Direct naar artikelinhoud
NieuwsBrexit

Europese leiders bieden May een slap helpend handje

De EU is bereid de Britse premier May te helpen de zorgen in haar parlement over het Brexitakkoord weg te nemen, maar de marges zijn smal en de politieke wil is beperkt. Die afgebakende boodschap gaven de leiders van de 27 EU- landen donderdagavond aan hun Britse collega. De schuld van een eventuele harde Brexit met een onvoorspelbaar hoge economische schade, legden de leiders eensgezind bij Londen.

May omringd door collega's bij de eindejaarstop in Brussel.Beeld Getty Images

Voorzitter Juncker van de Europese Commissie stak na afloop van de EU-top zijn irritatie over Londen niet onder stoelen of banken. Juncker eiste dat May binnen enkele weken duidelijk maakt wat het Verenigd Koninkrijk nu eigenlijk nog wil van de EU. Hij noemde het ‘zeer ongemakkelijk’ dat het land dat ervoor kiest de EU op 29 maart volgend jaar te verlaten, steeds naar Brussel kijkt voor oplossingen van de problemen die daaruit voortvloeien.

May vroeg in een circa drie kwartier durend betoog haar EU-collega’s om ‘juridische en politieke garanties’ die de weerzin in het Britse parlement tegen het Brexitakkoord moeten wegnemen. Ze gooide haar eigen geloofwaardigheid in de schaal – ‘Ik heb afgelopen twee jaar hopelijk getoond dat jullie me kunnen vertrouwen dat ik het juiste doe’ – maar dat maakte niet veel indruk op de rest van de regeringsleiders.

Af van vangnet

De 27 lidstaten weigeren het Brexitakkoord open te breken dat ze vorige maand met May (na anderhalf jaar onderhandelen) sloten. Dit akkoord biedt volgens de leiders de beste (en politiek enig haalbare) garantie op een ordelijk vertrek volgend jaar van het Verenigd Koninkrijk uit de EU. De Britse parlementariërs willen echter af van het daarin voorziene vangnet dat te allen tijde een harde grens moet voorkomen tussen Ierland en Noord-Ierland, dat met Groot-Brittannië de EU verlaat. De Britten zien dit vangnet – een douane-unie tussen het Verenigd Koninkrijk en de EU – als een ‘gevangenis’ en een ‘val’ waardoor ze nooit van de Unie af komen.

Het akkoord stelt dat alleen een nieuw handelsverdrag tussen de EU en Londen het vangnet overbodig maakt. De 27 leiders beloofden donderdagavond zo snel als mogelijk de gesprekken over zo’n verdrag te starten maar weigerden de noodregeling nu al op te geven of tot een strikte periode te beperken. 

Volgens premier Rutte willen en kunnen de EU-landen die belofte niet doen aan May zolang er geen nieuw handelsverdrag ligt. ‘We zijn alleen bereid tot verduidelijkingen van het akkoord, niet tot nieuwe juridische toezeggingen’, aldus Juncker. Een ambtelijke suggestie dat de EU in januari (in de aanloop naar de stemming in het Britse parlement) eventueel tot verdergaande concessies bereid zou zijn, werd door de leiders van tafel geveegd. Om aan te geven dat het hun ernst is, besloten de leiders de voorbereiding te versnellen van de noodplannen die de schade van een harde Brexit moeten beperken.

Leiders uiten ongenoegen

Niet alleen Juncker uitte zijn frustratie over de politieke chaos in Londen, ook verschillende premiers maakten (zeer ongebruikelijk) hun ongenoegen kenbaar. De Litouwse president Grybauskaite snierde via Twitter dat de Britse parlementariërs eindelijk maar eens moeten beslissen wat ze van de Kerstman willen. De Belgische premier Michel hekelde de puinhoop die de Britten van hun Brexitreferendum hebben gemaakt. Zijn Luxemburgse collega Bettel sprak over een ‘referendum gebaseerd op leugens’ waarvoor alle landen straks een forse rekening betalen. Bettel verkiest een tweede referendum in het Verenigd Koninkrijk – maar dan gebaseerd op feiten in plaats van ‘fantasieën’ – boven een harde Brexit.

Twitter bericht wordt geladen...