Het begon met een simpele vraag "Leave or Remain", meer dan 4 jaar later is er een handelsakkoord: de brexit-tijdslijn 

Na een bikkelharde campagne met argumenten vaak gebaseerd op foute informatie, kiest 51,9% van de Britten om de Europese Unie te verlaten (Leave-kamp). 48, 1% wil lid blijven van de Europese Unie (Remain-kamp). Toenmalig premier David Cameron had het referendum uitgeroepen na lange en moeilijke onderhandelingen met de EU over een herziening van de relaties tussen het Verenigd Koninkrijk en de EU. Hijzelf was er voorstander van om in de unie te blijven. David Cameron neemt de dag na het referendum ontslag. Drie weken later wordt Theresa May de nieuwe premier van het Verenigd Koninkrijk.

Het Verenigd Koninkrijk activeert artikel 50 van het EU-verdrag. Dat regelt het vertrek van een Lidstaat uit de Europese Unie. Er gaat nu een periode van 2 jaar in waarin moet onderhandeld worden over hoe het vertrek uit de Unie moet verlopen. Er moet dus een akkoord zijn tegen 29 maart 2019.

De voormalig voorzitter van de Europese Raad, Donald Tusk, houdt de brief van Theresa May vast waarmee ze artikel 50 activeert

Brexit minister David Davis begint in Brussel onderhandelingen met EU-onderhandelaar Michel Barnier. Vanaf nu zullen ze om de vier weken onderhandelen. De 3 hoofdthema’s zijn: De rechten van de EU-burgers in het Verenigd Koninkrijk en omgekeerd, de rechten van de Britse burgers in de EU; de financiële verplichtingen van het Verenigd Koninkrijk aan de EU en de grens tussen Noord-Ierland en de Ierse Republiek.

Nadat er voldoende vooruitgang is geboekt bij de onderhandelingen over het “scheidingsakkoord”, de Ierse grens en de rechten van de Europese burgers in de UK, kunnen de onderhandelingen over de handelsrelaties beginnen. De bedoeling is dat er eind oktober 2018 een akkoord is.

De Europese Unie en de Britse Premier Theresa May bereiken een akkoord over de terugtrekking uit de Europese Unie. Het akkoord botst op groot verzet in het Britse Parlement. Vooral de “Backstop”, een regeling voor het openhouden van de grens tussen Ierland en Noord-Ierland, kent veel tegenstand. Verschillende ministers nemen ontslag uit de regering van premier May.

Nadat de parlementaire stemming over het akkoord uitgesteld werd op 10 december, stemt het Britse parlement voor een eerste keer over het akkoord dat premier May met de EU sloot. De deal wordt weggestemd; 432 parlementsleden stemmen tegen, 202 stemmen voor. Het is een grote nederlaag voor May. Ze komt 116 stemmen te kort voor een meerderheid. Het verzet komt vooral van harde brexiteers binnen haar eigen Conservatieve partij en van de DUP; de Noord-Ierse Unionisten. Grootste struikelblok is nog steeds de zogenaamde backstop.

Het Britse parlement stuurt May terug naar Brussel om aanpassingen aan het akkoord te onderhandelen, maar ze vangt bot. May beslist al snel om de nieuwe stemming over haar akkoord (gepland voor eind februari) uit te stellen.

Op 12 maart stemt het parlement de deal van May voor een tweede keer weg. In een ultieme poging voldoende parlementsleden te overtuigen was May de dag voordien in allerijl naar Straatsburg gevlogen om alsnog toegevingen van de EU-leiders te bekomen. Die beperken het tot een verklaring, een verheldering. Er komt geen aanpassing aan het akkoord. We zijn intussen op 2 weken voor de brexitdatum. Daags na de nieuwe nederlaag voor May keurt het parlement wel een motie goed die een uitstap zónder deal uitsluit. Nog een dag later wordt ook een motie goedgekeurd die May opdraagt uitstel te vragen aan de EU.

Brits Parlementsvoorzitter John Bercow komt met een statement. Daarin stelt hij dat de regering het akkoord van May niet zomaar voor een derde keer voor het parlement mag brengen. Een oude regel van het parlement verbiedt dat. De deal moet substantieel veranderen voor er nog eens over gestemd mag worden.

Op een Europese top vraagt Theresa May de leiders van de andere 27 EU-landen om uitstel. Dat uitstel komt er: tot 22 mei als ze haar deal erdoor krijgt, tot 12 april als dat niet lukt.

Het Brits parlement neemt controle over de gang van zaken en beslist “indicative votes” te houden over alternatieven voor Mays plan. Maar ook geen van de alternatieven haalt een paar dagen later, op 27 maart, een meerderheid.

Op 29 maart moest er volgens artikel 50 – 2 jaar na de inwerkingtreding ervan – een brexitakkoord zijn. Juist op deze dag stemt het Brits parlement May’s deal voor de derde keer weg. Het scenario van een no-dealbrexit op 12 april komt dichterbij. De bal ligt nu opnieuw in het kamp van het parlement, dat de week daarna opnieuw over alternatieve voorstellen moet stemmen.

Op 1 april houdt het Brits parlement opnieuw “indicative votes” over alternatieven voor het brexitplan van May. Maar net als vorige keer wijst het parlement zijn eigen voorstellen af. De zogenoemde motie C, die een permanente allesomvattende douane-unie met de EU inhoudt, wordt nipt verworpen met 276 stemmen tegen 273.

Er zit niets anders meer op dan opnieuw om uitstel te vragen. Dat doet May dan ook een paar dagen later in een brief aan de Europese Unie. Ze vraagt om een uitstel tot 30 juni, maar houdt de mogelijkheid open om sneller uit de EU te stappen als er een akkoord bereikt wordt over een ordelijke brexit. Ondertussen probeert May het op een akkoord te gooien met Jeremy Corbyn, voorzitter van oppositiepartij Labour.

Op een speciale Europese top over de brexit raken de 27 EU-staatsleiders en May het eens over een “flexibel uitstel” van de brexit. Het VK krijgt extra uitstel tot 31 oktober met de optie om de EU vroeger te verlaten als dat kan. Als de Britten tegen de Europese verkiezingen van 23 tot 26 mei het akkoord niet goed hebben gekeurd, moeten ze ook deelnemen aan die verkiezingen. Doen ze dat niet, dan moeten ze de Unie verlaten op 1 juni. Een maand later kondigt het VK aan dat ze geen tijd meer hebben om tot een akkoord te komen voor de verkiezingen, waardoor ze dus nog deelnemen aan de verkiezingen.

May kondigt in een toespraak haar “nieuwe en verbeterde” versie van haar brexitakkoord voor. Enkele dagen daarvoor zijn de onderhandelingen met Corbyn afgesprongen. May noemt haar nieuwe voorstel dan ook de laatste kans om een ordelijke brexit te laten goedkeuren door het parlement. In het akkoord: een optie om een nieuw referendum te houden als het akkoord wordt goedgekeurd in juni. Zo hoopt ze het akkoord alsnog goedgekeurd te krijgen. Maar die optie stemt veel “brexiteers” niet goed gezind. Ook de rest van het akkoord wordt niet op applaus onthaald.

De komende dagen wordt May overladen met kritiek en wordt er wild gespeculeerd over haar ontslag. 24 mei is het zo ver. May kondigt aan dat ze op 7 juni opstapt.

Op 24 mei kondigt May haar ontslag als partijleider aan voor 7 juni. Er moet een nieuwe partijleider gekozen worden, die ook de nieuwe premier van het VK wordt.

May wordt emotioneel wanneer ze haar ontslag aankondigt

Zoals verwacht wordt de voormalige minister van Buitenlandse Zaken, Boris Johnson, verkozen tot de nieuwe eerste minister van het VK. Hij haalt het met meer dan 92.000 stemmen van zijn tegenstander, Jeremy Hunt. Johnson kondigt vrijwel meteen aan dat het VK de EU zal verlaten op 31 oktober, met of zonder akkoord. Hij zal die belofte nog veel herhalen.

Dat Johnson het VK uit de EU wil loodsen, met of zonder akkoord, is helemaal tegen de zin van heel wat Britse parlementsleden die een “no-dealbrexit” absoluut niet zien zitten. Daarom wil een groot aantal parlementsleden in augustus een wet goedkeuren die een no-dealbrexit onmogelijk maakt.

Als reactie daarop kondigt Johnson aan het parlement te zullen schorsen voor vijf weken vanaf 10 september. Zo wil Johnson voorkomen dat de parlementsleden een harde brexit tegenhouden.

Maar dat mag niet baten want op 4 september keurt het Britse Lagerhuis een wet goed die het mogelijk maakt om een brexit zonder akkoord tegen te houden.

Op 2 oktober legt de Britse regering een nieuw akkoord voor aan de EU zodat het VK mét een akkoord alsnog de EU kan verlaten voor de deadline van 31 oktober. In het nieuwe akkoord maakt Johnson komaf met de backstop, het element dat er vooral voor zorgde dat het akkoord van May drie keer werd verworpen. In Noord-Ierland zou een beperkt aantal regels afgestemd blijven met de regels van de EU, maar het zou wel deel blijven uitmaken van de Britse douane-unie.

Na twee weken onderhandelen bereikt Johnson op 17 oktober een akkoord met de Europese Unie, maar het is nog afwachten of het Britse parlement het akkoord goedkeurt.

Op 19 oktober wil Johnson het akkoord voorleggen ter goedkeuring aan het Britse parlement. In plaats daarvan stemt een meerderheid van de parlementsleden een amendement dat Johnson verplicht om een uitstel van de brexit te vragen. Tot een stemming over het brexitakkoord komt het zelfs niet.

Het amendement zorgt ervoor dat dat de goedkeuring van het brexitakkoord afhankelijk wordt van het goedkeuren van de bijbehorende wetten om de gevolgen van de brexit op te vangen. Dat kan vrijwel zeker niet voor 31 oktober.

Op 22 oktober lukt het Johnson toch om die bijbehorende wetten goedgekeurd te krijgen, maar de strakke agenda die Johnson had uitgestippeld om die wetten uit te werken wordt weggestemd.

Uiteindelijk geeft de EU het VK opnieuw uitstel op 28 oktober. Deze keer tot 31 januari.

Johnson organiseert vervroegde verkiezingen om extra druk te zetten op het parlement. Hij behaalt een verpletterende overwinning en heeft nu een absolute meerderheid in het parlement. Nu de samenstelling van het parlement er anders uitziet, kan het brexitakkoord hoogstwaarschijnlijk wel worden goedgekeurd.

Het Britse Lagerhuis heeft het brexitakkoord van Johnson goedgekeurd. Het is nu zo goed als zeker dat de Britten op 31 januari uit de EU stappen.

In de loop van januari ondertekenen de voorzitter van de Europese Raad, Charles Michel, en de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen het brexitakkoord. Dagen daarna keurt ook het Europees Parlement het akkoord goed.

Op 31 januari vindt de brexit officieel plaats en stapt het VK uit de EU. 1 februari start de overgangsperiode, waarin de Britten de Europese regels nog blijven naleven tot er een handelsakkoord tot stand komt. In principe hebben de twee partijen tot eind 2020 voor die overgangsperiode afloopt.

De Britse vlag wordt naar benden gehaald buiten het Europees Parlement in Brussel

Nu het Verenigd Koninkrijk officieel geen lid meer is van de Europese Unie beginnen vandaag de onderhandelingen voor hun toekomstige relatie of met andere woorden: een handelsakkoord.

Een paar dagen geleden liet het VK nog weten dat als er eind juni geen zicht is op een handelsakkoord, het land uit de onderhandelingen wil stappen. Daarnaast moet het ook tegen dan beslissen of ze overgangsperiode op 31 december wil laten aflopen of wil verlengen met 2 jaar.

Michael Gove, de brexitminister van het VK laat weten dat de Britten niet gaan vragen om een verlenging van de overgangsperiode. Op 1 januari 2021 stapt het VK dus uit de Europese markt.

Ondertussen lopen de onderhandelingen niet van een leien dakje.

Johnson kondigt een nieuwe deadline aan voor het bereiken van een handelsakkoord. Op 15 oktober moet er een akkoord zijn of er komt geen akkoord. Daarnaast dreigt Johnson ook met een wetsontwerp dat belangrijke onderdelen van het bestaande brexitakkoord met de EU terugdraait. Daarbij gaat het – zoals tijdens de eerste onderhandelingen – over de grens tussen Noord-Ierland en Ierland.

De premier zet door met de omstreden brexitwet en niet veel later keurt het Britse Lagerhuis de wet ook goed. Vrijwel meteen start de Europese Commissie een inbraakprocedure omdat het VK het terugtrekkingsakkoord zou schenden, maar niet veel later verwerpt het Britse Hogerhuis de omstreden brexitwet.

Op 15 oktober zet Johnson geen punt achter de onderhandelingen. Toch zitten die muurvast. Daarna volgen nog drie nieuwe deadlines die niet zullen worden gehaald. Namelijk op 19 november, 6 december en 13 december.

Door de aanslepende onderhandelingen komt de Britse premier op 9 december naar Brussel voor een diner met de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen. Het diner is een “laatste poging” om een doorbraak te forceren.

Von der Leyen ontvangt Johnson voor een diner

4,5 jaar na het brexitreferendum bereiken het VK en de EU een akkoord over de toekomstige handelsrelaties. Een harde brexit wordt zo alsnog vermeden.

Enkele dagen later ondertekenen Johnson, von der Leyen en Michel het handelsakkoord.

Michel & von der Leyen met het ondertekend handelsakkoord