Merkel dreigt vriendelijk, Poetin zucht: twee mastodonten in wereldpolitiek treffen elkaar in Brandenburg
De Duitse kanselier Angela Merkel heeft voorafgaand aan haar gesprek met de Russische president Vladimir Poetin gisterenavond de noodzaak onderstreept van constructieve gesprekken tussen Duitsland en Rusland. Poetin deed een oproep aan Europa meer bij te dragen aan de wederopbouw van Syrië.
De schaduwen op het bordes van Schloss Meseberg in Brandenburg begonnen al te lengen toen eindelijk de geblindeerde Mercedes met de Russische vlag de hoek omdraaide. Tien over half zeven, ruim een half uur te laat. Terwijl Poetin op de achterbank zijn zonnebril in zijn borstzak liet glijden, verscheen Merkel in de deuropening van het schilderachtige gastenverblijf van de Duitse regering.
Verwacht werd dat de ontmoeting tussen de Duitse kanselier en de Russische president, de tweede in drie maanden tijd, in vooral in het teken zou staan van gemeenschappelijke belangen, en minder van de vele principiële controverses die ervoor zorgen dat de Duits-Russische verhouding de afgelopen jaren bekoeld was.
Vriendelijk-dreigende toon
Geheel in die geest begon Merkel haar korte statement. "We dragen verantwoordelijkheid, daarom moeten we eraan werken oplossingen te vinden." Waarna ze, op de vriendelijk-dreigende toon die een van haar specialiteiten is, toevoegde dat "vooral Rusland als permanent lid van de VN-veiligheidsraad verantwoordelijkheid draagt." Waarop Poetin zuchtte.
Merkel begon met de grootste controverse: eerst sprak ze haar hoop uit dat er beweging komt in het conflict tussen de regeringstroepen en Russisch gezinde separatisten in Oost-Oekraïne. Over Nord Stream 2, de pijpleiding die van Rusland door de Oostzee naar Duitsland moet lopen, zei Merkel dat het van belang is dat er ook Russisch gas door Oekraïne blijft vloeien. Nord Stream 2 is binnen de EU omstreden omdat Oost-Europese lidstaten vrezen dat de pijpleiding het voor Poetin makkelijker maakt Oekraïne en de Baltische landen te chanteren met het stopzetten van de gastoevoer.
Ook Syrië zou een "belangrijk gespreksthema" zijn, kondigde Merkel aan. Ze liet weten dat Duitsland onder VN vlag bereid is mee te werken aan een oplossing "waarvan een verandering van de Grondwet en verkiezingen deel uit maken." De naam van de Syrische president Assad, beschermeling van Poetin, noemde ze niet.
Merkel en Poetin keken voornamelijk recht vooruit, naar een punt ergens tussen het verzadigde zomergroen achter het gietijzeren hek. Heel af en toe ontmoetten hun blikken elkaar en keken twee paar fel blauwe ogen elkaar kort, maar zeer indringend aan.
Lees hieronder verder.
Wederopbouw Syrië
Zoals verwacht riep Poetin via Merkel Europa op om bij te dragen aan de wederopbouw van Syrië "vooral in de vorm van humanitaire hulp voor het Syrische volk". Concreet noemde hij watervoorziening en medische zorg. In de gaskwestie toonde hij even zijn tanden. Nord Stream 2 is wat hem betreft "een puur economisch project", een reactie op Merkels opmerking over de noodzaak van gas door Oekraïne.
Merkel en Poetin: hij 18 jaar aan de macht en zij 13, twee mastodonten uit de wereldpolitiek. Ze schijnen elkaar bijzonder goed te kennen, zonder elkaar bijzonder te mogen. Maar ze weten dat ze niet om elkaar heen kunnen. Om die reden noemde de Süddeutsche Zeitung Poetin "de Horst Seehofer van de buitenlandse politiek", verwijzend naar Merkels eeuwig getroebleerde verhouding met haar minister van Binnenlandse Zaken uit Beieren.
En zoals Horst Seehofer Merkel graag onaangenaam verrast door bijvoorbeeld zijn ontmoetingen met de Hongaarse premier Orbàn, heeft ook Poetin een handje van vervelende verrassingen. Zo bezocht hij zaterdag bij wijze van warming up het huwelijk van Karin Kneissl, de partijloze Oostenrijkse minister van Buitenlandse Zaken die is aangesteld door de rechts-populistische FPÖ. Zijn cadeau: een optreden van een ingevlogen kozakkenkoor. Na een toast en een dansje met de in dirndl geklede bruid vloog hij van Graz naar Berlijn – voor de cooling down in Meseberg.
Twitter bericht wordt geladen...
Het zou zomaar een lange avond kunnen worden. Als Merkel en Poetin onder vier ogen praten, duurt het vaak wel drie of vier uur. Het is niet waarschijnlijk dat er na de gesprekken officieel nog iets over de inhoud bekend wordt. Vrijdagavond had Merkel de verwachtingen al getemperd door tegen het persbureau DPA te zeggen dat ze niet uitging van een concreet resultaat. "Het gaat om de dialoog", zei ze.
Daarmee refereerde ze aan de grote symbolische betekenis van het bezoek. Want wat de gesprekken ook opleveren, de ontmoeting van Poetin en Merkel is niet in de laatste plaats een signaal aan de Amerikaanse president Donald Trump.
