De passagiers die helden werden op 11 september: ‘Ik moet gaan. l love you, Goodbye’

“Het is een erg krachtig monument voor een bijzonder pijnlijk moment in de Amerikaanse geschiedenis”, schrijft Scott, een Amerikaanse reisblogger op Take Backroads, een site waarmee hij toeristen wil aansporen om de kleine weggetjes te nemen door het Amerikaanse landschap.

In een post leidt hij bezoekers naar de herdenkingsplek waar United Airlines vlucht 93 op 11 september 2001 is neergestort, toen de passagiers in opstand kwamen tegen de kapers. Scott kiest voor de panoramische route door de prachtige rurale streek van West-Pennsylvania. Het landschap doet met zijn groene glooiende hellingen Europees aan. We zien een foto van een zalmroze zonsondergang, boven een kolossale Amerikaanse boerderij.

“Ik zou de tijd die ik bij het memoriaal voor Flight 93 heb gespendeerd niet meteen als aangenaam beschrijven”, zegt Scott. “Maar dat betekent niet dat het niet leuk kan zijn om ernaar toe te rijden.”

De herdenkingssite bestaat onder meer uit een marmeren muur met de namen van de slachtoffers, een bezoekerscentrum en een Tower of Voices. Een betonnen constructie, die doet denken aan de betreurde WTC-torens. Langs windklokken suist er lucht, waardoor het lijkt alsof de toren eeuwig zingt op een treurige melancholische toon.

Maar momenteel hangen nog maar acht van de veertig klokken omhoog. Daarmee is het monument, achttien jaar na de feiten, nog steeds niet volledig af. En dan te bedenken dat het One World Trade Center in New York, een wolkenkrabber met liefst 104 verdiepingen ter ere van de WTC-slachtoffers, er al jaren staat.

Middle of nowhere

De crashsite van vlucht 93 ligt in een veld, zo’n 97 kilometer ten zuidoosten van Pittsburgh. Het is hier bij het gehucht Stonycreek dat het vliegtuig met 40 passagiers en crewleden om drie minuten over tien ’s ochtends neerkwam. Wat de inzittenden tot helden heeft gemaakt, werd ook al de grondstof voor de film United 93 uit 2006.

Nadat vier terroristen het vliegtuig hadden gekaapt, trachtten de passagiers de controle over het vliegtuig over te nemen. Zij probeerden met hun telefoon nog een geliefde te bereiken voor ze actie ondernamen, maar sommigen kwamen enkel op de voicemail terecht. Uiteindelijk stortte het toestel neer in Pennsylvania, en niet in Washington D.C., waar de terroristen het heen wilden stuurden.

De beelden van de smeulende brokstukken op het groene veld zijn die dag al de wereld rondgegaan, wat vrijwel meteen een stroom van toeristen op gang bracht. In de eerste jaren kwamen er jaarlijks 150.000 bezoekers naar dit veld in the middle of nowhere. Maar omdat het terrein in private handen was, viel er geen officieel monument te zien. Bezoekers improviseerden. Aan een hek op het veld lieten ze persoonlijke boodschappen achter. Kinderen brachten er speelgoed naartoe. Er lagen petjes, T-shirts, vlaggen en foto’s.

Tranen

Maar in 2008 moest dat allemaal weg. De eigenaar van de plek, een klein kolenbedrijf met de naam Svonavec, wou de grond niet meer aan de overheid verhuren tegen de overeengekomen prijs. Om kosten ‘voor de beveiliging’ te dekken, moest die omhoog. Omdat beide partijen er niet uit geraakten, verhuisde het geïmproviseerde monument dan maar naar een plek verderop. “Er waren tranen toen we het weghaalden”, zei coördinator Barbara Black toen aan The New York Times. “En er zullen tranen zijn, wanneer we alles weer ophangen.”

Maar er was ook een andere optie: de overheid en de nabestaanden van de slachtoffers konden de site ook gewoon kopen. Vraagprijs: 10 miljoen dollar. Uiteindelijk werd Svonavec in 2009 onteigend, waarna het zich tevreden moest stellen met zo’n 1,3 miljoen dollar. Nadat er een permanent memoriaal openging, kwamen er in 2012 350.000 bezoekers naar de site. Om terug te blikken op die bewogen eerste jaren, loopt er nu zelfs een tentoonstelling over op de site, in het Learning Center. 

Bezoekerscentrum

In het bezoekerscentrum zijn ook enkele van die laatste telefoongesprekken van United 93-passagiers te horen. “Ik moet gaan”, hoor je Elizabeth Wainio tegen haar stiefmoeder zeggen. “l love you. Goodbye.” 

“Ik heb maar een minuutje”, zegt Linda Gronlund. De vrouw vertelt aan haar zus Elsa dat ze weet dat er ondertussen al vliegtuigen in het WTC gevlogen zijn en geeft haar ook de code voor haar kluis. “Maar ik wou vooral zeggen dat ik van je hou. En ik ga je missen.” 

Reisblogger Scott is duidelijk: luister alleen naar deze gesprekken als je daarvoor de emotionele kracht hebt. “Ik had die niet.”

Scott wil nog meegeven dat er veel is veranderd sinds hij hier, in 2011, voor het eerst kwam. Van een bezoekerscentrum, of van de Tower of Voices, was toen nog geen sprake. Het pad dat langs de moerasgronden loopt naar de plaats van de impact was aanvankelijk nog onverhard.

Wat in de ochtend van 11 september een gewoon veld was, is in een oogwenk voor altijd veranderd, merkt hij op. “Als je de site bezoekt voor de slachtoffers van 11 september, doe je dat niet enkel om eer te betonen. Je staat er ook onmiddellijk bij stil hoe kostbaar het leven eigenlijk is.”