Tweede ronde van presidentsverkiezingen in Turkije: kan uitdager Kilicdaroglu president Erdogan alsnog verslaan?
Turkije trekt vandaag naar de stembus voor de tweede ronde van de presidentsverkiezingen. Het wordt een strijd tussen zittend president Recep Tayyip Erdogan, die al twintig jaar aan de macht is, en Kemal Kilicdaroglu. De voorbije weken is nog fel campagne gevoerd, al lijkt het een gelopen race te worden voor president Erdogan, zegt VRT NWS-journalist Jeroen Reygaert.
De stembureaus voor de tweede ronde gingen om 8 uur plaatselijke tijd (7 uur bij ons, red) open en zijn zonet gesloten. Mensen waren al vroeg op de been om hun stem uit te brengen, stelde VRT NWS-journalist Jeroen Reygaert vast in Ankara. "Aan het stembureau waar ik nu sta, is het enorm druk. De hele tijd gaan er mensen binnen en buiten, er is hier eigenlijk geen moment rust", klonk het vanmorgen.
En dat hoeft niet te verbazen, want er staat veel op het spel: wie wordt de komende vijf jaar president? Blijft het Recep Tayyip Erdogan, van de conservatieve AKP-partij, die al 20 jaar aan de macht is? Of wordt het toch zijn uitdager, Kemal Kilicdaroglu, van de centrumlinkse CHP-partij?
Harde campagne
We gaan even twee weken terug in de tijd. Spanning alom op de avond van 14 mei, wanneer de resultaten van de presidentsverkiezingen druppelsgewijs binnenkomen. President Erdogan begint met een sterke voorsprong, maar die verdwijnt geleidelijk aan. Uiteindelijk strandt hij op 49,5 procent. Kemal Kilicdaroglu, van de centrumlinkse CHP-partij, haalt 44,89 procent. De eerstvolgende kandidaat is Sinan Oğan, een onafhankelijke kandidaat met een rechts-nationalistische agenda. Hij haalt een goeie 5 procent. Niemand haalt de vereiste kiesdrempel van 50 procent, dus is voor het eerst sinds lang een tweede stemronde nodig.
Het verschil tussen Erdogan en Kilicdaroglu bedroeg maar 2,5 miljoen stemmen. Beide kandidaten hebben de voorbije twee weken dan ook sterk ingezet op de 8 miljoen stemgerechtigden die tijdens de eerste ronde niet kwamen stemmen.
"En dan vooral Kilicdaroglu, die op achterstand staat", zegt Jeroen Reygaert. "Het resultaat in de eerste ronde viel wat tegen, dat verschil van 5 procent was groter dan verwacht. Nu probeert hij bijna met de moed der wanhoop kiezers aan te trekken die niet op Erdogan hebben gestemd, of zelfs kiezers af te snoepen van Erdogan."
En dat was ook te merken in de toon van zijn campagne. "Kilicdaroglu nam zeer scherpe standpunten in, sprak opvallend harde taal, vooral over Syrische vluchtelingen", vertelt Reygaert. "Hij wilde iedereen het land uit sturen, ze zijn volgens hem een dreiging voor Turkije. Hij had het ook over 10 miljoen Syrische vluchtelingen, een overdreven getal is, dat klopt echt niet."
De boodschap was opvallend omdat Kilicdaroglu als centrumlinkse kandidaat in de aanloop naar de eerste ronde gematigde taal sprak. "Hij mikt op de 5 procent die voor de rechts-nationalistische kandidaat Oğan gestemd heeft", vermoedt Reygaert. "Maar Oğan heeft zijn kiezers de voorbije twee weken geadviseerd om voor Erdogan te stemmen. Verrassend, want Oğan staat voor een seculier Turkije en Erdogan voor een religieus Turkije. Maar de steun van de Koerdische gemeenschap voor Kilicdaroglu valt Oğan zwaar op de maag."
Erdogan liet overigens niet na om Kilicdaroglu aan te vallen op zijn verharde standpunten, hij was volgens hem een verspreider van haat.
Een gelopen race?
Het is afwachten hoe massaal de kiezers gaan opdagen voor de tweede ronde van de presidentsverkiezingen. De opkomst in de eerste ronde lag met 88,8 procent erg hoog. De Turken die in het buitenland wonen, konden hun stem al uitbrengen tussen 20 en 24 mei, traditioneel is ook daar de opkomst hoog.
De stembureaus sluiten om 17 uur plaatselijke tijd (16 uur bij ons, red). "De eerste resultaten zouden al vrij vroeg verwacht mogen worden", zegt Jeroen Reygaert. "Het tellen van de stemmen zou heel snel moeten gaan, er staan nu maar twee namen op het formulier."
De kaarten lijken het meest gunstig te liggen voor Erdogan. "Hij haalde 49,5 procent in de eerste ronde, een half procent te kort. Doe daar de steun van Sinan Oğan bij, die zijn kiezers opriep om voor Erdogan te stemmen. En de stemmen uit het buitenland, die meestal naar Erdogan gaan. Het lijkt een gelopen race."