Nieuw op de markt – en direct uitverkocht: hertenvlees uit de Oostvaardersplassen

Het stuk rood vlees dat Staatsbosbeheer de pers had voorgehouden, heeft zijn uitwerking niet gemist. Aan zowat alle Nederlandse media wordt dinsdag in het buitencentrum Almeerderhout vol trots het eerste hertenvlees uit de Oostvaardersplassen gepresenteerd. ‘Vandaag op de markt’ - het staat niet op een reclamefolder, maar in de eerste zin van het persbericht van de gebiedsbeheerder.

_{Wilt u dit verhaal liever beluisteren? Hieronder staat de door Blendle voorgelezen versie.}

Op tafel de rode lappen hertenvlees, tegen de achtergrond van een vredig houtkachelvuurtje. Buiten wordt bij het vallen van de eerste sneeuw de barbecue opgestookt, zodat iedereen zich ook kan warmen aan een hertenburger of merguezworstje van het edele dier. Wat een gemoedelijkheid, alsof aan de presentatie van het vlees uit het meest besproken gebied van Nederland geen rechtszaken, protestacties en weigerachtige boswachters vooraf gingen.

Staatsbosbeheer kiest bewust voor deze openheid. ‘We ontkomen er niet aan’, zegt de woordvoerder. ‘Er is de laatste tijd veel druk geweest vanuit de media om mee te mogen kijken met wat wij doen. Zo bemoeide de Nederlandse Vereniging van Journalisten zich ermee toen de indruk ontstond dat wij geen pers wilden meenemen bij het eerste afschot van de dieren. En we willen op deze manier voorkomen dat cameraploegen net als in het verleden dan maar illegaal gaan filmen in het gebied.’

Afschot

De autoriteiten waren op de hoogte van de vleespresentatie, maar anders dan bij andere bijeenkomsten over de Oostvaardersplassen zijn er geen politieauto’s en agenten te bekennen. Met het nieuwe beleid lijkt de angel enigszins uit de Oostvaardersplassen-discussie te zijn gehaald. Kennelijk ligt de natuurlijke sterfte van dieren gevoeliger dan afschot.

Afgelopen zomer besloot de provincie Flevoland voortaan de populatie grote grazers klein te houden. Decennialang  gold – door zo min mogelijk menselijk ingrijpen – het recht van de sterkste. Het nieuwe beleid is mede ingegeven door de strenge vorige winter, toen onder luid protest meer dan drieduizend edelherten, konikpaarden en heckrunderen dood gingen door gebrek aan voedsel.

Bij Staatsbosbeheer hebben ze een verklaring waarom tegenstanders van het beheerbeleid zich nu niet laten horen. ‘Ze zijn vooral met de paarden in de weer’, zegt de woordvoerder. ‘Tegen edelherten kijken ze anders aan dan tegen de dieren die ze zelf in de manege hebben staan.’ In het nieuwe beleid wordt het teveel aan konikpaarden niet geschoten, maar gevangen en overgeplaatst naar andere gebieden - een wens van de actievoerders.

Voedselbank

De strijd tegen het afschot van de edelherten wordt vooral gevoerd in de rechtszaal, door onder anderen anti-jachtorganisatie De Faunabescherming. Zonder succes – en dus wordt het edelhertenvlees van de honderden geschoten dieren in Amsterdam door poelier Pieter van Meel verwerkt en verkocht aan ‘de betere horecagelegenheden’. Samen met Staatsbosbeheer doneren zij 2.000 kilo stoofvlees aan de Voedselbank. 

Het rode hertenvlees uit de Oostvaardersplassen trekt ook ondernemers aan. Berend te Voortwis van Crowdbutching – van onder meer Koopeenkoe.nl – las in de Volkskrant dat de dieren afgeschoten gingen worden en legde meteen de domeinnaam voor herten vast. Particulieren kunnen sinds dinsdag terecht bij Koopeenhert.nl, waar liefhebbers zich kunnen inschrijven en bij genoeg animo een hert in tien of twintig pakketten met elkaar kunnen verdelen. De eerste 85 herten waren dinsdag binnen twee uur verkocht, zaterdag volgt een nieuwe lading. 

Gezien de maatschappelijke onrust over het gebied dacht Te Voortwis kort na over zijn reputatie, maar zijn wens om voedselverspilling te voorkomen bleek sterker. ‘Het zou decadent zijn als met dit mooie vlees niets werd gedaan’, zegt Te Voortwis, een boerenzoon die overigens voorstander is van minder vlees eten. ‘Onze huidige omgang met vlees kunnen we ons niet permitteren. We zijn van de dood van dieren verwijderd geraakt en kopen vlees alsof het een zak chips is.’ 

Dit zou volgens hem heel anders zijn als consumenten wisten onder welke omstandigheden sommige dieren zijn gehouden. ‘Dan gaan ze vanzelf minder eten’, zegt hij. ‘Daarom zijn wij transparant over waar de gezonde, goed gehouden dieren vandaan komen en verkopen we ze uitsluitend van kop tot staart - dus zonder iets eetbaars te verspillen.’

Het idee ontstond vanuit het boerenfamiliebedrijf Lindenhoff in Baambrugge, waar Te Voortwis leerde dat je iets beter moet achterlaten dan hoe je het krijgt. En natuurlijk ziet hij, staand tussen de negen televisiecamera’s in het buitencentrum van Staatsbosbeheer, ook de voordelen van alle aandacht voor het Oostvaardersplassenvlees voor het uitdragen van zijn filosofie. ‘We hadden een actiegroep kunnen zijn’, zegt hij. ‘Maar in plaats daarvan zijn we maar een bedrijf gestart.’