Finland en Zweden hebben officieel aanvraag voor NAVO-lidmaatschap ingediend, maar Turkije ligt nog dwars

De ambassadeurs van Zweden en Finland hebben vanochtend bij NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg hun aanvraag ingediend. "Het is een goeie dag voor de NAVO", zei Stoltenberg bij de verwelkoming. Hij noemde Zweden en Finland de nauwste partners van het westerse militaire bondgenootschap. "Beide landen hebben dan ook een geschiedenis van samenwerken met de NAVO", vertelt buitenlandjournalist Bert De Vroey in "De ochtend" op Radio 1. 

Het is nu aan de NAVO-raad om te beslissen of ze willen ingaan op de kandidatuur. "De raad moet de twee landen formeel uitnodigen voor gesprekken over de toetreding. In theorie zou dat vandaag al kunnen gebeuren, want om 10 uur is er zo'n NAVO-raad", zegt De Vroey.

"Maar ik denk niet dat het zal gebeuren, want voorlopig ligt Turkije nog dwars over de mogelijke toetreding van Zweden en Finland", gaat hij verder. "Zolang die plooien niet gladgestreken zijn, denk ik dat Stoltenberg het niet aandurft om het meteen tijdens de NAVO-raad op tafel te leggen." Alle NAVO-leden moeten akkoord zijn alvorens een land kan toetreden. 

De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft eerder al gezegd dat hij tegen een aansluiting van Zweden en Finland is. "Maar iedereen relativeert het standpunt van Turkije", vertelt Bert De Vroey. "Alle andere leden zeggen dat het wel opgelost zal worden tussen Turkije, Zweden en Finland onderling." 

De reden waarom Turkije dwarsligt? Erdogan vindt dat Finland en Zweden te tolerant zijn tegenover mensen die volgens Turkije aanhangers zijn van Koerdische organisaties als de PKK. Die organisatie wordt ook door de Europese Unie als een terroristische organisatie gezien. Volgens Turkije zouden Zweden en Finland ook te veel onderdak verlenen aan aanhangers van de Gülen-beweging. Die beweging, met aanhangers van de islamistische denker Fethullah Gülen, wordt beschuldigd van het beramen van de mislukte staatsgreep in 2016.

Turkije verwacht daarnaast dat beide landen samen in totaal 33 mensen uitleveren aan de Turkse justitie. "De vraag is of het voor Finland en Zweden mogelijk is om op die vraag in te gaan", aldus De Vroey.

De Russische president Vladimir Poetin geeft voorlopig een gematigde indruk over de mogelijke treding van Zweden en buurland Finland. "Momenteel ziet hij hier geen bedreiging in, dat op zich is toch verrassend", zegt De Vroey. 

Toch zei Poetin in een gesprek met Finse president Sauli Niinistö afgelopen weekend dat de relatie tussen de twee buurlanden zal verslechteren als Finland zijn militaire neutraliteit opgeeft. Volgens Poetin zou het "een vergissing zijn, omdat er geen enkele dreiging bestaat voor de veiligheid van Finland."

Jake Sullivan, de nationale veiligheidsadviseur van de Amerikaanse president Joe Biden, heeft vanavond echter gewaarschuwd dat de VS "geen enkele agressie tegen Zweden of Finland zal dulden zolang de toetredingsprocedure loopt". Of anders: de VS waarschuwt Rusland om die landen met rust te laten, ook al zijn ze nog geen lid van de NAVO. Hoe dan ook lijkt een echte militaire dreiging van Rusland tegen Finland of Zweden niet geloofwaardig terwijl dat land verwikkeld is in de oorlog in Oekraïne.