Omstreden ex-inlichtingenchef Maassen krijgt toch geen promotie
De omstreden ex-chef van de Duitse inlichtingendienst, Hans-Georg Maassen, wordt toch niet weggepromoveerd tot staatssecretaris bij Binnenlandse Zaken. In plaats daarvan krijgt hij een lagere functie op het ministerie. De heronderhandeling toont aan hoe broos de Duitse regering momenteel is.
De CDU, CSU en SPD gingen zondagavond in crisisberaad over Maassen, voor de derde keer in twee weken. Ze vonden voor de tweede keer een compromis: Maassen krijgt geen salarisverhoging en in plaats van staatssecretaris wordt hij ‘speciaal gezant’ van het ministerie. In die functie gaat hij volgens Die Welt onder andere door Europa reizen om de geplande terugkeerverdragen voor vluchtelingen met Italië en Griekenland uit te werken.
Vrijdag had SPD-leider Andrea Nahles in een open brief aangedrongen op nieuwe onderhandelingen, na hevige kritiek uit eigen gelederen op het vorige compromis. Daarin ruimde Maassen weliswaar het veld als inlichtingenchef, maar maakte hij in feite promotie en zou hij er als staatssecretaris op het ministerie van Horst Seehofer financieel flink op vooruit gaan. Veel sociaaldemocraten vonden dat Nahles zich door de CSU had laten ringeloren. Sommigen dreigden het vertrouwen in hun partijleider op te zeggen.
Nepvideo’s
Maassen moest bij de Binnenlandse Veiligheidsdienst het veld ruimen vanwege zijn ongefundeerde uitspraken over ‘nepvideo’s’ van het extreemrechtse geweld in Chemnitz. De SPD vond dat Maassen met zijn uitspraken de rechts-nationalistische AfD in de kaart had gespeeld.
Angela Merkel ging vrijdag meteen akkoord met Nahles’ verzoek om nieuwe onderhandelingen, wetende dat een leiderschapscrisis in de SPD makkelijk kon overslaan in een kabinetscrisis. Bovendien was er ook in haar eigen CDU niet al te enthousiast op het eerste compromis gereageerd.
Maassen moest bij de Binnenlandse Veiligheidsdienst het veld ruimen vanwege zijn ongefundeerde uitspraken over ‘nepvideo’s’ van het extreemrechtse geweld in Chemnitz
Dat ook Maassen-verdediger Seehofer schoorvoetend instemde met nieuwe gesprekken, heeft alles te maken met de Beierse verkiezingen over drie weken, op 14 oktober. Zelfs Seehofer kan zich op dit moment geen uit de hand lopende ruzie met Merkel riskeren.
De kwestie Maassen gaat inmiddels om veel meer dan de toekomst van een omstreden topambtenaar, het gaat over het voorlopige voortbestaan van een broze coalitie die pas een half jaar op weg is.
Diepe crisis
Merkel staat zwakker dan ooit, en dat komt deels omdat haar twee coalitiepartners in een even diepe als langdurige crisis verkeren. De SPD was afgelopen week in een opiniepeiling van Infratest Dimap met 17 procent voor het eerst virtueel kleiner dan de rechts-nationalistische AfD, die op 18 procent stond.
De crisis van de CSU, een regionale partij met een landelijke lijstverbinding met de CDU, is een verhaal apart. De partij die vijf jaar geleden nog de gewoonlijke absolute meerderheid wist te halen in de Beierse Landdag, staat nu, drie weken voor de Beierse deelstaatverkiezingen, op een pijnlijke 35 procent. Op rechts heeft de partij kiezers verloren aan de AfD, op links aan de in Zuid-Duitsland verrassend populaire Groenen.
Mocht het verkiezingsresultaat op 14 oktober daadwerkelijk zo slecht zijn, dan zal de partij een zondebok zoeken. En hoogstwaarschijnlijk heet hij Horst Seehofer, die behalve minister ook nog partijleider is. Als Seehofer in die functie sneuvelt, is de kans klein dat hij aanblijft als minister.