VS vragen Nederland om militaire bijstand ‘op de grond’ in Syrië om IS klein te houden

Nederland had ‘heel scherpe kritiek’ op de Amerikaanse aankondiging eind vorig jaar over de terugtrekking uit Syrië, zegt Hoekstra. ‘Dus we zijn optimistisch dat de Nederlanders na deze retoriek en deze kritiek zullen doorpakken en bijdragen aan wat volgens hen nodig is in Syrië.’ 

In simpele termen komt het Amerikaanse verzoek hierop neer: geen woorden, maar daden graag. ‘Het is geen wederopbouwmissie’, benadrukt Hoekstra tegen de Volkskrant. Dat brengt de coalitie in verlegenheid. Nederland heeft wel speciale eenheden die kunnen opereren in Noord-Syrië, waar het door de Amerikanen beoogde ‘veiligheidsmechanisme’ zou moeten komen. Maar de vraag onder welk mandaat zulke eenheden zouden moeten opereren, is heikel.  

Volgens Hoekstra is geen nieuw VN-mandaat nodig en kunnen grondtroepen in Syrië opereren onder hetzelfde mandaat waarmee Nederlandse F-16’s IS bestreden boven Irak en Syrië. Maar het is zeer de vraag of dat mandaat, dat is verbonden aan de veiligheid van Irak, volstaat voor het kabinet voor een grondoperatie in Noord-Syrië. De Tweede Kamer heeft er grote reserves over. Ook andere bondgenoten worstelen met het Amerikaanse verzoek. 

In een eerste reactie zei minister van Defensie Ank Bijleveld vorige week dat ze ‘welwillend’ staat tegenover het verzoek. Maar ze benadrukte dat het kan gaan om een civiele óf militaire bijdrage – en dat Nederland mogelijk zelfs niets gaat doen in Syrië, maar wel in Irak. Op Hoekstra’s jongste uitspraken reageert Defensie dat nog steeds ‘alle opties rustig bestudeerd worden’.

‘Very vocal’

Het besluit over het creëren van een nieuw ‘veiligheidsmechanisme’ in Noord-Syrië vloeit volgens Hoekstra direct voort uit de gedeeltelijke Amerikaanse terugtrekking en de scherpe kritiek uit onder meer Nederland. ‘In Nederland waren sommige ministeries en parlementariërs er heel snel bij om te concluderen dat dit een heel erg verkeerde stap was. The Dutch were very vocal.’

Volgens Hoekstra hebben president Trump en de nationale veiligheidsraad zich deze ‘feedback’ uit Nederland en andere landen aangetrokken ‘en besloten dat deze suggesties constructief waren’. De VS hebben daarop een strategie ontworpen om een ‘gepaste aanwezigheid in Syrië’ te houden, die wat betreft het Amerikaanse aandeel op zo’n duizend militairen ligt. Hoekstra: ‘Het doel is zorgen dat IS zichzelf niet kan hergroeperen in Syrië en voorkomen dat IS opnieuw  opduikt in Irak.’ 

Aantijging

Kamerlid Salima Belhaj (D66) uitte onlangs kritiek op de ‘serieuze aantijging’ van Hoekstra in deze krant dat Nederland de toekomst van de Navo ter discussie stelt door minder aan defensie uit te geven dan de in 2014 in Wales afgesproken 2 procent van het nationaal inkomen in 2024. Ze stelde het kabinet de Duitse regering ten voorbeeld, die hard reageerde op soortgelijke Amerikaanse kritiek. ‘De Duitsers zeiden dat de VS een toontje lager moesten zingen en zich niet te veel moesten bemoeien met de interne politieke keuzes van een soeverein land.’ Minister Bijleveld reageerde dat ze ‘van alles vindt van Hoekstra’s uitspraken’, maar ervoor kiest dat niet uit te spreken. 

Hoekstra ontkent dat hij zich mengt in interne aangelegenheden. ‘Ik reageer, net zoals minister van Buitenlandse Zaken Pompeo en Ivanka Trump onlangs deden in Nederland, op een heel open en publieke belofte die Nederland heeft gedaan aan zijn Navo-bondgenoten. Als Nederlandse politici beledigd zijn door mijn uitspraken, zou het eerlijk geweest zijn als de VS zich ook heel beledigd hadden gevoeld door de scherpe Nederlandse kritiek over de terugtrekking uit Syrië. Maar dat waren we niet. We luisterden naar de kritiek en antwoordden op een positieve manier.’ 

_{Waar interessante en spraakmakende verhalen online en in de krant ophouden, gaat het Volkskrantgeluid verder. Wat is een zwart gat precies? En hoe gaat het eraan toe in tbs-klinieken? Onze verhalenmakers leggen het uit.}