Dat Angela Merkel aan een vierde ambtstermijn als bondskanselier mag beginnen(+), staat zo goed als vast. Peilingen geven haar christendemocratische CDU/CSU al maandenlang een straatlengte voorsprong op de sociaaldemocratische SPD van haar uitdager Martin Schulz. De werkelijke inzet is wie de derde partij wordt.

Een alternatief voor Duitsland?

Als de peilingen juist zijn, lijkt de rechts-populistische Alternative für Deutschland (AfD) goed op weg om de op twee na grootste partij van Duitsland te worden. AfD zit de laatste dagen in stijgende lijn en zou vlot boven de 10 pct van de stemmen gaan. Waarnemers houden er zelfs rekening mee dat de partij rond de 15 procent uitkomt. AfD zet sowieso al iets historisch neer: voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog maakt een extreemrechtse partij zondag haar intrede in het nationale parlement.

Interessant wordt hoe de kaarten zullen geschud worden met het oog op de vorming van een nieuwe regeringscoalitie. Regeren met AfD wil niemand, en er is ook weinig animo om met de extreemlinkse Die Linke in zee te gaan. Zo komt een situatie in het vooruitzicht waarbij de FDP en Die Grünen de rol van ‘kingmaker’ toebedeeld krijgen bij de onderhandelingen over de coalitievorming.

Jamaica-coalitie

Als het van Merkel afhangt, werkt ze in haar vierde regering samen met de FDP. Als de peilingen correct zijn, halen CDU/CSU en FDP samen echter geen meerderheid. Dat doet de combinatie christendemocraten-groenen ook niet, zodat een zogenaamde Jamaica-coalitie (zwart-geel-groen) misschien een optie wordt. De onderhandelingen zullen dan wellicht een tijd aanslepen, want tussen FDP en Die Grünen is het water heel diep en de verwachting is ook dat de twee partijen hun huid duur zullen verkopen.

Een voortzetting van de “grote coalitie” tussen CDU en SPD is ook mogelijk, maar veel waarnemers menen dat een heruitgave van de “Groko” een slechte zaak zou zijn voor de democratie. De sociaaldemocraten zouden bij een nederlaag veel meer gebaat zijn met een oppositiekuur, luidt het.

Stem uitgebracht

Merkel heeft zondagnamiddag haar stem uitgebracht in het bijzijn van haar echtgenoot Joachim Sauer. Ze legde het traject van haar woning naar het stemlokaal te voet af. Aangezien ze kandidaat is in haar thuisstaat Mecklenburg-Vorpommern, kan ze dus niet voor zichzelf stemmen. De CDU-voorzitster moest zich in Berlijn eveneens uitspreken over het voortbestaan van de luchthaven Tegel in Berlijn. Merkel is tegen het openhouden van de luchthaven, aangezien de sluiting al gepland is.

Rond 10 uur bracht ook Merkels uitdager Martin Schulz (SPD) zijn stem uit, in zijn gemeente Würselen. “Ik hoop dat vandaag zoveel mogelijk mensen gebruik maken van hun recht om te stemmen en de democratische toekomst van Duitsland te verzekeren door te stemmen op democratische partijen”, zei hij.

Hogere opkomst

De opkomst voor de verkiezingen lijkt hoger te worden dan die van de vorige verkiezingen in 2013. Dat blijkt uit berichten van de verkiezingsautoriteiten in verschillende grote steden.

In Hamburg had tegen 11 uur 37,4 procent van de stemgerechtigden zijn stem uitgebracht, terwijl dat vier jaar geleden op hetzelfde moment nog 35,4 procent was. In Bremen had om 12 uur 27,1 procent gestemd, tegenover 24,9 pct in 2013. En ook in München was de opkomst al vrij groot: tegen 12 uur had al 57,1 procent daar gestemd, in 2013 was dat 44,3 procent. Eenzelfde trend was ook zichtbaar in Stuttgart (19,6 pct tegenover 19,1 pct) en in Saksen-Anhalt (29,6 tegenover 25,8 pct).

Op andere plaatsen is er dan weer een stagnatie, zoals in de deelstaat Saksen, terwijl in Thüringen minder mensen kwamen opdagen dan in 2013 (24,5 tegenover 31,2 pct).

Tot 18 uur

De stembureaus sluiten zondag om 18 uur. Onmiddellijk daarna komen al de eerste resultaten binnen op basis van exitpolls.