De laatste twintig minuten van de nieuwste Tarantino zijn extreem, maar over de details heerst absolute zwijgplicht

De naam Polanski valt al vlot, op de persconferentie voor Quentin Tarantino’s Once Upon a Time in Hollywood. Heeft de regisseur zijn collega nog even gebeld vooraf, om te vertellen hoe hij de sektarische moord op de hoogzwangere actrice Sharon Tate (destijds getrouwd met Polanski) aansnijdt, in zijn epos over het Los Angeles van 1969?

‘Heb ik niet gedaan,’ zegt Tarantino (56), afgemeten. Het persvolk in de volgepropte conferentiezaal in Cannes geeft niet op. Aarzelde Tarantino dan wellicht, voor hij besloot een script te schrijven op basis van die zo gruwelijke moordpartij van Charles Mansons sekteleden? ‘Nee’, klinkt het, nog iets bondiger. Tarantino kent Polanski wel. ‘Ik heb hem een paar keer ontmoet. Ik ben fan van Polanski’s werk, in het bijzonder van Rosemary’s Baby. In mijn film noemen ze hem hottest filmmaker alive, wat toen ook zo was.’

De doorgaans ratelende Amerikaan is opmerkelijk spaarzaam met woorden bij de doop van zijn negende speelfilm, precies 25 jaar nadat hij hier in Cannes triomfeerde met Pulp Fiction.

Voorafgaand aan de wereldpremière was er al dat verzoek, in een getypt briefje: of iedereen alsjeblieft voorzichtig wil zijn en het kijkplezier van anderen niet wil bederven door te veel te verklappen van Once Upon a Time in Hollywood. De film gaat pas in juli uit in de bioscoop. Wie helemaal zeker wil zijn van zijn spoilerloze zaak, kan vooraf beter niets lezen. Maar voor wie de film al heeft gezien, is volstrekt duidelijk waar het Tarantino om te doen is. Niet om wat plotweetjes, wel om dat grandioze en uitzinnige eindspel van zijn film. ‘Ik ga daar gewoon niks over zeggen’, waarschuwt hij de pers andermaal.

De cineast vlocht al vaker historische gebeurtenissen en gruwelen door zijn oeuvre: de Tweede Wereldoorlog in Inglourious Basterds (2009), de slavernij in Django Unchained (2012). Maar ditmaal speelde de horror zich dichter bij huis af. Tarantino was 6 jaar oud toen de Manson-kliek zijn woonplaats Los Angeles teisterde, en middels de moord op Tate en enkele van haar vrienden het onschuldige imago van de sixties uitluidde. Vijftig jaar later lijkt de wereld nog altijd niet minder gefascineerd door die gruwelen. ‘Ik denk omdat het iets onvoorstelbaars blijft’, zegt Tarantino. ‘Er zijn boeken over geschreven, er zijn podcasts, om de paar jaar verschijnen weer nieuwe tv-specials. Ik heb de nodige research gedaan, maar het blijft ongelofelijk hoe hij (Manson) die jonge meisjes, en ook jonge jongens, zover kreeg. En hoe meer je erover weet, hoe mínder duidelijk het zelfs wordt, het blijft obscuur. Die onmogelijkheid om het te begrijpen, daar ligt volgens mij de fascinatie.’

De regisseur zit naast zijn hoofdrolspelers: de Amerikanen Brad Pitt (55), Leonardo DiCaprio (44) en de Australische Margot Robbie (28).

‘Er zijn weinig mensen die zo veel weten als hij’, merkt DiCaprio op over zijn regisseur. ‘Niet enkel over de geschiedenis van de cinematografie, maar ook over muziek en televisie. Het is bijna alsof je tapt uit een computerdatabase.’

Once Upon a Time in Hollywood is deels een buddy-film, een portret van twee (fictieve) vrienden. Rick Dalton (DiCaprio) is een verlopen televisiester die in films niet verder komt dan de rol van schurk, en nu bang is dat hij ‘het’ kwijt raakt. Zijn maatje, chauffeur en vaste stuntman Cliff Booth (Pitt) deelt een gare trailer met zijn hond, en werd ooit – al of niet terecht – veroordeeld voor een zware misdaad. Mannen van de oude, masculiene garde zijn het, gecultiveerd in de gouden studiojaren, maar nu ingehaald door de tijd: het nieuwe Hollywood van de hippe tegencultuur. Dalton staart met ontzag en verwondering naar zijn onbereikbare buren in de heuvels van Beverly Hills: actrice Sharon Tate (Robbie) en haar echtgenoot Roman Polanski (Rafal Zawierucha). Zij behoren wél tot het bovenste Hollywood-echelon. En dan zijn er nog de hippie-volgelingen van sekteleider Charles Manson; de viezige doch aantrekkelijke hippie-jeugd die in de woestijn buiten Los Angeles een in onbruik geraakte filmranch bevolkt, en daar in de commune broedt op iets kwaads.

DiCaprio: ‘Ik identificeerde me onmiddellijk met mijn personage Rick Dalton, ook omdat ik zo ongeveer ben opgegroeid in de film- en televisie-industrie. Hij voelt zich uitgerangeerd als acteur, en wil zelfvertrouwen kweken voor zijn volgende klus. Ik heb veel vrienden in dit vak, ik wéét hoe bevoorrecht ik ben met mijn positie.’

Pitt: ‘ Ik zie onze personages Rick en Cliff in zekere zin als één individu. Rick worstelt op hilarische wijze met zijn leven, dat hij niet goed genoeg vindt. Mijn personage Cliff heeft vrede met wie hij is, en met alles wat er op hem af komt.’

Die stuntman is geen acteur, maar gedraagt zich anders dan de wankelmoedige Rick juist wél als een klassieke, stoïcijnse filmheld. Tarantino laat zijn epos flink (en vaak uiterst komisch) meanderen voordat de verschillende personages en werelden bijeenkomen. Hij kerft de dialoog wat minder strak dan gewend, om toe te slaan in de laatste akte.

Once Upon a Time in Hollywood is een traktatie voor Tarantino-adepten en liefhebbers van (obscure) cinema. Er zijn (weer) die zelfverzonnen merken, zoals het hondenvoer Wolf Tooth (‘good food for mean dogs!’) dat Pitts stuntman aan zijn rottweiler voert. Ook de blote-vrouwenvoetenfetisj van de cineast wordt geëerd, en personages refereren even makkelijk aan bestaande als niet-bestaande cinematografische hoogtepunten; wie heeftThe 14 Fists of McCluskey gezien? ‘Het was niet de bedoeling om belachelijk zelfbewust te zijn’, verdedigt Tarantino zich, met een glimlach. ‘Maar het is wel een opsomming van wat zaken ja. Het is alsof je voor je negende ál die andere acht films samenvoegde, dat zei mijn vaste regieassistent nadat hij het script had gelezen. Zo had ik er nog niet over nagedacht.’

Een journalist in de zaal vraagt naar het geweld jegens vrouwen in de film, en of dat niet gevoelig ligt in deze tijden? Tarantino, niet van zins veel te verklappen, beperkt zich tot een beschrijving van de veelal vrouwelijke sekteleden. ‘Aan het begin van de film is het nog gewoon een freaky hippie-commune. Maar het is er sinister. Ze zijn eng, overduidelijk.’

Pitt springt bij, geeft antwoord voor zijn regisseur. ‘Ik zie dat niet als woede tegen individuen, ik zie het als woede tegen het verlies van onschuld. Vóór de Manson-moorden had je de free love-beweging en was er ruimte voor nieuwe ideeën. Daarna, na dat tragische verlies van Sharon en de anderen, ontstond een duisterder kijk op de menselijke natuur.’

Pitt, met een perfecte glimlach. ‘Ik denk dat de film dit práchtig overbrengt.’

Net voor het einde van de persconferentie vraagt een dame van The New York Times waarom de zo getalenteerde Robbie, als Sharon Tate, toch zo weinig dialoog heeft. ‘Ik verwerp je hypothese’, antwoordt Tarantino slechts. De mondhoeken van de regisseur bewegen neerwaarts, zijn ogen spuwen vuur.

Robbie, na een korte stilte: ‘Ik denk dat de film mij de ruimte biedt om Sharon te eren, óók op de momenten zonder dialoog. En dat vind ik juist interessant, als acteur. Quentin zei vooraf tegen me: ze is het kloppende hart van dit verhaal. Ik speel haar als een lichtstraal.’