Mathias De Clercq: "De andere partijen zullen progressief moeten zijn, of het zal zonder hen zijn"

Plaats van afspraak voor het interview: Madam Bakster, een hippe koffiebar in het centrum van Gent. Dat De Clercq zich als liberaal daarmee in het hol van de leeuw waagt, na alle kritiek van de Gentse horeca en winkeliers op het circulatieplan, relativeert hij.

"Ach, uit een peiling bij de invoering van het circulatieplan bleek dat niet. Wij zijn er toen als partij zelfs fors op vooruitgegaan, en ik werd ook als kandidaat-burgemeester naar voren geschoven door de Gentenaars."

De horeca en middenstand, uw corebusiness, klaagt steen en been over het circulatieplan.

"Ik ken de grieven van de middenstand en de horeca. Dat zal mee een element zijn in de evaluatie in maart. Natuurlijk moeten er bijsturingen komen. Er zijn goede punten, maar ook pijnpunten. We hebben altijd gezegd dat het circulatieplan niet in steen is gebeiteld."

Integendeel, u was steeds een koele minnaar.

"Sorry, maar wij kwamen al in 1997 met een voorloper van het huidige plan. Dat zit in ons DNA. We zijn er dus voor gegaan, maar we hebben wel altijd gezegd: bijsturen waar nodig. Niet alleen hoera roepen, maar ook niet iedereen wegjagen met horrorverhalen."

Gent heeft sinds deze week ook een fietsdode na het ongeval op een zwart kruispunt in Oostakker. Er gaan steeds meer stemmen op om dat circulatieplan uit te breiden naar de deelgemeenten.

"Dat ongeval is natuurlijk tragisch. Daarom is het belangrijk om nu samen aan tafel te zitten en dat op te lossen. Dat is de essentie. Of er nu ook een uitbreiding moet komen? Verkeersveiligheid is fundamenteel. We moeten dat goed bekijken en in nauw overleg met de mensen van de deelgemeenten kijken of daar ook een draagvlak voor is. Maar indien dat het geval is: natuurlijk."

Als Gents schepen van Ondernemen heeft u weinig te winnen bij het circulatieplan. Nochtans wordt dat wellicht hét thema bij de verkiezingen.

"Mobiliteit zal sowieso een van de thema's zijn, dat is duidelijk. Wij zijn volop bezig met ons programma. Een heel belangrijk element is dat de economie aantrekt. We hebben nu op Gents grondgebied 10.000 openstaande vacatures, maar we hebben ook 14.000 werkzoekenden. We mogen ons daar niet bij neerleggen. We moeten naar een Gents arbeidspact gaan waarbij we alle krachten bundelen, van haven, onderwijs, VDAB, werkgevers en werknemers. Zo kunnen we de werkloosheid doen dalen."

Kun je daar als stad veel op wegen? Dat is toch vooral Vlaamse materie, met de VDAB?

"De stad kan daar een regisseur in zijn. Door alle actoren te betrekken: het onderwijs en de VDAB, die mensen via opleidingen weerbaarder moet maken op de arbeidsmarkt, maar ook de werkgevers, door hen mee te doen nadenken over hoe ze mensen naar hun vacatures kunnen loodsen. De neuzen moeten in dezelfde richting. Vroeger was het vaak te reactief, we moeten proactiever worden. Omdat dat ook een kansenverhaal is. En dat wil ik als sociaal-liberaal versterken."

'Mensen weerbaarder maken', dat klinkt eerder als een centrumrechts dan als een paars beleid.

"Dat is het emancipatorisch, sociaal-liberaal verhaal waar ik voor sta. Wij, Gentse liberalen, zijn de hoeder van een progressief Gent. Geen eenzijdig links verhaal, maar ook geen rechts gedoe. Zo is Gent ook groot geworden. Ik ben fier op paars."

Hoe paars is Mathias De Clercq nu nog?

"Ik ben een kind van paars."

Nog steeds?

"Mijn boodschap is dat de Gentenaars zich daarover zullen uitspreken. Willen de Gentenaars dat we nog meer verbinden en verenigen, zoals Bart Somers dat doet in Mechelen, of willen we polariseren? De beste garantie voor eenheid in de stad zijn de liberalen, en een liberale burgemeester. Sp.a, waar we de afgelopen dertig jaar schitterend mee gewerkt hebben, is naar links opgeschoven door Groen en deels ook door de PVDA. N-VA is het rechtse gedoe."

Nu klinkt u net als CD&V: in het midden. Moet u niet eerder met Mieke Van Hecke besturen?

"Wij zijn de hoeders van dat progressieve, brede centrumverhaal. Ik sluit niemand uit. Ik kijk niet naar links en niet naar rechts. Ik kijk naar de stem van de Gentenaars. Als die mij aan kop zetten, dan kan ik kiezen met wie. En met wie zal dat zijn? Met diegene met wie ik het beste sociaal en progressief project in Gent kan opzetten.

"Ik ben een sociaal liberaal. Ik zal dat altijd zijn. Positief, progressief, constructief, evenwichtig. Ik wil geen ruziemakerij. Dat wil de Gentenaar en ik kan dat incarneren. Ik sta daarvoor. (lacht) Ik méén dat. In alle bescheidenheid."

Er zijn maar drie progressieve partijen in Gent: sp.a, Groen en Open Vld. Zo moeilijk is het dan toch niet?

"Als sp.a-Groen opschuift naar het centrum, naar mij dus, dan kan heel veel ons binden. Maar dat geldt ook voor de andere partijen. De bal ligt dus in hun kamp. Als ik aan zet ben, zullen die partijen zich moeten inschrijven in dat progressief, positief en verbindend verhaal. Want het zal progressief zijn, of het zal niet zijn. En als die partijen zich daar niet toe engageren, dan zal het zonder hen zijn. Dat is heel duidelijk."

Waarom weet u zo zeker dat u kans maakt op het burgemeesterschap?

"Dat weet ik helemaal niet, ik geef enkel mijn standpunt. Alleen zeg ik: Gent staat op een kantelpunt. Daniël Termont, een goede burgemeester, stopt. Als de kiezers willen dat Gent er nog meer op vooruitgaat en ambitie toont, moeten ze voor de Gentse liberalen met Mathias De Clercq als burgemeester stemmen.”

Waarom zouden de kiezers van Termont nu plots voor u stemmen, terwijl er met Rudy Coddens een socialistisch alternatief is?

"In 2012 heeft men niet op het kartel, maar op de figuur Daniël Termont gestemd. En ik begrijp dat ook. Een burgemeester die zit en blijft zitten is iets anders dan iemand die stopt. Dan ligt het open. Vorige keer hebben Gentenaars van alle gezindheden voor Daniël gestemd. Wel, voor hen is de boodschap heel duidelijk: wil je nog meer verenigen, stem dan op mij. Ik voel dat ook wanneer ik rondloop op straat."

Alleen jammer dat Termont dan zelf zegt dat hij liever met Mieke Van Hecke zou besturen.

"Ik ben daar enorm van geschrokken. Wij hebben zo lang goed samengewerkt. Ik heb al fijnere dingen over mezelf gehoord, maar aan de andere kant moet je zoiets niet te persoonlijk opvatten. De Gentenaars zullen beslissen wie er aan zet komt. Zij zijn wijs genoeg om zelf keuzes te maken."

U heeft de prijs wel hoog gezet: als u geen burgemeester wordt, dan trekt u zich terug in het parlement.

"Ik heb voor mezelf de beslissing genomen om burgemeester te worden van de mooiste stad van Vlaanderen. Als die eer me te beurt valt, dan stop ik in het parlement. Ik heb maandenlang Daniël Termont vervangen toen hij ziek was, en ik heb toen beseft dat je het burgemeesterschap niet kunt combineren. Maar ik heb ook gezegd dat als ik geen burgemeester word in Gent, ik me dan nationaal ga smijten. Dan word ik geen schepen. Dat is toch duidelijk? What you see, is what you get."

En dat idee kwam helemaal van u?

"Absoluut, wees daar maar zeker van. Ik maak mijn eigen keuzes. Ik heb ooit de kans gehad om staatssecretaris te worden onder Verhofstadt, maar ik heb altijd neen gezegd. Ik zet Gent altijd op de eerste plaats. Ik ben gek op Gent. (lacht)"

Vanuit uw eigen partij klinkt wel al jaren de kritiek dat "De Clercq niet eeuwig een aanstormend talent kan blijven". U doet het niet onder druk van uw partij?

"Absoluut niet. Kijk eens naar mijn verkiezingsuitslag! Wie kan dat zeggen? Zelfs ministers niet."

Wil u nog samen besturen met een partij als sp.a, die haast synoniem zijn aan de schandalen in deze stad?

"Kijk, daar is transparantie geboden en zijn lessen uit getrokken. Er is een streep onder getrokken en nu kijken we vooruit. We zijn verkozen om beleid te voeren en daar zijn we mee bezig."

Volgens sommigen bleek net dat beleid voeren in Gent hetzelfde is als schimmige deals doen met vastgoedbedrijven als Optima en Ghelamco. Ook de Gentse liberalen werden daarbij vernoemd.

"Er is een hele Optima-commissie geweest en er zijn analyses gemaakt. Er is zelfs een nieuwe deontologische code uit voortgekomen die door alle partijen is goedgekeurd. En dat siert Gent ook. We kijken vooruit."

Als er geen probleem was, waarom heeft Geert Versnick dan ontslag moeten nemen?

"Geert heeft die beslissing genomen."

Er wordt gezegd dat u, samen met andere jonge liberalen, mee de hand zou hebben gehad in die beslissing.

"(onverstoorbaar) Geert heeft die beslissing genomen."

Kunt u de kiezer beloven dat er onder uw bewind geen schandalen meer zullen opduiken?

"Wij zijn integere mensen, werken keihard voort en doen op een integere manier aan politiek."

De rotte appels zijn eruit?

"(geërgerd) Dat is uw beeld. Ik zeg: wij zijn een integere partij en gaan door op dat elan. Er is een streep getrokken onder het verleden en we kijken vooruit."

Als afsluiter: hoe zit het met uw grote droom, een Central Park op de fly-over bij het binnenrijden van de stad?

"(lacht) Dat is een droom die ik ooit naar voren heb geschoven en waarnaar we moeten blijven streven. Het moet het meest kindvriendelijke park van Europa worden, op een schitterende locatie, vlak aan de voet van het centrum. Maar maak u geen zorgen, het onderzoek is bezig en het zit nog steeds in de pijplijn."