831 keer naar isoleercel in 1 jaar: hoogbeveiligd psychiatrisch centrum voor vrouwen in Zelzate onder vuur
De hoogbeveiligde psychiatrische afdeling voor geïnterneerde vrouwen in Zelzate krijgt kritiek. Zo zijn er gemiddeld twee afzonderingen per dag, wordt de werking van de ombudsdienst bemoeilijkt en wordt het briefgeheim van de patiënten geschonden. "Dit zijn onmenselijke praktijken", reageert eremagistraat Henri Heimans.
Verschillende anonieme bronnen trekken in De Morgen aan de alarmbel over het beleid in Levanta, de streng beveiligde forensische eenheid voor geïnterneerde vrouwen in het psychiatrisch centrum Sint Jan-Baptist in Zelzate. Volgens hen worden de rechten van de vrouwen die daar behandeld worden massaal geschonden. Zo belanden ze voor een futiliteit in de afzonderingskamer. "Vloeken of je stem verheffen is vaak al voldoende om naar de isolatiecel gestuurd te worden", klinkt het. Regelmatig worden ze daarbij gefixeerd. In bepaalde gevallen wordt in Levanta ook de 7-puntfixatie gehanteerd, waarbij iemand dus op zeven punten wordt vastgebonden.
Cijfers van het centrum lijken te stroken met die kritiek. In 2017 waren er in Levanta 831 afzonderingen voor een groep van 18 à 19 vrouwen. Dat zijn er gemiddeld meer dan twee per dag. Ter vergelijking: in FPC Gent, waar 264 geïnterneerde mannen verblijven, waren er datzelfde jaar 146 afzonderingen. Dat zijn er 0,4 per dag voor een populatie die dertien keer groter is. Ook het aantal agressie-incidenten ligt er hoog. Binnen het eerste jaar waren dat er al 1.117, voornamelijk verbale agressie. Sindsdien is het aantal incidenten wel gedaald.
Lees ook: Verboden te vloeken en voor het minste naar de isoleercel
Post openen
Niet alleen het afzonderingsbeleid van Levanta oogst kritiek. De anonieme bronnen verwijzen ook naar de moeilijke werking van de ombudsdienst of het feit dat de geïnterneerde vrouwen in sommige gevallen hun post moeten openen in het bijzijn van een zorgverlener vooraleer ze die versturen. In de gevangenis kan dit enkel onder strikte voorwaarden. Het centrum zelf bevestigt dat dit inderdaad voorvalt. Verder is het voor patiënten op dit moment onmogelijk om anoniem de ombudsdienst te contacteren.
De hoofdgeneesheer van Levanta, Jan De Varé, benadrukt dat het vrijheidsbeperkende beleid van het ziekenhuis exclusief gericht is op preventie, veiligheid en herstel. "Patiënten moeten binnen hun problematiek duidelijke grenzen aangereikt krijgen." Volgens hem primeert de veiligheid, proberen ze de agressie te beheersen en gaan ze hier therapeutisch mee aan de slag. Enkele insiders steunen deze visie. "Zo'n afdeling kan niet werken zonder strikt onderbouwde regels. Het gaat nu eenmaal om vrouwen die echt gevaarlijk zijn", stellen ze.
Toch is eremagistraat van het hof van beroep van Gent en groot voorvechter van geïnterneerde personen, Henri Heimans, niet te spreken over het beleid in Levanta. "Dit zijn flagrante schendingen en onmenselijke praktijken. Het gaat niet alleen om een schending van het briefgeheim of van de privacy, volgens mij valt dit repressief ook onder onmenselijke behandeling en foltering volgens het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Hier moet ingegrepen worden."
'Volgens mij valt dit onder onmenselijke behandeling en foltering volgens het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens'
Jos Vander Velpen, advocaat en voormalig voorzitter van de Liga voor de Mensenrechten, is het met die analyse eens. "Dit is ronduit schandelijk. Als iemand herhaaldelijk en zonder gegronde reden wordt afgezonderd, dan kan dit inderdaad resulteren onder het Europees verdrag."
Minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld) zegt dat ze de situatie in Zelzate eerst wil laten onderzoeken door de bevoegde instanties. "Sowieso spreekt het voor zich dat geïnterneerde patiënten recht hebben op kwaliteitsvolle, menswaardige zorg", besluit ze.
Lees ook het standpunt van Bart Eeckhout: Ja, er is specifiek beleid voor geïnterneerden gekomen. Maar er is nog veel werk voor de boeg
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
