd me aan de Koran. Ik heb in het café heus niet alle rondjes overgeslagen, maar weet dat alcohol een gevaarlijke verleiding is.’

Bas: ‘Ik ben niet gelovig, maar heb met mijn religieuze oma leuke gesprekken over Adam en Eva en de evolutietheorie. Vrijheid is belangrijk, zelf dingen ontdekken, ook taboes als alcohol, drugs, seks, rock-’n-roll. Ik ben blij met mijn eigen ethische en morele kompas. Mijn ouders hebben me gestimuleerd de wereld te verkennen.’

Ayoub: ‘Ik ben hier geboren, mijn ouders komen uit Marokko. In Nederland blijf ik de Marokkaan, in Marokko ben ik de Nederlander. Wat altijd blijft, is dat ik moslim ben. Dat is mijn puurste identiteit.’

Bas: ‘Toen ik in de Schilderswijk basketbaltraining ging geven, werd het beeld over mij meteen ingevuld: ik zou Pools zijn, mijn vriendin Turks. Ik durf van mezelf te zeggen dat ik een rolmodel ben. Ik bied geen spiegel qua achtergrond, kleur of religie, maar ben wel een brug voor meiden en jongens. En ik spreek wat woordjes Arabisch, Berbers en Turks. Dat vinden ze leuk.’

Ayoub: ‘Ik ben in de Schilderswijk opgegroeid tussen 120 nationaliteiten. Voor mij is diversiteit dus de normaalste zaak van de wereld. Toen ik naar de middelbare school in Scheveningen ging, was dat een openbaring. Een verrijking om in een saai, blank buurtje te wandelen met alleen een mevrouw met haar hondje. Wow, dat was nieuw voor me, buiten mijn comfortzone. Of je de Schilderswijk nu een krachtwijk noemt of een probleemwijk, ik snap het allebei. Ik voel me hier thuis, veilig en op mijn gemak.’

Bas is sportleraar op een school en werkt bij Buurtsportvereniging ­Teniersplantsoen. Ayoub zoekt een baan als maatschappelijk werker.