In de Delhaize in Berchem waren veel rekken met verse voeding woensdagnamiddag leeg. — © Jeroen Hanselaer
Lege rekken, weinig klanten en personeel dat klaar is voor uitputtingsslag: einde van acties bij Delhaize nog niet in zicht
62 van de 65 Vlaamse winkels die Delhaize aan een zelfstandige ondernemer wil overdragen, waren woensdag open. Maar twee weken nadat de eerste staking uitbrak, lijkt het personeel nog lang niet moegestreden. Dit weekend gaan de meeste winkels alweer dicht, ook in de komende dagen vallen opnieuw stakingen te verwachten en als een Delhaize wél open is, zijn veel schappen leeg en blijven de klanten weg.
“Waarom heb ik hier eigenlijk een winkelkar genomen? Ik kan hier bijna niets kopen!”, zegt een verbouwereerde klant woensdagnamiddag in de Delhaize aan de Fruithoflaan in Berchem. Die reactie illustreert de precaire situatie van de 128 winkels die Delhaize in België nu nog in eigen beheer heeft. 62 van de 65 Vlaamse winkels waren woensdag weliswaar open, nadat ze in de voorbije twee weken door een staking vooral dicht zijn geweest. Het personeel vreest dat het na de overname door een zelfstandige ondernemer minder zal verdienen.
Maar van stakingsmoeheid lijkt nog lang geen sprake. De Delhaize Hippodroom op het Zuid in Antwerpen bleef woensdag bijvoorbeeld dicht, en zal ook donderdag niet open zijn. De meeste andere Delhaize-winkels in de Antwerpse en Mechelse regio zullen nu zaterdag al zeker dicht zijn. En ook als de winkels wel de deuren openen, is er van alles mis. De inrichting van de Delhaize aan de Fruithoflaan in Berchem bijvoorbeeld leek woensdag onrustwekkend hard op de aanblik van de Makro in Deurne in de laatste maanden voor het faillissement. De winkelvloer is er meer dan versleten, de schappen met verse groenten en fruit waren leeg, en ook voor aardappelen of vers bereide maaltijden moet je voorlopig niet bij Delhaize in Berchem zijn.
De vloer van de Delhaize in de Fruithoflaan in Berchem is dringend aan een renovatie toe, en veel schappen zijn leeg. — © Jeroen Hanselaer
De ene dag open, de andere dag niet
Bovendien hadden klanten dan nog geluk dat de winkel open was. Donderdag of vrijdag kan dat weer helemaal anders zijn. “Zolang de directie zijn toekomstplan niet van tafel veegt, zal onze winkel in de komende weken en zelfs maanden nog veel dicht zijn”, zegt Anik Van den Bosch, werknemer bij Delhaize in Berchem. “We zeggen nooit op voorhand op welke dagen we dicht blijven. Daardoor is het voor Delhaize moeilijk om verse producten te leveren, omdat het niet weet of onze winkel zal open zijn of niet.”
Roel Dekelver, de woordvoerder van Delhaize, zegt dat het bedrijf er alles aan doet om de verse voeding zo goed mogelijk aan te vullen. “Maar het personeel moet pas ’s morgens om 8 uur bekendmaken of er in een winkel wordt gestaakt of niet. Dat maakt het voor ons extra moeilijk om een volledig assortiment aan te bieden”, zegt hij. “In de winkels die meerdere dagen dicht zijn geweest, moet er ook veel meer worden aangevuld, en dat vraagt tijd.”
Dinsdag brak er ook een staking uit bij de distributiecentra van Delhaize in Zellik en Ninove. Woensdag draaide alles daar weer normaal. Maar dat betekent niet dat de malaise bij Delhaize voorbij is. “Wij kunnen onze acties nog maandenlang volhouden”, zegt Anik Van den Bosch. “Natuurlijk kost zo’n staking ons geld. Want wie staakt, krijgt geen loon. Maar we hebben een manier bedacht om dat probleem te omzeilen. We stellen elke dag een lijst op van mensen die werkwillig zijn. Die mensen worden dan betaald. Ook als de winkel niet opengaat, omdat er een te klein aantal werkwilligen is. Als iedereen genoeg op die lijst met werkwilligen voorkomt, kunnen we ons inkomensverlies binnen te perken houden en kunnen we tegelijk toch voldoende dagen staken. Onze acties kunnen dus nog heel lang voelbaar zijn.”
Geen tijd en grote honger? Dan moet je vandaag niet bij Delhaize in Berchem zijn. — © Jeroen Hanselaer
De parking van Delhaize aan de Fruithoflaan in Berchem was woensdagnamiddag ongewoon leeg. — © Jeroen Hanselaer
Ook in de andere Delhaizes is de motivatie van het personeel intussen tot een dieptepunt gezakt. “Er is geen beroepseer meer”, zegt Chantal Delie, die in de Delhaize in Deurne werkt. “Als het plan van Delhaize doorgaat en een zelfstandige ondernemer de winkels overneemt, zal die ondernemer personeel hebben dat gedemotiveerd en uitgeblust is. Wij kunnen dit niet zomaar laten passeren. We zijn vertrokken voor een lange uitputtingsslag.”
“Om 15 uur te horen gekregen dat job verloren gaat, om 17 uur vacature voor jobstudenten”
Enkele personeelsleden die in Boechout de loonadministratie van de Antwerpse winkels van Delhaize doen, hebben deze week te horen gekregen dat ze mogelijk ook hun job kunnen verliezen als de 128 winkels verzelfstandigd zijn. “Dat is hen om 15 uur meegedeeld tijdens een digitale vergadering via Zoom”, zegt een vakbondsvertegenwoordiger. “Om 17 uur zagen we op het intranet vacatures voor jobstudenten passeren, om de job over te nemen. Zo gaat de directie dus met het personeel om.”
Delhaize bevestigt dat de job van de personeelsleden in Boechout inderdaad “geïmpacteerd kan zijn”. “Maar we hebben de intentie om die mensen slechts gradueel te laten afvloeien, omdat we niet alle 128 winkels in één keer zullen verzelfstandigen”, zegt Roel Dekelver, woordvoerder van Delhaize. “Het klopt absoluut niet dat die mensen zouden vervangen worden door jobstudenten. We hebben die oproep voor jobstudenten alleen gedaan om bij te springen in de vakantieperiode, als veel personeelsleden afwezig zijn.”
“Vervelend, maar er zijn genoeg andere supermarkten in de buurt”
© Jeroen Hanselaer
Veel klanten waren er woensdagnamiddag niet in de Delhaize in Berchem. En wie toch langskwam, ging vaak met lege handen naar buiten. Of met één chocoladebroodje. “Eigenlijk wilde ik hier een zuurdesembrood kopen, maar dat was er niet”, zegt Hildemaria Broelinckx. “Ik zal dat dan aar in de natuurwinkel kopen. Het is wel vervelend dat het aanbod in de winkel nu zo beperkt is, maar ik snap het personeel wel. Als deze Delhaize wordt overgenomen door een zelfstandige, vrees ik dat de service minder goed zal zijn.”
Philippe Spaas heeft wel nog enkele inkopen in Delhaize kunnen doen. “Maar ik moet voor verse producten ook naar de Colruyt. En ik ga nu ook wel eens de Albert Heijn binnen”, zegt hij. “Ik heb wel begrip voor de acties van het personeel, maar ik vrees dat het zich uiteindelijk toch bij de plannen van Delhaize zal moeten neerleggen.”
