Lokaal hitteplan kan volgens het Rode Kruis levens redden

Den Haag

De hulporganisatie publiceerde woensdag een Hittegolfgids voor steden. In het bijna honderd pagina’s tellende boekwerk geeft het Rode Kruis tips aan gemeenten hoe ze zich beter kunnen voorbereiden op extreme warmte. De organisatie wil stimuleren dat gemeenten met andere lokale partners afspraken gaan maken om maatregelen te nemen als het kwik extreem stijgt. De focus ligt daarbij op kwetsbare mensen zoals ouderen, mensen met overgewicht en chronisch zieken.

Hittegolven in Nederland kunnen leiden tot veel extra doden, maar worden stelselmatig onderschat, waarschuwt het Rode Kruis. Tijdens twee hitteperiodes in juli en augustus in 2018 overleden gemiddeld 100 mensen per week meer dan in een gemiddelde zomerweek. In 2006 belandde een hittegolf in Nederland zelfs in de wereldwijde top 5 van dodelijkste rampen in dat jaar. Er overleden toen 1000 mensen meer dan normaal. In dat ‘rampenlijstje’ stonden toen onder meer een aardbeving in Indonesië en een tyfoon in de Filipijnen.

tropisch warm

Als reactie op deze ‘ramp’ introduceerde de overheid in 2007 het Nationaal Hitteplan, waarbij zorg- en hulpverleningsorganisaties worden gewaarschuwd en kwetsbare mensen tips krijgen om zich te wapenen tegen de warmte. Eind juni werd het Nationaal Hitteplan nog in grote delen van het land geactiveerd, toen het een paar dagen tropisch warm was. Scholen hadden tijdelijk een tropenrooster, de ANWB zette extra wegenwachten in en de GGD’s waarschuwden verpleeghuizen, scholen, kinderdagverblijven, thuiszorgorganisaties en ziekenhuizen.

Het is de verwachting dat het aantal hittegolven alleen nog maar verder gaat toenemen. ‘De afgelopen veertig jaar steeg de gemiddelde jaartemperatuur in De Bilt met 1,5 graden Celsius. Hittegolven die vroeger eens in de twintig jaar voorkwamen, komen nu om de een à twee jaar voor’, aldus KNMI-woordvoerder Josine Camps. Toekomstige zomers dreigen nog warmer te worden, blijkt uit recente klimaatscenario’s van het KNMI.

stedenbouw

Om daar beter op voorbereid te zijn, wil het Rode Kruis dat gemeenten snel met een hitteplan plan komen. ‘Op lokaal niveau kunnen we meer doen dan nu gebeurt. Niet alle gemeenten zijn goed voorbereid. In gebieden met veel bebouwing en weinig groen kan het bij een hittegolf bijvoorbeeld zomaar een paar graden warmer worden’, aldus Maarten van Aalst, directeur van het Klimaatcentrum van het Rode Kruis. Met elke graad Celsius extra stijgt de sterfte.

Het is volgens de organisatie een goed idee dat nieuwe stedenbouw wordt aangepast aan het veranderende klimaat. Ook zouden gemeenten tijdens een hittegolf een telefonische hulplijn moeten opzetten en mensen vooraf goed waarschuwen. Kinderen moeten op school voorlichting krijgen over de gevaren van hitte. <