Berlijn reikt genderneutrale acteerprijzen uit: actrices reageren gemengd, van "fantastisch" tot "contraproductief"
De Berlinale breekt met een internationale traditie en schrapt de aparte Zilveren Beren voor beste acteur en actrice. In de plaats worden morgen voor het eerst prijzen voor de beste hoofdrol- en de beste bijrolspeler/speelster uitgereikt. Het geslacht speelt daarbij geen rol. De Vlaamse actrice Maaike Neuville heeft "enkel lof" voor de verandering, haar collega Hilde Van Mieghem is "sowieso tegenstander" en vreest dat actrices aan het kortste eind zullen trekken.
Voortaan is het geslacht van een acteur of actrice van geen tel meer in de prijsuitreiking op het Filmfestival van Berlijn. De beste acteur/actrice in een hoofdrol krijgt een Zilveren Beer en de beste acteur/actrice in een bijrol ook.
De acteerprijs was de enige die een onderscheid maakte tussen de geslachten, zegt Mariette Rissenbeek, co-directrice van de Berlinale. "We kunnen hiermee het debat over gelijkheid aanzwengelen en tegelijk rekening houden met mensen die geen geslacht willen kiezen."
Het Filmfestival van Berlijn is het eerste dat de opdeling in geslachten laat vallen. De festivals van Cannes en Venetië bekronen sinds jaar en dag een man en een vrouw als beste acteur en actrice en ook de Golden Globes, de Oscars, de Césars of onze eigen Ensors geven allemaal aparte acteurs- en actriceprijzen.
De Grammy’s - de Amerikaanse muziekprijzen - en de MTV Movie and Television Awards zijn wel genderneutraal sinds enkele jaren. Ook buiten de film- en muziekindustrie staan alle belangrijke onderscheidingen zoals de Nobelprijzen, de Pulitzerprijzen of de Booker Prize open voor alle geslachten.
Fantastisch, een inclusieve prijs
"Fantastisch nieuws," reageert actrice Maaike Neuville, die nog maar net de Ensor voor beste actrice in de wacht sleepte voor "All of us". "Op het Filmfestival van Oostende heb ik het er ook over gehad met collega's: waarom die opdeling die enkel voor het acteren bestaat?" Een eengemaakte prijs "gaat naar de essentie, het werk, de performance. Het gaat over het principe. Alsof mannen anders acteren dan vrouwen." Neuville noemt het ook "een inclusieve prijs" en "een shout-out" naar acteurs/actrices die zich buiten de tweedeling mannelijk-vrouwelijk bevinden.
Ik ben tegen. Driekwart van de hoofdrollen zijn voor mannen. Vrouwen zullen onzichtbaar worden
Maar er zijn ook kritische geluiden. "Ik ben een tegenstander, sowieso" zegt actrice en regisseur Hilde Van Mieghem beslist. "Als je weet dat driekwart van de hoofdrollen naar mannen gaan, dan zijn die altijd in het voordeel. Een aparte actriceprijs zet de vrouwen in the picture. Dit zal dus een contraproductief effect hebben."
"Vrouwen hebben als actrice sowieso minder kansen in de filmwereld. Als dan jaar na jaar een mannelijke acteur zou winnen, worden ze nog minder zichtbaar." Hetzelfde geldt voor vrouwelijke regisseurs. Hilde Van Mieghem brengt in herinnering dat haar film "Smoorverliefd" nog maar de derde door een vrouw geregisseerde film in 47 jaar was die het Filmfestival van Gent mocht openen. De ongelijkheid moet dus dieper en eerder worden aangepakt dan bij de prijsuitreikingen.
Maaike Neuville begrijpt de schrik om aan het kortste eind te trekken, op een moment dat vrouwen nog altijd minder kansen krijgen en minder verdienen in de filmwereld. "Maar dat is mijn idealistische kant: de evolutie is niet meer omkeerbaar. Ik werk aan een film over vrouwen; vriendinnen schrijven een reeks waarin ze zelf zullen spelen." Neuville regisseert "Julian", de verfilming van het boek van Fleur Pierets.
Even terug naar het Filmfestival van Oostende. Als daar één acteerprijs zou zijn uitgereikt, zou Maaike Neuville het dan hebben gehaald van Kevin Janssens in "De Patrick", die de Ensor voor beste acteur won?
"Het is sowieso moeilijk vergelijken tussen acteerprestaties, zowel tussen vrouwen als tussen vrouwen en mannen onderling. Het is altijd wat appelen met citroenen vergelijken." Neuville pleit er wel voor om evenveel mannen als vrouwen te nominéren voor acteerprijzen, om het evenwicht wat te bewaren.
Luister hier naar het gesprek in "De ochtend" (Radio1):
Voor het eerst genderneutrale acteerprijzen op Filmfestival Berlijn: goed plan of niet?
|