Is de kernuitstap ons waard dat we de CO2-uitstoot doen stijgen? Dat is bijna zeker het gevolg

Het Energiepact, waarvoor – het mag toch even herhaald worden – dit land zich de luxe van vier evenwaardige energieministers permitteert, is bijlange niet rond. In het wetstratees samengevat is N-VA de vervelende dwarsligger, omdat de partij een definitieve kernuitstap tegen 2025 onwenselijk acht.

Volgens critici zegt de N-VA dat omdat de partij in de zak zit van de nucleaire lobby en van de grote energieslurpende bedrijven in de Antwerpse haven. Die lobby's bestaan. We mogen dus niet uitsluiten dat ze het verzet mede verklaren.

Maar we mogen ook niet uitsluiten dat de N-VA andere en betere redenen heeft. Die zijn er namelijk ook.

In het algemeen biedt dit Energiepact het land eindelijk een visie op een duurzamer energiebeleid op de lange termijn. Dat is niet niks. Maar er rijzen grote vragen over haalbaarheid en betaalbaarheid. Ook dat is niet niks.

Het Energiepact lijkt geschreven met het motto ‘nu halen, straks betalen’. Dat soort duurzame energieplannen kennen we, helaas. We zijn nog altijd de putten van de groenestroomcertificaten aan het dichten. Is het dan zo gek dat sommige partijen (meervoud, want CD&V staat ook niet bepaald te juichen) dit keer het voluntarisme willen temperen?

Politiek geloofspunt

Draai het of keer het zoals je wilt, het lot van de kernuitstap staat centraal in dit Energiepact. Nadat de exit meermaals, en soms gênant laattijdig, is uitgesteld, is het voor sommigen een politiek geloofspunt dat het in 2025 wel raak moet zijn. Oké, dan is de vraag hoeveel die kernuitstap waard mag zijn.

Is de kernuitstap ons waard dat we de CO₂-uitstoot doen stijgen? Dat zal welhaast zeker het gevolg zijn. We kunnen wat zuiniger gaan leven, maar uiteindelijk moeten we andere energiebronnen met stabiele toevoer aanboren.

Dat wil zeggen: gesubsidieerd gascentrales bouwen of openhouden. En dus energie met nul uitstoot vervangen door meer CO₂. En/of dat wil zeggen: meer stroom importeren. Dat is dan Franse kernenergie of Duitse bruinkoolenergie. Dan gaat alleen de uitstoot van hypocrisie omhoog.

Taboe

Er ligt een groene, loden doek over het Belgische klimaat- en energiedebat: wat met kernenergie? In de internationale klimaatbeweging wordt die discussie wel open gevoerd. Daar is men er allang achter dat er vooralsnog technologische limieten staan op afhankelijkheid van hernieuwbare stroombronnen, door hun natuurlijke ongelijkmatigheid. En dat kernenergie behalve vanzelfsprekende veiligheidsrisico’s – en kosten – ook een belangrijke groene troef heeft, vanwege de zeer lage uitstoot.

Zeker, er zijn landen die het zonder proberen, zoals Duitsland. Die stellen nu stiekem de klimaatdoelstellingen bij.

Er rust een taboe op een echt nucleair debat in dit land. Dat is historisch begrijpelijk, omdat kernenergie geassocieerd wordt met de vroegere monopolist die ons lelijk in de klauw hield. Toch is het ook jammer, omdat dit taboe ons veroordeelt om ongeloofwaardige pacten te sluiten.

België zou vast en zeker beter af zijn met een kleinere afhankelijkheid van kernenergie. Feit. België kan gerust nog een tand bijsteken in hernieuwbare energie en bezuiniging. Feit. Maar het debat over de volledige kernuitstap zouden we beter voeren met alle argumenten op tafel.

Een exit uit nucleaire energie om veiligheidsredenen is een eerbaar doel. Ambitie voor een leefbaar klimaat is dat zeer zeker ook. Maar beide combineren is, zo valt te vrezen, niet realistisch. Of toch niet op korte termijn, en niet op ons welvaartsniveau.