Honderdduizenden Polen op straat tegen rechts-conservatieve regering: grootste betoging sinds val van het communisme
In de Poolse hoofdstad Warschau zijn honderdduizenden mensen op straat gekomen om te protesteren tegen het beleid van de rechts-conservatieve regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid (PiS). De betogers zeggen dat de democratie in Polen steeds meer wordt uitgehold en kanten zich vooral tegen een nieuwe omstreden wet. Het is de grootste betoging sinds de val van het communisme in 1989.
Het is vandaag de Dag van de Democratie in Polen, waarop het land de val van het communisme herdenkt. Precies 34 jaar geleden vonden de eerste (semi)vrije verkiezingen plaats, die een triomf werden voor de democratische beweging en de vakbond Solidarnosc van boegbeeld Lech Walesa.
Maar de democratie in Polen wordt meer en meer uitgehold, zeggen de betogers die vanmiddag in dichte drommen door het centrum van Warschau trokken. Met 500.000 waren ze volgens de organisatoren, wat van deze betoging de grootste sinds de val van het communisme maakt.
De manifestanten droegen Poolse en Europese vlaggen mee, en spandoeken met niet mis te verstane boodschappen, zoals "Europa, we excuseren ons voor de PiS" en "PiS in de pisbak".
PiS (Prawo i Sprawiedliwosc, of Recht en Rechtvaardigheid, zoals de partij bij ons bekendstaat) is de rechts-conservatieve regeringspartij van premier Mateusz Morawiecki. Volgens de betogers stelt die zich steeds autoritairder op tegen de oppositie.
BEKIJK - Honderdduizenden demonstranten in Warschau:
"Lex Tusk"
De manifestanten kanten zich vooral tegen een nieuwe wet die de aanstelling van een onderzoekscommissie naar Russische beïnvloeding vooropstelt. Wat precies onder "Russische invloed" wordt verstaan, is in vage termen omschreven, maar áls die wordt vastgesteld, kan de commissie politici verbieden om voor tien jaar minister of premier te worden.
De nieuwe commissie wordt gezien als een manier voor de regerende partij om politieke tegenstanders buitenspel te zetten voor de verkiezingen van komend najaar.
En met name oppositieleider Donald Tusk, die Polen leidde van 2007 tot 2014 en geldt als de scherpste tegenstander van PiS-leider Jaroslaw Kaczynski. Als premier sloot Tusk destijds een akkoord met Rusland voor aardgasleveringen. De oppositie noemt de wet dan ook smalend de "Lex Tusk" (de wet-Tusk).
Tusk sprak vanmiddag de menigte in Warschau toe. Zijn liberaal-conservatieve Burgerplatform was een van de organisatoren van de betoging. "We zijn hier zodat heel Polen, heel Europa, heel de wereld kan zien hoe sterk we zijn, en hoevelen van ons bereid zijn om te strijden voor democratie, net zoals 30, 40 jaar geleden", zei hij.
De hoofdrolspeler van destijds, Lech Walesa, nam ook deel aan de betoging. Walesa was de voormalige leider van Solidarnosc en Nobelprijswinnaar voor de Vrede.
