Wat heeft de tolk van Trump gezien en gehoord tijdens het gesprek met Poetin?
President Trump had een vrouw aan zijn zijde, tolk Marina Gross, toen hij afgelopen maandag in Helsinki zo’n twee uur alleen was met Poetin. Als enige Amerikaan hoorde zij wat werd besproken en hoe Trump zich gedroeg tegenover de Russische leider. De roep om de tolk te horen klinkt steeds luider nu nog steeds onduidelijk is waarmee de president heeft ingestemd.
Politiek Washington breekt zich, vier dagen na ‘Helsinki’, volop het hoofd over wat de top nu heeft opgeleverd. Om preciezer te zijn: waartoe de president zich heeft verplicht in die ruim 120 minuten dat hij de leider in de ogen keek van een land dat nog steeds te boek staat als Amerika’s grootste bedreiging.
"Een groot succes"
Moskou verkondigt dezer dagen dat "belangrijke mondelinge overeenkomsten" zijn gesloten met Trump en dat die nu worden uitgewerkt. De president zelf noemt het onderhoud, waarbij alleen een Amerikaanse en Russische tolk aanwezig waren, al dagen "een groot succes". "Poetin en ik hebben belangrijke onderwerpen besproken", tweette Trump woensdag. "Wij konden prima met elkaar overweg. Iets wat veel haters, die een bokswedstrijd hadden willen zien, heeft geërgerd. Grote resultaten komen eraan."
Twitter bericht wordt geladen...
Maar in het Pentagon en het ministerie van Buitenlandse Zaken moesten ze donderdag nog steeds het antwoord op de vraag schuldig blijven wat beide leiders zijn overeengekomen, van de Syrië-oorlog en Noord-Korea tot beperking van de nucleaire arsenalen. Omdat Trump na afloop Poetin weigerde te bekritiseren over de Russische inmenging in de verkiezingen, ruiken Trumps critici onraad. De Democraten willen nu zelfs tolk Gross, de enige onafhankelijke bron die een boekje kan opendoen over het onderhoud, dagvaarden om te verschijnen in het Congres.
"Gevaarlijk precedent"
"Het Congres en het Amerikaanse publiek verdienen het om de details te weten van hun privé-onderhoud, gezien de concessies die president Trump in het openbaar heeft gedaan tegenover Poetin over Ruslands aanval op onze democratie", aldus het Democratische Congreslid Bill Pascrell. Maar het dagvaarden van de tolk, een ervaren vertaler die al veel hoogwaardigheidsbekleders heeft bijgestaan, zou ongehoord zijn.
Tot nu toe is het niet eerder voorgekomen dat een presidentiële vertaler moest worden gedwongen om parlementariërs te vertellen wat de president had gezegd in een top met een buitenlands staatshoofd. Amerikaanse tolken moeten zich bovendien houden aan een gedragscode die bepaalt dat ze ‘vertrouwelijke’ informatie niet mogen prijsgeven.
Trump kan een verhoor ook dwarsbomen met een beroep op zijn ‘presidentiële volmachten’. In Rusland waarschuwde Konstantin Kosatsjev, voorzitter van de Buitenlandcommissie van de Senaat, voor het horen van Gross. Volgens hem zou dit een "gevaarlijk precedent" scheppen en toekomstige topontmoetingen in gevaar brengen.
Heeft Trump wel tegengas gegeven?
Omdat de Republikeinen niet staan te springen om Pascrell en zijn partijgenoten hun zin te geven, lijkt een dagvaarding uitgesloten. Maar ook de Republikeinen snakken naar informatie. "Wij allemaal willen weten wat zich heeft voorgedaan tijdens deze ontmoeting", aldus Bob Corker, de Republikeinse voorzitter van de senaatscommissie voor Buitenlandse Zaken.
Een alternatief, dat ook werd gebruikt na Trumps top met de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un, is dat de aantekeningen van de tolk worden geraadpleegd. Want ook na deze topontmoeting rees de vraag wat de president precies had afgesproken met Kim over onder meer de nucleaire ontwapening van Pyongyang.
Het nadeel van deze oplossing is dat de aantekeningen van de vertaler slechts deels het gesprek weergeven. Belangrijker: de wereld komt zo nooit te weten of Trump zich wel heeft verweerd tegen Poetin, een ervaren onderhandelaar die al vier Amerikaanse presidenten heeft meegemaakt.