Epke is nog niet top, maar wint wel

Vanaf de massagetafel in Bakoe kon Epke Zonderland zondagmiddag berichten van zijn tweede wereldbekeroverwinning van deze winter. Na Cottbus, een turnstadje in het oosten van Duitsland, was hij nu de beste man aan de rekstok in het verre Azerbeidzjan. ‘Cottbus was beter qua oefening, maar dit was een goede tweede, beter dan Melbourne waar ik vorige maand tweede werd’, luidde de analyse van de 32-jarige Fries per telefoon.

In de olympische kwalificatie via de wereldbekerreeks, een noviteit in het turnen, is Zonderland nog één zege verwijderd van het gewenste resultaat. Wie drie (van de acht) wereldbekers wint, heeft recht op een ticket voor Tokio 2020. Maar een gymnast die deze route beloopt mag vervolgens niet uitkomen op de WK van dit jaar, waar 21 landenteams om de beschikbare laatste negen olympische startplaatsen (van ploegen met vier turners) strijden. De WK-medaillewinnaars per toestel krijgen ook een olympisch startbewijs.

Tot die laatste groep zal Zonderland, regerend wereldkampioen aan de rekstok, normaliter altijd behoren. Maar hij turnt de wereldbekerreeks alsof het zijn enige kans op kwalificatie is. ‘Het niveau van deze wereldbekers is ongelooflijk hoog’, zo beschreef hij zondag tijdens de fysiotherapeutische behandeling de wedstrijden van deze winter. Komend weekeinde in Doha is de vierde wereldbeker en daarna treedt een lange pauze in.

Zonderlands coach Daniël Knibbeler benoemde de huidige serie van wereldbekerwedstrijden als ‘een WK’tje, eigenlijk een kort WK’. De evenementen duren vier dagen, inclusief de kwalificatieronde. Landen sturen hun beste krachten voor de wapenschouw waarin het olympisch belang prevaleert.

Knibbeler: ‘Aan de rekstok hebben we in deze reeks de Kroaat Srbic, de wereldkampioen van 2017, en de Chinees Zhang Chenglong, die in 2010 in Rotterdam wereldkampioen werd. Verder Hegi, de Europees kampioen uit Zwitserland, twee goede Australiërs en de Japanner Miyachi. Hij is de man met wie we nu echt strijden.’

Hidetaka Miyachi won de wereldbekerwedstrijd in Melbourne vorige maand. Hij haalde in de Australische sportstad dezelfde score als Epke Zonderland (14,733 punten), maar zijn uitvoeringscijfer, de E-score, lag hoger. Daardoor schoof de Nederlander naar de tweede plaats.

Zonderland: ‘Met Miyachi is het een flinke strijd intussen, kan ik je vertellen. Daar heb ik een heel grote kluif aan. Hij doet een moeilijke serie vluchtelementen, met extra schroeven. Als ’t hem lukt, dan is het meteen een hoge score.’ Als het niet lukt, met name met het dubbelschroef vluchtelement dat naar de Duitser Brettschneider is vernoemd, dan gaat het richting het schuimrubber. Dat gebeurde in Bakoe met de winnaar van Melbourne. De gevallen Japanner werd na aftrek van een vol punt slechts zesde, 0,9 punt achter winnaar Zonderland (13,733 om 14,633).

Knibbeler achtte de verrichting van zijn eigen pupil zuinig gewaardeerd. ‘Epke heeft hier in Bakoe twee elementen, de Stalder-Rybalko en de Adler hele draai, weggelaten uit zijn oefening. Die zijn gevoelig voor aftrek. Hij turnde tweemaal twee vluchtelementen achter elkaar. Cassina-Kovacs en Kolman-Gaylord. Op het laatste vluchtelement na waren die zuiver. De jury is hier best wel streng geweest voor Epke.’

Het lijkt een vertrouwd beeld, maar het is intussen lange tijd geleden dat Zonderland wedstrijden en overwinningen aan elkaar reeg. Hij deed twaalf jaar over zijn studie geneeskunde, in combinatie met het topturnen. Wereldbekers waren meestal van secundair belang. De pieken van zijn sportbeleving lagen altijd rond WK-toernooien en Olympische Spelen. Hij turnde drie olympische toernooien (2008, 2012 en 2016) en liefst twaalf WK’s (van 2003 tot 2018).

Teamkwalificatie

Dat hij zijn dertiende WK gaat turnen, begin oktober in Stuttgart, lijkt wat bondscoach Bram van Bokhoven en persoonlijk trainer Daniël Knibbeler betreft een zekerheid. Van Bokhoven is ervan overtuigd dat zijn team, achtste in de finale van de voorbije WK in Doha, de scores van Zonderland op brug en rek nodig heeft om zich te kwalificeren bij de beste negen landen van een geschoonde ranglijst, zonder de reeds geplaatste toplanden China, Rusland en Japan.

Het kamp-Zonderland trekt die opvatting niet in twijfel. Coach Knibbeler: ‘Wij zijn één kamp. Ook wij hechten de meeste waarde aan het team, om ons te kwalificeren. Als het team Epke nodig heeft in Stuttgart, en als hij fit is, dan staat hij er. Als we denken dat het team zonder Epke de top-9 van de WK kan halen, dan pas gaan we nadenken over de optie van vier turners via de teamkwalificatie plus Epke via de route van de wereldbekers. Dat is het ultieme in onze plannen.’

Om die belangrijke wereldbekerreeks zo snel mogelijk te winnen zal Zonderland komende zondag in Doha nog een keer de beste willen zijn. De vorm is goed, maar nog niet top. Die moet er, via een secure voorbereiding, pas op zondag 14 april zijn, als Zonderland in Polen Europees kampioen wil worden. In 2014 veroverde hij die titel voor het laatst.

Volgende winter volgen nog vier afleveringen van de wereldbeker. Een eindzege daarin wordt momenteel ook gezien als back-up, voor als Zonderland onverhoopt, door een blessure, de WK van Duitsland moet missen en hij dit speciale ticket kan benutten. Het lijf van de Nederlandse sportman wordt deze drukke weken stevig beproefd, voorlopig met opmerkelijk veel succes.

Knibbeler: ‘We zijn heel zorgvuldig met zijn fitheid. Hoe komt Epke deze zware weken door? Een zege als hier in Bakoe doet in elk geval heel veel goed voor zijn zelfvertrouwen en zijn ervaring. Op naar Doha. Met een vliegtuig vol topturners trouwens. Iedereen kiest voor dit zware programma.’