Ophef over bruiloftsgast van Oostenrijkse minister: Vladimir Poetin
In Oostenrijk en daarbuiten is ophef ontstaan over de gast die Buitenlandminister Karin Kneissl heeft uitgenodigd voor haar bruiloft: de Russische president Vladimir Poetin. Fractievoorzitter van de sociaaldemocratische oppositiepartij SPÖ noemde het mengen van privé en publieke aangelegenheden ‘geen goed idee’.
Ook in Oekraïne is met verbijstering gereageerd op de aankondiging dat Poetin het huwelijk zal bijwonen. ‘Als je Vladimir Poetin uitnodigt op je bruiloft, ben je niet meer neutraal’, zei Hanna Hopko, parlementslid in Oekraïne, doelend op de rol van EU-lid Oostenrijk als mediator in het slepende conflict met Rusland.
Woensdag bevestigde het Kremlin dat Vladimir Poetin de bruiloft van Kneissl zal bijwonen. Volgens Der Spiegel is hij één van slechts honderd genodigden. De Russische president is zaterdagmiddag aanwezig voor zijn bezoek aan Berlijn, waar een bilaterale ontmoeting met de Duitse bondskanselier Angela Merkel op het programma staat. Het Oostenrijkse ministerie van Buitenlandse Zaken noemde de aanwezigheid van Poetin bij Kneissls ja-woord een ‘privé-aangelegenheid’ en benadrukte dat het niets verandert aan het Oostenrijkse buitenlandbeleid.
Kneissl (53) is sinds december 2017 minister van Buitenlandse Zaken in het kabinet van de conservatief Sebastian Kurz. Ze is partijloos, maar werd benoemd op voordracht van de rechts-populistische coalitiepartner FPÖ. De Midden-Oostendeskundige en rechtsgeleerde Kneissl, vloeiend in acht talen, was voorheen journalist, commentator en diplomaat bij het ministerie. Eind 2016 werd ze door de FPÖ getipt voor het Oostenrijkse presidentschap, maar werd toen gepasseerd voor Norbert Hofer.
Nauwe banden
Het is onduidelijk wat Kneissls persoonlijke relatie met de Russische president is, maar de FPÖ onderhoudt nauwe banden met Poetins partij Verenigd Rusland. De twee partijen tekenden in 2016 nog een samenwerkingsovereenkomst. De FPÖ erkent de Russische claim op de Krim, in tegenstelling tot de Europese Unie, die Rusland juist sancties oplegde vanwege zijn inname van het Oekraïense grondgebied in 2014. De ophef over de bijzondere gast op Kneissls feestje legt eens te meer de Europese scheidslijn bloot ten aanzien van Rusland. Kneissl bevindt zich net als de FPÖ aan de Rusland-vriendelijke kant van die scheidslijn.
‘Deze bruiloft is een kans voor Poetin om te te laten zien dat hij niet geïsoleerd is, maar juist zeer welkom in EU-land Oostenrijk’, zei Gerhard Mangott, Rusland-expert aan de Universiteit van Innsbruck tegen de Oostenrijkse krant Der Standard. Volgens Mangott heeft ook de FPÖ baat bij Poetins aanwezigheid. ‘De contacten tussen de FPÖ en het Kremlin waren tot nu toe op een bescheiden niveau,’ zei Mangott, die de bruiloft een ‘upgrade’ noemde voor de betrekkingen tussen de Oostenrijkse rechts-populisten en Moskou.
Hoewel Kneissl geen lid is van de FPÖ, staat ze net als de partij bekend als zeer rechts. Ze noemde zichzelf ooit een ‘conservatieve vrijdenker’. Als commentator op de Oostenrijkse radio en televisie was ze jarenlang fel kritisch op de Europese Unie, met name waar het migratie betrof. Voorzitter van de Europese Commissie noemde zij een ‘Brusselse Czar’, ‘arrogant’ en een ‘cynicus van de macht’. Merkel verweet ze ‘grove nalatigheid’ tijdens de migratiecrisis in Europa. In 2015 kwam ze in opspraak door de protesten tijdens de Arabische Lente toe te schrijven aan de frustraties van ‘jonge mannen die geen vrouw meer kunnen krijgen’.
Zaterdag trouwt Kneissl met investeerder Wolfgang Meilinger in de Oostenrijkse deelstaat Stiermarken. Het parlementslid Hopko uit Oekraïne, voorzitter van de Buitenlandcommissie in het parlement, riep Kneissl op om Poetin te vragen naar Oekraïense politieke gevangenen in Rusland, waaronder de filmmaker Oleg Sentsov.
Het Russische staatshoofd wordt na de bruiloft, om 18.00 uur ’s avonds, in Berlijn verwacht. Een woordvoerder van de kanselarij zei vrijdag dat hij er niet aan twijfelt dat Poetin zich aan het tijdschema zal houden.