Energie oogsten uit zon kan Nederland nu, het is tijd aan het verdienmodel te gaan sleutelen
Genereuze subsidies hebben zonnepanelen aantrekkelijk gemaakt. Nederland plukt er de vruchten van. Nu is het tijd de opslag van elektriciteit, en het onderzoek daarnaar, evenzo te stimuleren.
Elke dag breekt de zon nieuwe records, deze lente: niet eerder leverde zij Nederland zo veel energie als dit jaar. Op het midden van de dag leveren zonnepanelen evenveel stroom als zeven kolencentrales. Vorig jaar leverde de zon al 9,6 procent van alle elektriciteit, na Spanje het hoogste percentage van Europa. Zelfs Duitsland, lange tijd het lichtend voorbeeld, hebben we achter ons gelaten.
Dat is een prestatie van formaat. Jarenlang liep Nederland ver achter met de opwekking van hernieuwbare energie. Dankzij een gerichte en genereuze subsidieregeling van bijna 4 miljard euro per jaar zijn zonnepanelen echter zeer aantrekkelijk geworden, waardoor zowel particulieren als bedrijven ze massaal op daken en in weilanden zijn gaan leggen.
Genoeg is het natuurlijk nog niet. Van het totale energiegebruik (voor transport, verwarming en de industrie) levert de zon nog geen 2 procent. Verdere vergroening vergt nog een enorme revolutie, waarin waarschijnlijk een belangrijke rol is weggelegd voor waterstof, die met nog meer elektriciteit moet worden geproduceerd.
Intussen loopt het systeem nu al tegen zijn grenzen op. Op verschillende plekken kunnen geen bedrijven of winkels meer worden aangesloten op het net, omdat dat simpelweg vol zit. Ook moeten zonnestroomleveranciers zichzelf bij te veel zon afknijpen, omdat er anders te veel elektronen in de hoogspanningskabels stromen. De netbeheerders moeten alle zeilen bij zetten om uitval te voorkomen.
Zonnepanelen lucratief
Een deel van de oplossing is opslag van elektriciteit. Batterijen of andere buffers, wellicht aan huis, zouden de stortvloed aan zonnestroom rond het middaguur kunnen opslaan, waarop ’s avonds de wasmachine kan draaien.
Om dat te stimuleren zal ook het ‘verdienmodel’ van zonnepanelen moeten veranderen. Nu mag je de stroom die je aan het net levert aftrekken van de stroom die je uit het net haalt: de salderingsregeling. Dat betekent dat je de ‘avondprijs’ krijgt voor je zonnestroom, ook al is die, vanwege het overschot op het midden van de dag, eigenlijk minder waard. Daardoor zijn zonnepanelen zeer lucratief. In een jaar of zes, zeven heb je de investering er al uit – en door de hoge stroomprijs is de terugverdientijd nu nog korter.
Het kabinet zou haast moeten maken met het afbouwen van deze regeling, die eigenlijk een onrealistische vergoeding biedt. De subsidies kunnen beter naar de ontwikkeling van goedkopere batterijen en andere vormen van opslag. Zo kunnen we het energiesysteem van de toekomst gericht blijven uitbouwen.
In het Volkskrant Commentaar wordt het standpunt van de krant verwoord. Het komt tot stand na een discussie tussen de commentatoren en de hoofdredactie.