"We moeten de vreselijke overstromingen aangrijpen om een grondige mentaliteitsverandering te veroorzaken"

De overstromingsramp in Duitsland, Nederland en België is een gevolg van alle extremen die nog extremer zullen worden, zegt Ovinck. Hij is al jaren begaan met waterproblematiek, eerst als adviseur van voormalig Amerikaans president Barack Obama, daarna als watergezant van de Nederlandse overheid en de Verenigde Naties. 

We moeten nú in actie schieten om de klimaatverandering in al haar aspecten een halt toe te roepen, vindt Ovinck. "Onze blik moet op de toekomst gericht zijn, en niet op het verleden. Dat vergt een grondige mentaliteitsverandering, maar afscheid nemen van gevestigde belangen en ideeën blijkt wereldwijd nog altijd erg lastig. "

Wat betreft de overstromingen, pleit Ovinck ervoor om meer aandacht te besteden aan de natuurlijke systemen: de rivieren, het grondwater, de meren, en de opvang van het water. "We hebben dat te lang links laten liggen. We moeten in onze steden op zo'n manier gaan bouwen dat je het water kan vasthouden, en dat je ook ruimte maakt voor het water. Nu zijn onze steden versteende plekken en dus heel kwetsbaar."

Opmerkelijk is dat de waterexpert er niet voor pleit om bepaalde plaatsen door het overstromingsgevaar ongeschikt voor bewoning te verklaren. "Je kan best in overstroombaar gebied wonen mits je je bewoning daaraan aanpast. Het moet een combinatie zijn van ruimte voor water en een verdediging tegen het water, met oplossingen die veilig zijn voor de natuur. We moeten het water toelaten in ons leven, samenleven met water is superbelangrijk."

De overstromingen zorgen dus voor een "momentum", en dat moeten we aangrijpen, voordat de ramp weer in de vergetelheid geraakt, vindt de expert. Een radicaal nieuwe aanpak moet er komen, waarbij ook rekening wordt gehouden met de betrokkenen die soms offers moeten brengen. "Je moet werken aan een mentaliteitswijziging, maar ook omgaan met de inwoners, de burgemeesters, de boeren." 

"Samen moeten we een plan maken voor de toekomst, met kleine stapjes, maar ook met grotere bewegingen, zoals infrastructuurwerken. Je zult tijd moeten maken voor culturele veranderingen, niet door alles er zomaar doorheen te drukken als een olifant. Maar de urgentie is er, we moeten onze verantwoordelijkheid nemen door te zeggen dat het nu echt wel anders moet."

In de landen die nu getroffen zijn door de overstromingen is er op dit ogenblik misschien wel aandacht voor de problematiek, maar wereldwijd voelt Ovinck nog te weinig gehoor, en dat vindt hij schokkend. "Wat voor campagne hebben we nodig voor het besef echt anders wordt. Je hoort wel eens Never waste a good crisis, maar met al die overstromingen in korte tijd blijft de aandacht minimaal. We horen de wekker wel, maar drukken nog eens op snooze."

"En toch is het vijf over twaalf, er zijn teveel slachtoffers, er is teveel schade. Maar als we gaan investeren in de toekomst, dan levert dat veel op. Uit de projecten die we doen, en ook uit de analyses van wetenschappers blijkt dat als je nu een euro besteedt aan die weerbaarheid, dan levert je dat zeven, acht, soms meer dan tien euro op. Dat is dus niet alleen in het belang van de individuele veiligheid van de mensen, het is niet alleen goed voor de biodiversiteit en de natuur, maar het is ook goed voor de economie."