Ukkel: ’s werelds draaischijf van paspoortenzwendel
Het federaal parket onderzoekt een Syrische Belg uit Ukkel die verdacht wordt van een lucratieve paspoortenzwendel met Congo en de Comoren waardoor Iraanse wapenhandelaars Amerikaanse sancties konden ontlopen.
CEO Albert Karaziwan van het paspoortbedrijf Semlex, gevestigd in het Brusselse Ukkel, zit al een jaar in het vizier van het federale parket.
In 2015 sloot Karaziwan, een Belgische Syriër uit Aleppo, een dubieus contract met de Congolese regering voor de levering van biometrische paspoorten. Door de Semlex-deal steeg de kostprijs van Congolese paspoorten plotseling van 100 naar 185 dollar.
Uit een onderzoek van het Britse persagentschap Reuters bleek dat van de 185 dollar slechts 65 dollar in de Congolese overheidskas belandde, terwijl Karaziwan 60 dollar per paspoort verdiende; een pittige winst want de productieprijs van het document bedraagt ongeveer 2 euro. Maar het meest verdachte element van de deal is dat de resterende 60 dollar op een bankrekening in de Verenigde Arabische Emiraten belandde die toebehoort aan Makie Makolo Wangoi, een familielid van president Joseph Kabila.
Zestig dollar per paspoort vloeit naar een bankrekening in Dubai van een Kabila-medestander
De omstreden Congo-deal is een van de redenen waarom het federaal parket donderdag huiszoekingen deed op de Europese hoofdzetel van Semlex in Ukkel en in Karaziwans privéwoning.
Het parket geeft voorlopig geen informatie vrij over het onderzoek, enkel dat de huiszoekingen kaderen in een enquête naar “mogelijke corruptie en witwaspraktijken”.
Ereconsul
Ook Karaziwans geprivilegieerde relaties met de vorige president van de Comoren, de eilandengroep aan de Oost-Afrikaanse kust, wordt onder de loep genomen. Karaziwan was lange tijd ere-ambassadeur bij de Comoren en acht van zijn medewerkers kregen de titel van ereconsul, een niet-officiële functie die bijzonder nuttig kan zijn om zakelijke deuren te openen. Zeker als je zoals Karaziwan drie diplomatieke paspoorten van de Comoren ter beschikking krijgt waarmee je probleemloos en met een minimum aan formaliteiten de wereld kunt rondreizen. Ook Karaziwans Belgische vrouw en zijn zoon beschikten tot voor kort over een Comorees diplomatiek paspoort.
De paspoortdeal leidde tot praktijken waarbij de Comorese nationaliteit voor zo’n 100.000 euro werd verkocht. Het zou gaan om 5.000 tot 10.000 paspoorten
Met de Comoren sloot Semlex een miljoenencontract voor de levering van paspoorten. De deal kwam er zonder openbare aanbesteding en nadat Karaziwan enkele persoonlijke gesprekken had gehad met toenmalig president Ahmed Abdallah Mohamed Sambi. Ook deze transacties verliepen via een filiaal in Dubai.
De schimmige paspoortdeal met de Comoren leidde tot praktijken waarbij de Comorese nationaliteit voor zo’n 100.000 euro werd verkocht. Het zou gaan om 5.000 tot 10.000 paspoorten.
Overmoedig
Het ziet ernaar uit dat Karaziwan hier overmoedig tewerk ging, want via zo’n transactie kregen ook Iraanse zakenlui die op een Amerikaanse zwarte lijst stonden, de mogelijkheid om de economische sancties tegen Iran te omzeilen. Een van die zakenlui was Hamid Reza Malakotipour. Die staat op een Amerikaanse sanctielijst omdat hij materieel leverde aan eenheden van de Iraanse Revolutionaire Garde in Syrië die zij aan zij vechten met het regeringsleger van president Assad.
Karaziwan was te onvoorzichtig geweest, want door de Iraanse connectie gaat het Amerikaanse FBI zijn activiteiten onderzoeken en beginnen de Amerikanen druk uit te oefenen op de Comoren om de paspoortenzwendel onmiddellijk aan te pakken.
Maandag, 15 januari, trok de nieuwe Comorese regering de diplomatieke paspoorten van Karaziwan in. Tegelijk annuleerden de Comoren 170 paspoorten die door Semlex tussen 2013 en 2016 waren uitgereikt aan buitenlanders van wie veel Iraniërs.
In totaal levert Semlex aan een tiental andere Afrikaanse landen paspoorten, rijbewijzen en identiteitskaarten voor honderden miljoenen dollars
In totaal levert Semlex aan een tiental andere Afrikaanse landen paspoorten, rijbewijzen en identiteitskaarten. Reuters schat de waarde van de contracten op honderden miljoenen dollars.
Veel van deze contracten komen er na tussenkomst van Karaziwans belangrijkste bemiddelaar: Zina Wazouna Idriss, de ex-vrouw van de Tsjaadse president Idriss Déby, die over een zeer uitgebreid netwerk van hooggeplaatste Afrikanen beschikt.
Smeergeld
Persagentschap Reuters kon een deel van het e-mailverkeer van Semlex inkijken en daaruit blijkt dat Karaziwan en Zina Idriss systematisch gebruikmaakten van smeergeld om contracten binnen te halen. Zina Idriss liet zich trouwens vaak in natura uitbetalen: een exclusieve skireis, een villa ter waarde van 565.561 euro in Waterloo, dure jurken, tickets in businessclass, enzovoort.
Het ziet ernaar uit dat de schandaalsfeer rond Karaziwan het einde inluidt van zijn paspoortimperium. Vorig jaar besloot de nieuwe regering van Mozambique het tienjarige contract met Semlex op te zeggen met als officiële verklaring dat de burgers van het land veel te veel moesten betalen voor hun paspoorten.