Vijfsterrensenator wil dat EU Italië ruimdenkend tegemoet treedt
Rome
Vrijdag was de Italiaanse premier, Giuseppe Conte (53), druk bezig met het zoeken van ministers voor zijn populistische en EU-kritische coalitie. Nog even en de regering van de anti-establishmentpartij Vijfsterrenbeweging (M5S) en de anti-immigratiepartij Lega kan van start. Een botsing met de Europese Unie is dan een kwestie van tijd.
Nee hoor, laat Daniele Pesco (44), weten via een e-mailgesprek. Sinds twee maanden is hij vicevoorzitter van de Vijfsterrenbeweging in de Senaat. Pesco erkent dat de nieuwe regering Europese afspraken in Brussel ter discussie wil stellen, zoals die over de strenge begrotingsregels en het toelaten van vluchtelingen. Maar de vraag of afspraken niet belangrijker zijn dan ideeën van een nieuwe regering, ontwijkt hij. ‘Het belangrijkste is, de behoeften en eisen van burgers voorop te zetten. We moeten terug naar de oorspronkelijke geest van de Europese samenwerking.’
cruciale fase
De Italiaanse democratie verkeert volgens Pesco in een cruciale fase. ‘Lega en wij hebben een akkoord gesloten om de kwaliteit van het leven van de burgers te verbeteren. We hebben eindelijk de kans om de geschiedenis van ons land – en in zekere zin ook de bestemming van Europa – te veranderen. ’
Niettemin is de kritiek op het regeerakkoord fors. Hogere uitgaven en lagere belastingen – het zijn slechts twee van de vele voorstellen die volgens critici de Italiaanse begroting zullen ruïneren. En dus ook de geloofwaardigheid van de eurozone.
Niemand hoeft zich echter zorgen te maken, vindt Pesco. Het idee dat bezuinigingen economische problemen oplossen, noemt hij achterhaald. ‘De geschiedenis en de recente feiten tonen aan dat belastingverhogingen en sociale besparingen voor meer recessie zorgen en de economische groei aantasten (zoals in Griekenland, red.). Die vergroten de staatsschuld.’
strafbankje
De nieuwe coalitie redeneert als volgt: door bijvoorbeeld de belastingtarieven te verlagen (naar 15 en 23 procent) en een basisinkomen in te voeren, neemt de koopkracht van de Italianen toe en wordt de economie gestimuleerd.
De vrees dat de Europese Commissie Italië volgend jaar op het strafbankje zal zetten wegens het overschrijden van de Europese begrotingsregels, is in de visie van Pesco ongegrond. ‘De maatregelen die wij willen nemen, zijn toegesneden op veel betere economische prestaties.’ Het kan maar zo dat ‘over een jaar of drie, vier’ de Italiaanse regering zeventig miljard euro verdient door het aantrekken van de economie.
eurozone
Opmerkelijk is de draai van de Vijfsterrenbeweging over het lidmaatschap van de euro. Tot een halfjaar geleden vond de partij de euro een belemmering voor de ontwikkeling van de Italiaanse economie. Sinds het aantreden van Luigi Di Maio (31) als partijleider, heet het dat een vertrek uit de euro ‘op dit moment’ niet aan de orde is. Wanneer is het dat wel? Als Brussel de Italianen aan de afspraken uit het zogenoemde Stabiliteits- en Groeipact houdt en Rome verplicht zijn begroting ten minste in evenwicht te hebben?
‘Een referendum over de euro is op dit moment geen cruciaal onderwerp’, antwoordt Daniele Pesco. ‘We denken dat we het bestuur van de euro kunnen veranderen en aan de tafel kunnen blijven zitten.’
niet meetellen
Pesco beroept zich op de ‘gouden regel’ in het Stabiliteits- en Groeipact: investeringen om de groei in een euroland structureel te stimuleren, worden niet meegerekend in het vaststellen van de staatsschuld en het begrotingstekort.
Anders gezegd: het geld dat de regering-Conte wil uittrekken voor internetverbindingen, onderzoek, hernieuwbare energie en nieuwe spoorwegverbindingen in Zuid-Italië mag Brussel niet meetellen, als de Italiaanse begroting tegen het licht wordt gehouden.
Pesco: ‘We hopen dat de EU ruimdenkend zal zijn als het gaat om wat de Italiaanse economie daadwerkelijk nodig heeft.’ <
De Italiaanse bisschoppenconferentie keert zich tegen de zogenoemde vlaktaks die de nieuwe, populistische regering de komende jaren wil invoeren. De coalitie van de Vijfsterrenbeweging en Lega wil terug naar twee belastingtarieven: 15 en 23 procent. Als Italianen minder belasting betalen, gaan ze meer besteden en trekt de economie aan, is de gedachte. Dan stijgen ook de inkomsten van de overheid.
Voorzitter Gualtiero Bassetti van de bisschoppenconferentie kiest echter voor ‘fiscale progressiviteit’. Dat mensen met een hoger inkomen meer belasting betalen, is een pijler onder elke rechtvaardige samenleving, zo citeert het Italiaanse persbureau Ansa bisschop Bassetti.