Zorgen over melatoninegebruik door jonge tieners

Amsterdam

Melatonine is een hormoon dat ervoor zorgt dat we slaperig worden als het donker wordt. Voor melatoninepillen is geen doktersrecept nodig, ze zijn gewoon te koop bij de drogist. Volgens Annemarie Luik, slaapexpert bij het Erasmus MC, worden de pillen gemakkelijk verkeerd gebruikt. ‘Als je melatonine op het verkeerde tijdstip slikt, verslechtert het de slaap juist. Bovendien zijn de langetermijneffecten van de pillen onbekend. Ik zou bij slaapproblemen echt eerst advies van een arts inwinnen.’

Ysbrand van der Werf, slaap­onderzoeker en hoogleraar aan Amsterdam UMC, vindt de beschrijvingen van melatoninepillen van de drogist misleidend. Daar staat nu vaak dat de pillen helpen ‘om sneller in slaap te vallen’. Van der Werf: ‘Dat suggereert dat je de pillen voor allerlei slaapproblemen kunt gebruiken, maar deze pillen zijn echt alleen geschikt om je slaapritme te helpen veranderen. Denk aan een gameverslaafde met ADHD die elke nacht om twee uur naar bed gaat, maar wel om zeven uur moet opstaan om op tijd op school te zijn.’

knikkebollen

‘Kortstondig gebruik van melatonine kan dan helpen om je ritme te verschuiven waardoor je eerder naar bed gaat en ’s ochtends niet zit te knikkebollen op school.’

Aan het Rotterdamse onderzoek, gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift JAMA Pediatrics, deden 871 kinderen mee van gemiddeld elf jaar, een typische doorsnede van Nederlandse kinderen in die leeftijdscategorie. Kinderen met een psychische stoornis hebben relatief vaak slaapproblemen en krijgen daarom soms op doktersadvies melatonine. Maar als de onderzoekers kinderen met ADHD of autisme weglieten uit hun analyse, gebruikte nog steeds 1 op de 20 het afgelopen halfjaar wekelijks melatonine. Luik: ‘Dat verbaasde me. Het gaat hier om een middel dat alleen getest is bij volwassenen om hun slaapritme te veranderen, bijvoorbeeld bij een jetlag. Er moet snel onderzoek komen naar de langetermijneffecten op kinderen.’ Hij vindt het belangrijk dat ouders weten dat het normaal is dat pubers de neiging hebben om laat naar bed te gaan en een gat in de dag te slapen. ‘Het biologisch ritme verschuift van nature naarmate we ouder worden. Kleine kinderen worden vroeg wakker, pubers een stuk later, terwijl veertigers die tot 12 uur ’s middags in bed kunnen blijven liggen alweer een stuk zeldzamer zijn.’ Luik als Van der Werf adviseert terughoudend te zijn met het gebruik van melatoninepillen. <