Bashir Abdi over discriminatie: "Hoe beter ik presteer, hoe negatiever de reacties"

Bashir Abdi wou na zijn aanval op het uurrecord op de Van Damme Memorial een knielbeweging maken om stil te staan bij het overlijden van George Floyd, racisme en discriminatie, maar de afstandsloper was na zijn slopende race te vermoeid om met zijn lichaam zijn intenties in zijn hoofd te volgen.

"De manier waarop George Floyd is gestorven, is niet menselijk", vertelt de Belgische recordhouder op de marathon over de zwarte Amerikaan die stikte bij een interventie van enkele politieagenten. "Je verwacht zoiets niet in 2020."

"Dat is gebeurd in de VS, een land van vrijheid en kansen. Wat is het dan in landen waar bepaalde zaken taboe zijn om over te spreken?"

"Het waren mannen, opgeleid met belastingsgeld van burgers, die niet wisten hoe ze met zo'n situatie moesten omgaan. Dat toont aan hoe erg de situatie is. Ze waren opgeleid om alles juist te doen en om op een eerlijke manier te handelen."

De incidenten lokten ook in de sportwereld veel reacties en bewegingen uit. Is de Amerikaanse situatie volgens Bashir Abdi ook van toepassing in ons land?

Abdi: "Je hebt altijd rotte appels. Als ik de balans maak tussen goeie mensen en mensen met verkeerde ideeën, dan denk ik dat die balans nog altijd positief is. Maar die laatste categorie is er wel."

Abdi wordt nu en dan geconfronteerd met het stigma van "geïmporteerde Afrikaan die hier komt lopen om prijzen te pakken". "Hoe beter ik presteer, hoe meer ik zulke reacties te horen krijg."

"Op het EK in Berlijn van 2018 was ik in de wolken met mijn zilveren medaille op de 10.000 meter voor mijn nieuwe land. Dat was een bedanking voor wat België voor mij betekend had."

"Het was zilver met een gouden randje, maar de reacties waren demotiverend. Sommige zeiden dat de Belgische driekleur niet bij mijn zwarte huidskleur paste."

"Je leest die reacties op sociale media en ik ben ook een mens. Dat is erg. Ik bereik zulke mensen niet als ik niet goed presteer. Als ik dat wel doe, dan komen die resultaten in de media en voelen die mensen zich aangesproken om iets te zeggen."

"Het is net alsof ik tussen twee continenten woon. Ik word beschouwd als een Afrikaan die in België prijzen komt pakken en in mijn vaderland Somalië word ik bestempeld als de verwesterde Bashir die de samenleving ginds niet waardeert zoals ze is."

Bashir Abdi ontvluchtte zijn vaderland Somalië op zijn 13e en maakte de oversteek naar ons land. "Hoe zal het zijn voor mijn kinderen die hier geboren zijn?", vraagt de 31-jarige vader van een zoon en dochter zich af.

"Zij kunnen er niet aan doen dat hun ouders een andere huidskleur hebben. Hun leven is hier begonnen en hier ligt hun toekomst. Maar als ze gediscrimineerd worden op basis van huid, achtergrond en religie..."

"Ik heb ooit eens een uitspraak gelezen op de vraag of kinderen die hier geboren zijn ook volwaardige Belgen zijn. Ik mocht het antwoord niet gelezen hebben."

"De repliek was: als een kat naar een viswinkel gaat en daar bevalt, dan is die kat nog altijd geen vis. Men bedoelt dus dat je nooit Belg kunt zijn tenzij je voorouders... Ach, we moeten er gewoon het beste van maken."

Dat Bashir Abdi sociaal geëngageerd is, is nog zacht uitgedrukt. Tijdens de eerste coronagolf werd het Fonds Bashir Abdi opgericht, een steunfonds voor het UZ Gent.

"Ik voelde me aangesproken om iets terug te doen voor het zorgpersoneel. Je kunt hun werk vergelijken met een marathon, maar dan eentje die niet stopt. Met de ingezamelde middelen moeten er ontspanningsruimtes komen voor zorgverleners."

Bashir Abdi laat geen kans liggen om te benadrukken hoe hij in zijn leven vaak geholpen is. Als tiener ontvluchtte hij zijn vaderland Somalië, dat al sinds jaar en dag met een burgeroorlog kampt. Hij volgde het voorbeeld van zijn moeder, die iets eerder de oversteek naar België had gemaakt.

"Somalië heeft zoveel schone kanten, maar door de aanhoudende burgeroorlog van meer dan 35 jaar zie je die positieve kanten niet."

"In Europa zullen we die situatie nooit begrijpen. Er wonen mensen met uitsluitend dezelfde cultuur, taal en geloof, maar toch komen ze niet overeen om te delen wat het land te bieden heeft."

Het stammengevecht maakt de situatie ginds onveilig. "De verhalen van mijn familie zijn schrijnend en onmenselijk, maar voor hen zijn ze normaal. Een bus die voor hen rijdt en die geraakt wordt door een raket, dat is voor hen doodnormaal. Zolang je er leeft, moet je blij zijn."

"Met mijn resterende familie in Somalië heb ik contact via sociale media. Ik hoop dat ik ooit eens naar daar kan gaan, maar daar een toekomst uitbouwen, dat is geen optie", besluit de beste Belgische afstandsloper.