Direct naar artikelinhoud
Vervanging F-16's

F-16-debat brengt geen uitsluitsel

Oppositie en meerderheid nog altijd lijnrecht tegenover elkaar over verlenging toestellen
Beeld BELGA

Kan de levensduur van de F-16's verlengd worden, zoals de oppositie wil? Volgens de Amerikaanse luchtmacht niet. Fabrikant Lockheed Martin vindt het "niet vanzelfsprekend", maar laat de deur op een kier. Het Kamerdebat leverde weinig concrete antwoorden op.

Kunnen de straaljagers van het Belgische leger langer mee dan de geplande 8.000 vlieguren? Die vraag stond centraal in de commissie Defensie van de Kamer, waar specialisten van de Amerikaanse luchtmacht en van de fabrikant Lockheed Martin tekst en uitleg kwamen geven.

Alles draait om een nota van Lockheed Martin die in maart opdook. Daarin staat dat sommige straaljagers het langer kunnen volhouden dan verwacht, omdat ze niet intensief worden gebruikt. In de nota wordt het werkelijke aantal vlieguren omgezet naar equivalente uren: 9.500 vlieguren met een lage intensiteit staan bijvoorbeeld gelijk aan 8.000 equivalente uren.

Het verbaasde dus niet dat de oppositie, die voor een verlenging pleit, met hoge verwachtingen naar de commissie was afgezakt. Aangezien de nota van Lockheed Martin hun visie leek te bevestigen, zouden de vertegenwoordigers van de fabrikant dat wel hardop zeggen. Toch?

Lees ook het standpunt van opiniërend hoofdredacteur Bart Eeckhout: Eindelijk voeren we het debat over de aankoopprocedure van de nieuwe jets

Onverdachte tijden

Het draaide anders uit. De vertegenwoordigers van de Amerikaanse defensie schaarden zich achter de Belgische defensieminister Steven Vandeput (N-VA), die aanstuurt op een vervanging. De specialisten van Lockheed Martin gaven aan dat hun nota niet op de juiste manier was geïnterpreteerd. De F-16's langer gebruiken is misschien wel mogelijk, maar niet vanzelfsprekend.

Dat komt vooral doordat het op dit moment niet mogelijk is equivalente uren te berekenen. Daarvoor heeft het leger te weinig informatie over de intensiteit waarmee onze vliegtuigen zijn gebruikt. Een alternatief voor die schatting is er ook niet, want om de effectieve slijtage te meten, moet je een F-16 zowat drie jaar lang uit elkaar doen trillen in een testlab.

'Het is logisch dat de Amerikanen de Belgische legerleiding naar de mond praten. Zij willen uiteraard F-35's verkopen'
Dirk Vandermaelen, Kamerlid sp.a

Vandeput spreekt niet van een overwinning, maar is wel tevreden. "Gisteren is gebleken dat de visie van de oppositie niet de visie van de specialisten ter zake is", zegt hij via zijn woordvoerster. "Ik denk dat het goed is dat die informatie bij de mensen is geraakt. Nu kunnen we eindelijk vooruit in dit dossier."

De oppositie ziet dat anders. Kamerlid Wouter De Vriendt (Groen) vraagt zich af waarom Lockheed Martin nu plotseling geen omrekening naar equivalente uren meer kan maken, terwijl dat in de eerste nota wel mogelijk was. "Ik vind die omslag bijzonder vreemd", zegt hij.

Volgens de oppositie werd de eerste nota in onverdachte tijden opgemaakt. Nu de publieke discussie volop woedt in België, spelen hogere politieke krachten mee. Zo is Lockheed Martin uiteraard niet alleen de fabrikant van de huidige F-16, maar ook van de mogelijke opvolger F-35.

"Het is logisch dat de Amerikanen de Belgische legerleiding naar de mond praten", zegt Kamerlid Dirk Van der Maelen van sp.a. "Zij willen uiteraard F-35's verkopen. Zo kunnen ze later een beroep doen op die vliegtuigen in een internationale context en hoeven ze niet zelf al het vuile werk op te knappen."

Dirk Van der Maelen, Kamerlid sp.a.Beeld BELGA

Sensoren

Vandeput vindt die redenering flauw. "Als we de specialisten van de fabrikant al niet meer kunnen vertrouwen, wie dan wel?" In de eerste nota van Lockheed Martin stond volgens hem ook al expliciet dat het om een erg voorwaardelijke schatting ging. "Alleen heeft de oppositie die nuance weggelaten."

Is het nu definitief voorbij voor de F-16? Neen, dat niet. Lockheed Martin laat de deur op een kier voor een verlenging. Daarvoor moeten de F-16's die nu rondvliegen worden uitgerust met sensoren die data verzamelen over het gebruik ervan. Dat zou zowat 10 miljoen euro kosten. Na drie jaar kan bekeken worden of ze versleten zijn.

Lockheed Martin laat de deur op een kier voor een verlenging. Daarvoor moeten de F-16's die nu rondvliegen worden uitgerust met sensoren

Bij Vandeput valt te horen dat die metingen averechts kunnen uitdraaien, want het ziet ernaar uit dat de F-16's dit jaar intenser zullen worden gebruikt dan normaal. "Onze piloten hebben dit jaar weinig missies op de agenda staan, waardoor het een hevig trainingsjaar wordt", klinkt het. "En tijdens de trainingen worden de toestellen net het meest op de proef gesteld."