De Morgen-journalisten winnen Belfius Persprijs

De twee andere genomineerden in die categorie waren De Standaard-journalisten Mark Eeckhaut, voor zijn reconstructie van de aanslagen in Brussel in maart 2016, en Ine Renson, voor haar reeks over fijn stof.

Femke van Garderen en Sara Vandekerckhove onderzochten samen meer dan 100 psychiatrische instellingen. Ze zochten uit op welke punten de psychiatrische zorg in ons land goed scoort, en op welke vlakken ons land achterop hinkt. "De eerste vraag die wij ons stelden, was: hoe gaat het met de mensen in die grote instellingen?", vertelde Van Garderen toen ze de prijs in ontvangst nam. "Die vraag kregen we niet beantwoord, door een gebrek aan cijfers en een gebrek aan info."

Het resultaat van dat onderzoek verscheen in februari 2017 in deze krant, verspreid over een week, onder de titel 'Het grote psychiatrierapport'. De reeks bracht heel wat respons teweeg. Alle artikels en reacties zijn hier terug te lezen.

Van Garderen reageerde erg verrast op de prijs. "We hadden dit niet verwacht, maar het voelt aan als de kroon op het werk. Want met z'n tweeën hebben we hier toch zes maanden aan gewerkt. Het siert ook de krant dat ze hierin zo veel tijd en geld hebben geïnvesteerd." Ook Vandekerckhove benadrukt dat meer dan twee mensen hebben gewerkt aan het rapport. "Onze namen staan hier dan wel onder, maar zonder de hulp van collega's en onze vrienden was dit ook niet gelukt." 

Transparantie

"De auteurs spitten de Belgische psychiatrie helemaal uit", schreef de jury bij de nominatie. "Ze beperkten zich daarbij niet tot verhalen van patiënten, maar kozen voor een zeer uitgebreide research. Ze verzamelden niet alleen immens veel data, maar legden die ook voor aan een panel van experten. Op basis daarvan werden vijf knelpunten vastgelegd en uitgewerkt maar ook good practices belicht. Kortom, een stevig staaltje onderzoeksjournalistiek over een materie die al te vaak onderbelicht blijft."

Van Garderen denkt dat hun werk tot meer transparantie heeft geleid. "Dit is heel relevante materie, dus we zijn blij dat het erkend wordt. Dit gaat over een heel kwetsbare groep, die niet echt mondig is. Dat er politiek geen oplossingen naar voren werden geschoven, is heel jammer, en we ondervonden ook veel tegenstand uit de sector. Maar ik denk dat we voor veel transparantie hebben gezorgd."

De journalistieke erkenning is fijn, maar het draait vooral om het onder de aandacht brengen van de problematiek, benadrukt Vandekerckhove. "We hebben deze reeks gemaakt voor de mensen, en sommigen zijn niet tijdig geholpen. We schrijven hier al jaren over, en we weten: dit is een structureel probleem, dat structureel moet worden aangepakt. Misschien kan zo'n prijs nog eens een extra duwtje zijn om aan de oren van de bewuste ministers te trekken."

Van Garderen en Vandekerckhove werden in 2016 ook al voor de Belfius Persprijs genomineerd. 

Lees het eerste deel uit 'Het grote psychiatrierapport' over Micha (44), die voor euthanasie koos, nu gratis: "Ik ben 30 jaar lang behandeld, maar heb me zelden een mens gevoeld." 

Het volledige dossier, inclusief de massale respons, vindt u hier terug.