Direct naar artikelinhoud
FotoserieDansstellen

Deze stellen ontmoetten elkaar allemaal op stijldansles: ‘Dát is een leuk vrouwke, dacht ik’

Deze stellen ontmoetten elkaar allemaal op stijldansles: ‘Dát is een leuk vrouwke, dacht ik’
Beeld Marieke de Bra

Eind vorig jaar sloot dansschool De Bra in Roosendaal. Uitbaters Han en Ank de Bra leerden elkaar kennen in het ‘centrum van beschaafd dus verantwoord amusement’ dat Hans vader Ad de Bra 83 jaar geleden opende. Han en Ank namen de dansschool van zijn ouders over. Vlak voor het gebouw tegen de vlakte ging, fotografeerde dochter Marieke de Bra nog meer stellen die elkaar op stijldansles ontmoetten. Want zo ging dat vroeger.

Han (74) en Ank (71) de Bra, samen sinds 1965

Han: ‘Mijn vader Ad zei altijd: je ontmoet een dame makkelijker in de dansschool dan in de Paterskerk. En de aanhouder wint, dat zei hij ook. De dansles was vroeger de eerste confrontatie van een jongen met een meisje, en omgekeerd. Dansscholen waren er niet alleen om het stijldansen aan te leren, maar ook om de jeugd wat etiquette bij te brengen: hoe maak je het een ander leuk? 

‘De kledingregel was voor de jongens een kostuum met das en voor de meisjes een jurk. In de dansschool was je heer en dame, hoe jong je ook was. De heren waren de baas; zij gingen een dame halen. Ter bestrijding van de muurbloemen hebben we later het ‘schrikkeldansen’ ingevoerd, waarbij de rollen na de pauze werden omgedraaid. Dat vonden een heleboel jongens destijds niet zo leuk. Het was niet macho. Je zag altijd een stel gasten de wc in vluchten; zij wilden niet overblijven.

‘Elke zondag organiseerden we een vrije dansavond, de soiree. Ik heb daar onbeschrijfelijk veel liefdes zien opbloeien. Dat ontluiken was schitterend om te zien. En de strijd hè, van de jongens om de meisjes, het elkaar ontwijken. Jongens die met twee meisjes hadden afgesproken en dan onder een van die afspraken uit moesten zien te komen. Echt genieten.

‘Net als alle andere jongens zat ik op mijn 19de ook achter de meiden aan. Ank was 16 en danste in een wedstrijdploegje, ik ook min of meer. Ze had lang haar, tot op de billen. Ik weet nog dat we met iemand stonden te praten en ongemerkt elkaars hand vasthielden. Die knul zag dat en zei ineens: ‘Hé, hebben jullie iets samen?’ ‘Ja’, zei ik toen, ‘volgens mij wel.’ 

‘We zijn nu een jaar geleden met de dansschool gestopt. Het dansen mis ik niet zo, dat heb ik ik weet niet hoelang gedaan, goed is goed. Maar de omgang met de mensen, al die grappige anekdotes, daar denk ik nog vaak aan terug.’

Toon (60) en Elly (61) Antens, samen sinds 1975

Toon (60) en Elly (61) Antens, samen sinds 1975
Beeld Marieke de Bra

Toon: ‘Aan het begin van de dansles stond je in een grote kring en zocht je een meisje uit om mee te dansen.’

Elly: ‘Later in de les moest je wisselen, gewoon met degene links of rechts van je.’

Toon: ‘Zo kwamen wij bij elkaar uit. Een week na die eerste dans was het carnaval. Ik kwam Elly tegen in een café, en later nog bij De Bra, want daar was het ook carnaval. Ze was vrij klein, had lange haren en ze droeg een zeshoekig brilletje.’

Elly: ‘We werden danspartners en hebben samen afgedanst, zoals dat heet. We zijn op geweest voor niveau brons en zilver. Daarna kon je nog gaan voor goud, maar dat hebben we niet meer gedaan.’

Toon: ‘Elly kon goed dansen. Ik niet.’

Elly: ‘Toon kon geen maat houden.’

Toon: ‘Het gebeurde weleens dat een andere jongen Elly kwam vragen. Daar had ik geen problemen mee. Het was ook wel leuk voor haar, denk ik, een keer dansen met iemand die wél maat kon houden.’

Elly: ‘Om elf uur waren de dansavonden altijd afgelopen.’

Toon: ‘Dan draaiden ze Bye Bye Love van Simon & Garfunkel en haalde je je jas. We gingen altijd nog langs de snackbar, een frietje eten en naar huis. Van de schoonouders moesten we voor twaalf uur thuis zijn. Ik weet nog wel dat we een keer om half twee thuis waren. Toen hadden we al wel zeven jaar verkering, maar dat kregen we te horen hoor!

‘Mijn schoonmoeder was erg katholiek, er mocht niks voor het huwelijk. Als wij op vakantie gingen, moesten we met bonnetjes bewijzen dat we twee hotelkamers hadden geboekt.’

Elly: ‘We hebben gefraudeerd.’

Toon: ‘Bij De Bra golden ook strenge regels, vooral tijdens carnaval. Dan liep Ank rond met een injectiespuit gevuld met water. Ze spoot ons een keer nat toen we zaten te zoenen. Dat wilde ze niet hebben.’

Geert (86) en Toos (84) van Tilburg, samen sinds 1955

Geert (86) en Toos (84) van Tilburg, samen sinds 1955
Beeld Marieke de Bra

Geert: ‘Op Tweede Kerstdag was er kerstsoiree. Ik ging er onbevangen naartoe met een vriend. Laat de anderen maar achter de meiden aangaan, zeiden we nog tegen elkaar, wij zijn nog wel een tijdje vrijgezel.

‘Halverwege de avond zag ik Toos. Dát is een leuk vrouwke, dacht ik, met haar moet ik toch eens dansen. Ze was lang, slank en ze had rood haar, dat vond ik prachtig. Ze had een mooie jurk aan en ik droeg een pak met een stropdas – ik droeg iedere dag een stropdas. Toos kon goed dansen, beter dan ik.’

Toos: ‘Mijn oudere broers zaten mij altijd een beetje te pesten met mijn lengte. ‘Jij komt straks met een klein ventje thuis’, zeiden ze. ‘Dat gaan jullie niet meemaken’, antwoordde ik dan. Ik ben weleens ten dans gevraagd door een kleine man. Ik schaam me er nog steeds voor, maar toen heb ik nee gezegd. Geert is 1 meter 92, een lange man.’

Geert: ‘Toen het afgelopen was, om elf uur, vroeg ik Toos of ze nog ergens een kopje koffie wilde drinken. Daarna heb ik haar naar huis gebracht. Op de hoek van de straat hebben we gekust ja, nou en of! In de dansschool zelf deed je dat niet. Nee nee, dat zou bij Ad de Bra niet gebeuren! Je kon een meisje tijdens het dansen iets dichter tegen je aan drukken, dat nog net wel.’

Toos: ‘De dansschool was een plek waar je je dochter met een gerust hart naartoe kon sturen. Al mocht ik niet altijd van huis. Het was elke keer weer spannend wie er zou zijn. Je zat de hele avond rond te kijken: wie zou mij eens komen halen?’

‘Tegenwoordig kun je iedere avond uit, maar toen was de dansschool de enige mogelijkheid om een jongen te ontmoeten. Er was niks te doen, naar cafés ging je als meisje niet. Onze drie kinderen gingen later pas rond elf uur de deur uit. Ik vond het de eerste keren moeilijk om ze te laten gaan. Wij zijn zó anders grootgebracht. Maar ook zij zijn allemaal goed terechtgekomen.’

Jan (65) en Coby (65) Zeevaart, samen sinds 1972

Jan (65) en Coby (65) Zeevaart, samen sinds 1972
Beeld Marieke de Bra

Coby: ‘Dansschool De Bra was een begrip in Roosendaal. Zelfs mijn vader heeft er nog les gehad. Als je zo rond de 14, 15 jaar was, ging je op dansles. Tijdens de soiree op zondagavond zat Ad de Bra achter de microfoon, hij draaide de plaatjes.

‘Ik danste als 10-jarige al met mijn vader door de kamer en stond tijdens soirees het liefst de hele avond op de vloer. Dat heb ik trouwens nog steeds. Als ik een muziekje hoor, dan dans ik ’m weg. De chachacha en de tango, dat waren mijn favorieten. 

‘Ik had Jan al weleens gezien toen we voor het eerst dansten. Hij zat op les bij een vriendin die ik al heel lang ken, in een beginnersgroepje. Ik had al verschillende lessen gehad en danste bij de gevorderden. Op een zondagavond hebben Jan en ik elkaar leren kennen. Ik zag ’m aankomen, hij stond al om het hoekje te kijken wanneer hij mij om een dans kon vragen. 

‘Je danste met elkaar en dan ging je weer terug naar je vriendengroepje. Als het leuk was vroeg je de ander om bij jouw groepje te komen zitten. Je mocht ook gerust de hele avond met dezelfde jongen dansen. Die vriendin heeft haar man ook bij De Bra leren kennen. We gingen vaak met zijn vieren naar soirees, een double date. Nog steeds doen we allerlei dingen samen, ook vakanties. 

‘Jan en ik hadden allebei ritmegevoel, maar voor wedstrijddansen scheelden we uiteindelijk te veel in lengte. We dansen nog steeds graag als we op een feestje zijn. Al heeft Jan vaak eerst zoiets van: moet dat weer?

‘Bij De Bra werd de zaak goed in de gaten houden, die naam had de dansschool. Tijdens carnaval gaven Jan en ik elkaar een zoen, ergens in een hoekje. Toen gooide Ank een glas water over ons heen. Uit gein hoor! Ik herinner me een meisje dat tijdens carnaval met een paar jongens wegging. Dan pleegde Ad meteen een telefoontje naar haar ouders. Vroeger kon dat nog.’

Cees (68) en Coby (66) van Ginneken, samen sinds 1972

Cees (68) en Coby (66) van Ginneken, samen sinds 1972
Beeld Marieke de Bra

Cees: ‘Iedere zondag was ik van één uur ’s middags tot elf uur ’s avonds onder de pannen in de dansschool. Eerst assisteerde ik bij twee beginnerslessen. Er waren meer meiden dan jongens, dus Ad had een paar gevorderde jongens gevraagd om de meisjes te leren dansen. Daarna begon mijn eigen les, en vanaf zeven uur was het soiree.

‘Coby danste met een vriendin een aantal dansen dat niet in het pakket van de dansschool zat, zoals de mazurka. Zij hadden elkaar die dansen geleerd op de verpleegstersflat waar ze allebei woonden. Ik vroeg Han in de dansles of hij mij toch de basis wilde leren, zodat ik haar kon gaan halen.

‘Als ik met Coby aan het dansen was, kon het zomaar gebeuren dat een of andere leuke knul vond dat hij met haar moest dansen. Dan kreeg ik een tik op de schouders en was ik verplicht haar af te staan. Ik was niet gecharmeerd van dat aftikken, zoals dat heette, maar zo waren de regels. 

‘Coby en ik waren allebei een beetje jaloers aangelegd. We wilden het liefst alleen maar met elkaar dansen. Er waren van die vervelende jongens die dachten dat ze lollig waren. Die maakten er een sport van om te wachten tot iedereen lekker aan het dansen was, en dan gingen ze op de dansvloer pas een dame vragen. Je mocht toentertijd niet weigeren, als dame.

‘Ik was bleu toen ik aan mijn eerste danscursus begon. Ik kwam uit het dorp Oud Gastel met van huis uit geen enkele vorm van voorlichting. Als het op de meisjes aankwam, was ik echt een groentje. Van lieverlee kwam er een kusje bij, en een langer kusje. 

‘De dansschool was voor mij en mijn vriendenploegje dé stad. Het heeft geholpen dat de regels daar duidelijk waren, dat je als man het voortouw moest nemen. Na de pauze was er het schrikkelmoment, dan mochten de dames een heer vragen. Toen Coby mij op een gegeven moment kwam halen, was ik zeer vereerd. Dat was voor mij het teken dat ik verkering durfde te vragen.

‘We hebben het ook aan onze kinderen meegegeven: een basiscursus dansles hoort bij de opvoeding. Ze hebben alle twee op dansles gezeten.’

Ben (79) en Mies (77) Maas, samen sinds 1960

Ben (79) en Mies (77) Maas, samen sinds 1960
Beeld Marieke de Bra

Ben: ‘Ik zat intern op de kweekschool voor onderwijzers in Oudenbosch, vlak bij Roosendaal. De broeders van Oudenbosch waren van mening dat wij in onze opvoeding ook moesten leren dansen. Op die manier kwam ik terecht op de dansschool. Ik had overigens al ooit een danscursus gevolgd, maar daar heb ik niks over gezegd; ik was veel te blij dat ik weg kon van de kostschool.’

Mies: ‘Ik had al dansles gehad met mijn 16, 17 jaar. Eigenaar Ad zocht nette meisjes voor de danslessen van de kostschooljongens op woensdagmiddag, en ik voelde me wel aangesproken. Ik was een net meisje, ja. Netjes gekleed, daar lette Ad erg op. Dat gold ook voor de jongens. Je moest schoenen met leren zolen hebben.’

Ben: ‘Hij deed voor hoe je naar een meisje toe moest gaan. Je maakte een lichte buiging en vroeg: ‘Mag ik deze dans van je?’. Na afloop hoorde je het meisje keurig netjes naar haar plaats terug te begeleiden, aan de arm.’ 

Mies: ‘Als je dat niet deed, kreeg je een reprimande.’

Ben: ‘Zoenen mocht niet. Ad was in staat om er een zak chips bij te pakken. ‘Kijk’, zei hij dan, ‘hier heb je wat om op te knabbelen.’

Mies: ‘Ik had eerst een ander vriendje.’

Ben: ‘Dat was weer een vriendje van mij, die was heel getapt bij de meisjes. ‘Ik heb er zo veel’, zei hij op een gegeven moment, ‘wil jij er niet eentje overnemen?’ Toen kreeg ik van hem de pasfoto van Mies.’

Mies: ‘Een ander groepje kostschooljongens met wie ik danste, bracht briefjes van Ben mee. Een soort postillon d’amour.’

Ben: ‘Het is aan gegaan toen wij een ‘missiebal’ organiseerden op de kostschool, om fondsen bij elkaar te krijgen voor de missie. We nodigden Mies met haar vriendinnen uit, en na afloop bracht ik haar naar de trein. Op het station is het eerste kusje gevallen. Ik kwam veel te laat thuis. Toen ik mezelf naar de slaapzaal begaf – wij hadden van die mooie chambrettes – kwam ik de broeder-directeur tegen. ‘Waar kom jij zo laat vandaan?’, vroeg hij. Ik legde hem uit dat ik een van de dames naar de trein had gebracht, en dat zij de trein had gemist. Daarna viel ik hoteldebotel in slaap.’

Henk (74) en Marjan (75) Roovers, samen sinds 1964

Henk (74) en Marjan (75) Roovers, samen sinds 1964
Beeld Marieke de Bra

Peter (59) en Lian (59) Doormaal, samen sinds 1977

Peter (59) en Lian (59) Doormaal, samen sinds 1977
Beeld Marieke de Bra

Henk (65) en Lida (61) Jongmans, samen sinds 1974

Henk (65) en Lida (61) Jongmans, samen sinds 1974
Beeld Marieke de Bra